Programma 6 Cultuur, sport en groen

Programmavisie

Terug naar navigatie - Programmavisie

Kunst en cultuur dragen bij aan het welzijn van onze inwoners, de ontwikkeling van jongeren, economische innovatie en het woon- en werkklimaat. Met de culturele partners maken wij het voor alle inwoners mogelijk om kunst en cultuur te beleven. Ook stimuleren en faciliteren wij initiatieven uit de samenleving. Basisvoorzieningen als bibliotheken en muziekonderwijs blijven bereikbaar voor jong en oud. Sporten en meer bewegen (ook in de openbare ruimte) dragen bij aan een gezonde leefstijl en zorgen voor ontspanning en ontmoeting. We bevorderen dat meer inwoners hieraan meedoen.
De inrichting en het beheer van de openbare ruimte stemmen we af op de behoefte van onze inwoners. In de buitenruimte streven wij naar meer groen en bomen en het verbeteren van de biodiversiteit. Daarbij houden we oog voor de bijdrage die de buitenruimte kan leveren aan klimaatadaptatie (bijvoorbeeld meer groen voor meer waterberging) en energietransitie.
Het historisch cultureel erfgoed (monumenten, archeologie en cultuurlandschap) wordt beschermd, bijvoorbeeld door het aanwijzen als gemeentelijk monument.

Terug naar navigatie - Trends en ontwikkelingen Sportbeleid en activering

Door de coronacrisis is eens te meer duidelijk dat sport, bewegen en een gezonde leefstijl van essentieel belang is. De overheid heeft om die reden de SPUK-regelingen verlengd (sportakkoord, preventieakkoord en gezonde leefstijl interventie). We zullen hier dan ook onverminderd op inzetten.

Terug naar navigatie - Trends en ontwikkelingen Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie

Onze cultuurpartners geven aan dat zij behoefte hebben aan een financiële bijdrage voor hun nieuwe plannen in en na de coronacrisis en hulp bij het weer zichtbaar maken van cultuur in Ridderkerk (gezamenlijk project of maatwerk per partner).

Onze positie in de regio
De provincie Zuid-Holland werkt aan een samenwerkingsagenda voor onze regio.

Terug naar navigatie - Trends en ontwikkelingen Cultureel erfgoed

Promoten en profileren
Erfgoed (archeologie en cultuurhistorie) was in 2021 betrokken bij gebiedsontwikkelingen. Door in te zetten op behoud en herontwikkeling van erfgoed geven we gebieden meer identiteit. Panden met een zeer hoge cultuurhistorische waarde in de CHW-kaarten zijn aangewezen als gemeentelijk monument. Erfgoed is een volwaardig onderdeel van de fysieke leefomgeving en verbindt andere beleidsvelden. Deze trend sluit ook aan op de nieuwe Omgevingswet.

Beleefbaar maken van erfgoed/educatie
Er is een groeiende interesse in ons erfgoed. In 2021 werkten we verder aan het enthousiast maken van inwoners over erfgoed in hun eigen omgeving. Dit is ook belangrijk voor draagvlak en begrip voor de bestaande wet- en regelgeving. Bijvoorbeeld door het ontsluiten van verhalen via informatieborden, kunstuitingen of via historische routes. Geschiedenis brengen we  dichterbij door het aanbieden van wandel- en fietsroutes langs erfgoed als recreatie.

Herbestemmingen
Vanuit erfgoed denken we mee aan mogelijke herbestemmingen van ons religieus , industrieel en agrarisch erfgoed. Landelijk is er veel aandacht voor (mogelijke) leegstand bij kerken de komende jaren. In 2021 is in Ridderkerk het proces gestart voor de Kerkenvisie om op toekomstige ontwikkelingen voor te sorteren en de dialoog met de eigenaren van kerkgebouwen aan te gaan. In 2021 was er extra aandacht voor bescherming en het behoud van erfgoed bij nieuwe ontwikkelingen. Ontwikkelingen of kansen voor herbestemming waren in 2021 onverwacht en als gemeente hebben we waardevolle panden kunnen behouden en sloop of leegstand kunnen voorkomen.

Duurzaamheid
Duurzaamheid is een thema dat bij monumenten steeds belangrijker wordt. Initiatiefnemers zoeken naar slimme oplossingen om verduurzaming mogelijk te maken. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed doet hier onderzoek naar. Dit thema zal in de toekomst een steeds groter onderdeel gaan uitmaken van de gemeentelijke monumentenadvisering.

