Programma 6 Cultuur, sport en groen

Kunst en cultuur dragen bij aan het welzijn van onze inwoners, de ontwikkeling van jongeren, economische innovatie en het woon- en werkklimaat. Met de culturele partners maken wij het voor alle inwoners mogelijk om kunst en cultuur te beleven. Ook stimuleren en faciliteren wij initiatieven uit de samenleving. Basisvoorzieningen als bibliotheken en muziekonderwijs blijven bereikbaar voor jong en oud. Sporten en meer bewegen (ook in de openbare ruimte) dragen bij aan een gezonde leefstijl en zorgen voor ontspanning en ontmoeting. We bevorderen dat meer inwoners hieraan meedoen.
De inrichting en het beheer van de openbare ruimte stemmen we af op de behoefte van onze inwoners. In de buitenruimte streven wij naar meer groen en bomen en het verbeteren van de biodiversiteit. Daarbij houden we oog voor de bijdrage die de buitenruimte kan leveren aan klimaatadaptatie (bijvoorbeeld meer groen voor meer waterberging) en energietransitie.
Het historisch cultureel erfgoed (monumenten, archeologie en cultuurlandschap) wordt beschermd, bijvoorbeeld door het aanwijzen als gemeentelijk monument.

Landelijk Beleidsadvies Bewegen 2021-2040
Op 20 mei 2021 is het beleidsadvies Bewegen 2021-2040 aangeboden aan de Tweede Kamer. Het beleidsadvies is voortgekomen uit overleg vanuit de interdepartementale werkgroep Bewegen het Nieuwe Normaal tussen de ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), OCW, Infrastructuur en Waterstaat (I&W), Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en op onderdelen een vertegenwoordiging van de sportsector (NOC-NSF, NL Aktief, Nevobo), de Vereniging Sport en Gemeenten (VSG) en de wetenschap (het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), Kenniscentrum Sport & Bewegen en het Mulier Instituut).

Het beweegadvies geeft aan dat het een grote uitdaging is om mensen, van jong tot oud, arm tot rijk en fysiek sterk tot fysiek beperkt, zover te krijgen dat ze hun eigen gedrag gaan veranderen. Voor een succesvolle gedragsverandering moet er aandacht besteed worden aan (1) motivatie: het aansluiten op de (mogelijke) drijfveren van Nederlanders om te bewegen, (2) capaciteit: het wegnemen van barrières om meer te bewegen voor de verschillende doelgroepen, en (3) gelegenheid: een goede aansluiting van mogelijkheden om te bewegen op dagelijkse routines. Inzet op alle drie elementen is essentieel. Wanneer mensen zich succesvol voelen en bewegen als plezierig ervaren (korte termijn) is het ook makkelijker om het bewegen vol te houden en zo uiteindelijk de gezondheidseffecten te behalen (lange termijn).

Dat vraagt om integraal beleid met als inzet een veilige omgeving die uitnodigt tot bewegen, werkgevers die hun werknemers stimuleren om te bewegen, kinderen die tijdens en buiten schooltijd bewegen en goede en voldoende ondersteuning om mensen die dat nodig hebben te helpen om meer te gaan bewegen. Om echt een beweging in gang te zetten is het belangrijk dat iedereen een rol heeft en verantwoordelijkheid neemt. Overheden, verenigingen, scholen, werkgevers, buurtcentra, vervoerders en uiteraard de individuele Nederlander zelf. Om het beweegpatroon van mensen te veranderen is er gericht en integraal beleid nodig om op een positieve manier Nederlanders optimaal te motiveren, equiperen en de gelegenheid te bieden om een duurzame en effectieve gedragsverandering voor zichzelf te realiseren.

Drie Beweeggolven
Elke stap telt, maar een marathon train je niet in een dag. Het vraagt om planning en durf om vooruit te kijken, investeren in de randvoorwaarden en motivatie om nú die eerste stap te zetten.
Hiervoor zijn meerdere routes mogelijk die met elkaar samenhangen. In het advies worden ze weergegeven als drie Beweeggolven die parallel lopen en elkaar aanvullen en versterken:

• Bewegen begint vandaag: korte termijn – bewustwording.
• Integraal bewegen: een integrale aanpak om de komende vier jaar voor Nederlanders een verschil te maken.
• Duurzaam bewegen: het maken van een start om bewegen duurzaam in het leven van de Nederlander te verankeren (duurzame beweegcultuur en infrastructuur).

