Programma 6 Cultuur, sport en groen

Kunst en cultuur dragen bij aan het welzijn van onze inwoners, de ontwikkeling van jongeren, economische innovatie en het woon- en werkklimaat. Met de culturele partners maken wij het voor alle inwoners mogelijk om kunst en cultuur te beleven. Ook stimuleren en faciliteren wij initiatieven uit de samenleving. Basisvoorzieningen als bibliotheken en muziekonderwijs blijven bereikbaar voor jong en oud. Sporten en meer bewegen (ook in de openbare ruimte) dragen bij aan een gezonde leefstijl en zorgen voor ontspanning en ontmoeting. We bevorderen dat meer inwoners hieraan meedoen.
De inrichting en het beheer van de openbare ruimte stemmen we af op de behoefte van onze inwoners. In de buitenruimte streven wij naar meer groen en bomen en het verbeteren van de biodiversiteit. Daarbij houden we oog voor de bijdrage die de buitenruimte kan leveren aan klimaatadaptatie (bijvoorbeeld meer groen voor meer waterberging) en energietransitie.
Het historisch cultureel erfgoed (monumenten, archeologie en cultuurlandschap) wordt beschermd, bijvoorbeeld door het aanwijzen als gemeentelijk monument.

Het coronavirus en de maatregelen ter bestrijding hiervan hebben Nederland grotendeels stilgelegd. Halverwege maart 2020 werd iedereen gevraagd zoveel mogelijk thuis te blijven. Sporten op de vereniging of in de sportschool was op dat moment niet mogelijk. De landelijke sport- en beweegdeelname in de periode van de coronamaatregelen is afgenomen. Bij kinderen zijn de grote verschillen tussen leeftijdsgroepen opvallend. Landelijk hebben kinderen in de basisschoolleeftijd in april 2020 een veel grotere terugval in sport- en beweegactiviteit laten zien (50%) dan kinderen in de middelbare schoolleeftijd (15%). Het wegvallen van (georganiseerde) sportactiviteiten is maar beperkt gecompenseerd door meer buitenspelen. Opvallend is dat de verschillen tussen kinderen groter zijn geworden. Kinderen die al weinig buiten speelden, zijn dit nog minder gaan doen, terwijl kinderen die al veel buiten speelden, dit nog wat meer zijn gaan doen.

Ondanks de zorgen blijkt het merendeel van de verenigingen veerkrachtig. In april gaven (landelijk) twee op de drie verenigingen (67%) aan vertrouwen te hebben om de gevolgen van de coronacrisis te overleven. Het vertrouwen in de veerkracht van de vereniging daalt naarmate verenigingen een groter gedeelte van de begrote inkomsten verwachten mis te lopen door de coronacrisis en lijkt dus afhankelijk van de financiële gevolgen van de coronacrisis. 

De ontwikkelingen in het sociale domein hebben hun weerslag op de sportsector. Zo wordt sport en bewegen vaker als middel ingezet om maatschappelijke doelstellingen te behalen. 

Er zijn steeds meer individuele sporters. Fitness is de meest beoefende sport bij volwassenen (22%), gevolgd door hardlopen (12%), tennis (5%) en zwemmen (5%). Dit heeft allerlei gevolgen voor de sport. Het heeft gevolgen voor de manier waarop sport georganiseerd wordt. Het leidt tot het vaker gebruiken van de openbare ruimte om te sporten. 

De invloed van social media en technologie is merkbaar in de sport. Bijvoorbeeld doordat er een toegenomen aandacht is voor de monitoring van eigen resultaten via runkeeper, fitbit etc.

Medio 2019 zijn de landelijke Uitgangspunten Cultuurbeleid 2021-2024 gepresenteerd. In 2020 is met onze cultuurpartners en het Fonds voor Cultuurparticipatie gesproken over de Rijksregeling ‘Cultuureducatie met Kwaliteit’. Wij nemen ook in de vervolgperiode van 2021 tot en met 2024 deel aan deze regeling. Ook gaan wij aan de slag met de verbeterpunten uit de vorige periode van 2017 tot en met 2020 in de evaluatie van de ‘Uitgangspuntennotitie cultuureducatie in de breedte'.  

Promoten en profileren
Erfgoed (archeologie en cultuurhistorie) is steeds meer betrokken bij gebiedsontwikkelingen. Door de inzet van erfgoed geven we gebieden meer identiteit. Gemeenten en ontwikkelaars zijn zich meer bewust van de waarde van erfgoed bij (her)ontwikkelingen.
Erfgoed als volwaardig onderdeel van de fysieke leefomgeving legt verbindingen met andere beleidsvelden. Deze trend sluit ook aan op de nieuwe Omgevingswet.

Beleefbaar maken van erfgoed/educatie
Erfgoed is het verhaal van iedereen. Het enthousiast maken van inwoners over erfgoed in hun eigen omgeving zorgt voor meer draagvlak en begrip voor de bestaande wet- en regelgeving.
Er is een groeiende behoefte om erfgoed te beleven en te ervaren. Om er zelf onderdeel van te zijn. Dit in tegenstelling tot een meer traditionele benadering dat het voldoende is om van het erfgoed kennis te nemen. De beleveniseconomie benut erfgoed als bron van inkomsten. Erfgoed is de grondstof voor het creëren van ervaringen. Bijvoorbeeld door het ontsluiten van de verhalen via kunstuitingen of via historische routes.
Geschiedenis dichterbij brengen in de directe leefomgeving is praktisch in te passen in het curriculum van scholen via bijvoorbeeld Erfgoededucatie lesbrieven.

Herbestemmingen
Herbestemming van religieus erfgoed, industrieel erfgoed en ook agrarisch erfgoed is een vak apart en vraagt om specifieke kennis en samenwerking van meerdere domeinen.
De bescherming en het behoud voor wederopbouw architectuur krijgt in Nederland ook steeds meer aandacht.
Deze trend zet zich de komende jaren voort en is een kans om waardevolle panden te behouden en sloop of leegstand te voorkomen.

Duurzaamheid
Duurzaamheid is een thema dat bij monumenten steeds belangrijker wordt. Initiatiefnemers zoeken naar slimme oplossingen om verduurzaming mogelijk te maken. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed doet hier onderzoek naar. Dit thema zal in de toekomst een steeds groter onderdeel gaan uitmaken van de gemeentelijke monumentenadvisering.

Ook in 2020 was de Toekomstvisie van Bibliotheek AanZet in Ridderkerk de leidraad voor ontwikkelingen. Dit geldt ook voor de huisvesting van de Bibliotheek in het Koningsplein. In 2020 hebben wij een goed bereikbare, laagdrempelige en multifunctionele ruimte gerealiseerd. Er kan worden samengewerkt met andere organisaties, die zowel binnen als buiten het Koningsplein gehuisvest zijn.

Op basis van de toekomstvisie heeft de bibliotheek ingespeeld op de vraag en behoefte van inwoners en hierop de dienstverlening vormgegeven. De bibliotheek heeft zichzelf onderscheiden in drie rollen:

1. Preventie van achterstanden op de gebieden taal, lezen, digitale vaardigheden en mediawijsheid (bij kinderen);
2. Bestrijding van achterstanden op bovengenoemde gebieden en van rekenen (bij volwassenen);
3. Faciliteren van doorontwikkeling (persoonlijke ontwikkeling en een leven lang leren, alle doelgroepen).