Er zijn zes actielijnen opgesteld die sterk met elkaar samenhangen en gezamenlijk dus integraal bijdragen aan het meer in beweging krijgen van mensen. Deze actielijnen zijn:

• Openbare voorlichting, communicatie en bewustwording.
• Omgeving die uitnodigt tot bewegen.
• School en opvang die uitdagen tot bewegen.
• Sport en recreatie die mensen in beweging brengt.
• Werkomgeving die bewegen faciliteert en stimuleert.
• Bewegen en sporten als onderdeel van de zorg

De zes actielijnen worden meegenomen in de nota Gezonde Leefstijl. Deze nota wordt de vervanger voor de nota Bewegend Verbinden. Thema’s die in de nota worden opgenomen zijn: inclusief sporten en bewegen, bewegen in de buitenruimte, vitale aanbieders, positieve sportcultuur, van jongs af aan vaardig in bewegen, overgewicht/programma VET GEZOND, roken, voldoende slaap en ontspanning.
Na besluitvorming door de raad wordt in 2022 gestart met de uitvoering van deze nota.

Er is aandacht voor het ontwikkelen en doorgeven van immaterieel erfgoed: het erfgoed van deze tijd houden en het toekomstbestendig maken van immaterieel erfgoed.

Erfgoed is het verhaal van iedereen. Door inwoners enthousiast te maken over erfgoed zorgen we voor meer draagvlak voor wet- en regelgeving. Er is steeds meer belangstelling voor erfgoed. Dat is aan de ene kant een mooie ontwikkeling en tegelijkertijd geeft dat een hoge druk om meer adviezen te geven en beleid te ontwikkelen hoe om te gaan met het erfgoed. Erfgoed is ook steeds meer betrokken bij gebiedsontwikkelingen. Door het erfgoed te behouden door een passende herbestemming geven we gebieden meer identiteit. Erfgoed als volwaardig onderdeel van de fysieke leefomgeving legt verbindingen met andere beleidsvelden. Deze trend sluit aan op de nieuwe Omgevingswet. Herbestemming van erfgoed is een vak apart en vraagt om specifieke kennis en samenwerking van meerdere domeinen. Deze trend zet zich de komende jaren voort en is een kans om waardevolle panden te behouden en sloop of leegstand te voorkomen. Duurzaamheid is een thema dat ook bij monumenten gaat spelen en  wordt onderzocht door de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed.    

Bibliotheek
Per september 2020 is de Bibliotheek AanZet verhuisd naar het gemeentehuis Koningsplein Ridderkerk. De inhuizing van de bibliotheek in het gemeentehuis heeft als doel om samen met de andere culturele en maatschappelijke organisaties die reeds in het gemeentehuis gehuisvest zijn, dan wel in Ridderkerk werkzaam zijn, een laagdrempelige plek te creëren, middenin de samenleving van Ridderkerk. Een plek waar iedereen zich welkom en thuis voelt en waar men elkaar kan ontmoeten. Een plek waar de bezoekers niet alleen hun (hulp)vraag kunnen stellen, maar waar zij ook worden geïnspireerd en gestimuleerd om zich verder te ontwikkelen. Ook voor de aanpak van laaggeletterdheid is veel aandacht door het Taalpunt. Het Taalpunt is nu het centrale punt binnen de gemeente waar zowel inwoners als professionals terecht kunnen voor advies en vragen over taal, rekenen en digitale vaardigheden.

De vestigingen in Slikkerveer en Bolnes bevinden zich in het transitieproces ‘van collectie naar connectie’ dat verder uitgerold wordt in 2022 in de vorm van self-service bibliotheek. Programmering, jeugd, jongeren, ouderen en de aanpak van laaggeletterdheid blijven belangrijke drijvers achter het werk van Bibliotheek AanZet in Bolnes en Slikkerveer. Meer in samenwerking met partners, op deze doelgroepen gerichte activiteiten en met minder collectie is daarmee het credo.

Het belang van het buitengebied is tijdens corona toegenomen, met name groen- en recreatiemogelijkheden “om de hoek”. Variatie aan recreatiemogelijkheden maakt de recreatiegebieden geschikt voor iedereen.  Méér toegankelijke groengebieden is daarmee ook belangrijker geworden.
Rustbeleving - even geen auto’s, asfalt, bakstenen en beeldschermen in beeld – wordt steeds noodzakelijker. Groengebieden in de buurt spelen daarin een hoofdrol. Daarbij wordt het afremmen van klimaatopwarming op alle manieren steeds noodzakelijker. Het beheer en de inrichting van het openbaar groen spelen een belangrijke rol in opname van CO2.

Wat willen we bereiken?

• Voor iedere inwoner van Ridderkerk een beweegaanbod beschikbaar hebben, zodat iedereen een leven lang actief mee kan doen ongeacht de mentale of fysieke conditie.
• Ongeorganiseerd sporten in onze groene gebieden mogelijk maken en stimuleren.
• Vitale sport- en beweegaanbieders die toekomstbestendig zijn.
• Alle sportclubs hebben oog voor een positieve sportcultuur.
• Bevorderen dat ieder kind de basisschool verlaat met minimaal een zwemdiploma A.
• De stijgende trend van het percentage kinderen en jongeren van 2 tot en met 12 jaar met overgewicht en obesitas in Ridderkerk tenminste laten stagneren, maar het liefst laten dalen.  Ook inzetten op de aanpak van overgewicht bij volwassenen.
• We willen opgroeiende kinderen beschermen tegen de schadelijke gevolgen van (mee)roken.
• Ouders van kinderen, jongeren en volwassenen informeren en ondersteunen op het gebied van slaap en het belang van ontspanning.
• In het belang van de gezondheid van onze inwoners voldoende en goede faciliteiten voor sport en bewegen. Zowel in gebouwen als in de openbare ruimte.
• Aanbod van voldoende en kwalitatief goede accommodaties.

Wat willen we bereiken?

In 2022 nemen wij deel aan de 'Rijksregeling Cultuureducatie met kwaliteit 2021-2024’. Het doel is om cultuureducatie in het onderwijs te borgen.     

Wij gaan met onze cultuurpartners verder aan de slag met de uitvoering van de speerpunten van de ‘Uitgangspuntennotitie cultuureducatie in de breedte’:

• Cultuureducatie in de breedte.
• Samenwerking met partners.
• Bijdragen aan de ontwikkeling van 21 -eeuwse vaardigheden van de doelgroepen zoals communiceren, presenteren, creatief, kritisch en anders denken.
• Cultuur voor bijzondere doelgroepen zoals jongeren, ouderen, minima en het onderwijs.
• Cultureel ondernemerschap.
• Vraaggericht, vernieuwend (innovatief) werken. 

Wat willen we bereiken?

Wij willen de Oudheidkamer in stand houden.

Wat willen we bereiken? 

• Goed onderhouden rijks- en gemeentelijke monumenten.
• Breed gedragen draagvlak in de samenleving voor archeologie, monumenten en cultuurlandschap.
• Zorgvuldige omgang met archeologie, monumenten en cultuurlandschap vanuit een gebiedsgerichte benadering.
• We streven ernaar om het erfgoedbeleid op orde te hebben voor inwerkingtreding van de Omgevingswet: verzamelen van onderdelen erfgoedbeleid op basis waarvan het Erfgoedbeleid herzien kan worden.

Wat willen we bereiken?

• Gezamenlijke programmering opzetten met verschillende interne en externe partners.
• Een integrale werkwijze implementeren die leidt tot een hogere kwaliteit van dienstverlening aan de inwoners van Ridderkerk.
• Zorgen dat de lokale cultuursector meer impact en een groter bereik heeft onder de inwoners.
• De rol van cultuureducatie voor de jeugd versterken.
• Meer aandacht genereren voor laaggeletterdheid en basisvaardigheden onder externe partners, zoals huisartsen.
• De lokale identiteit van Bolnes en Slikkerveer centraal zetten in de Bibliotheek AanZet.

Wat willen we bereiken?

In juli 2020 heeft de gemeenteraad de Integrale Visie per wijk op groen in de openbare ruimte (Groen is onze toekomst) vastgesteld. Met deze visie krijgt het bestaande groen meer aandacht en wordt het beter meegewogen in integrale beleidsafwegingen en projecten. Met het uitwerken van de visie wordt gewerkt aan meer en beter groen, het herstel en aaneensluiting van de hoofdgroenstructuur en het beperken van versteende woongebieden. Met een gevarieerd soort groen wordt de biodiversiteit bevorderd. Met hoger en ouder groen verbetert de bosvariatie (in leeftijd) en wordt meer CO2 vastgehouden. Het strategisch boombeleid en aangepast maaibeleid moet eveneens bijdragen aan hoger kwalitatief groen en biodiversiteit.

Vanaf 2023 is het budget voor sport, inclusief sporten en bewegen en Sporten, bewegen in de buitenruimte verlaagd.

In 2021 zijn incidentele kosten geraamd voor het opzetten van een kerkenvisie.

Vanaf 2025 vervallen de geraamde jaarlijkse kosten in het kader van de Groenvisie (analyses/monitoring, omvormen groenvakken in woongebieden, verbeteren hoofdgroenstructuur, aanpassing van soort en grootte van bomen, inhuur van een ecoloog en onvoorziene uitgaven).

Vanaf 2022 is het budget voor openbaar groen verlaagd in verband met klimaatbestendige beplanting.

In 2021 is incidenteel budget geraamd voor een hondenspeelsplaats nabij het Maxima-college. 

Vanaf 2022 vindt een kostenverschuiving plaats voor regionale samenwerking van programma Bestuur en (overheids)participatie.

• In 2021 is een incidentele storting geraamd in de reserve Groenvisie, waaraan in vier jaar, ter dekking van kosten, wordt onttrokken. Vanaf 2025 vervalt de jaarlijkse onttrekking aan deze reserve.
• In 2021 zijn incidentele onttrekkingen aan de algemene reserve geraamd voor:
  • Dekking dijkenvisie.
  • Dekking Tiny Forest.
  • Hondenspeelplaats nabij het Maximacollege.
  • Groenvisie.
  • Storting in de reserve Groenvisie.