Terug naar navigatie - Trends en ontwikkelingen Media

Bibliotheek
In 2021 stond de bibliotheek voor grote uitdagingen door de coronacrisis en de verschillende lockdowns. Een groot deel van het jaar was de bibliotheek dicht. Daarnaast was het lange tijd niet mogelijk om activiteiten te organiseren.

Dit heeft ook gevolgen gehad voor de opstart van de samenwerking met de andere partners in de nieuwe vestiging in het gemeentehuis die nog in de ontwikkelingsfase zit. Een aantal praktische zaken zijn daardoor blijven liggen, zoals de invoering van de bewegwijzering.

Toch is het gelukt om het samenwerkingsplan en het beheerplan vorm te geven en is er gewerkt aan een gezamenlijke programmering.

Sportbeleid en activering

Terug naar navigatie - Sportbeleid en activering

Wat hebben we bereikt?

Ondanks corona hebben we relatief een groot beweegaanbod in 2021 beschikbaar kunnen stellen. In de openbare ruimte hebben we een aantal grote projecten kunnen realiseren. De hardlooproute, het skate- en calisthenicspark. Voor de jongste kinderen is er een buitenspeeltuin gerealiseerd: de Wevershoeve, waar in een natuurlijke groene omgeving gespeeld kan worden. Het sportakkoord heeft gezorgd voor mooie, kleinere initiatieven van burgers en verenigingen. Denk hierbij aan clinics van verenigingen aan jongeren om het bewegen te motiveren of het initiatief van een burger voor mindfull-fietsen.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Voor jongeren tot 19 jaar is er stevig ingezet op het programma Vet Gezond samen met Facet Ridderkerk. Scholen, verenigingen en de Brede School worden bezocht en krijgen inlichtingen van diverse gezondheidsprogramma's. Denk hierbij aan gezond eten, sport en bewegen, een goede nachtrust en geen stress. Het zwemdiploma wordt ook nog steeds gestimuleerd maar heeft vertraging opgelopen voor veel kinderen in verband met de coronamaatregelen. Dit geldt ook voor bewegen voor mensen met een beperking.

Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie

Terug naar navigatie - Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie

Wat hebben we bereikt?

Uitgangspuntennotitie cultuureducatie in de breedte
In 2021 hebben wij de tussenevaluatie van de ‘Uitgangspuntennotitie cultuureducatie in de breedte’ vastgesteld.

Onze positie in de regio
Met de collega-gemeenten binnen de ‘MRDH-cultuur’ hebben wij in 2021 ingezet op het zichtbaar maken van kleinere gemeenten en ‘blinde vlekken’ in onze regio. De provincie Zuid-Holland werkt aan een samenwerkingsagenda voor onze regio.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Uitgangspuntennotitie cultuureducatie in de breedte
Het belangrijkste thema is cultuureducatie (cultuur onder schooltijd). Wij hebben binnen de landelijke maatregelen in de coronacrisis met cultuurpartners cultuur bij de leerlingen op scholen gebracht. De deelname aan de ‘Rijksregeling cultuureducatie met kwaliteit’ helpt ons bij het borgen van cultuureducatie in de scholen.
Verder zijn wij met onze cultuurpartners aan de slag binnen de geldende maatregelen in de coronacrisis voor cultuur in Ridderkerk. Denk aan de (culturele kaart) en het cultuurmenu.

Onze positie in de regio
Wij hebben advies gegeven op de ‘Samenwerkingsagenda cultuurbeleid Zuid-Holland’ van de provincie.

Musea

Terug naar navigatie - Musea

Wat hebben we bereikt?

In 2021 heeft de Stichting Oud Ridderkerk de Oudheidskamer geëxploiteerd.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

De subsidieafspraken met de Stichting Oud Ridderkerk (Oudheidkamer) zijn gecontinueerd.

Cultureel erfgoed

Terug naar navigatie - Cultureel erfgoed

Wat hebben we bereikt?

Voor het goed onderhouden van rijks- en gemeentelijke monumenten hebben we in 2021 de wettelijke taken uitgevoerd voor Monumenten. We werkten daarvoor samen met de Erfgoedcommissie van Dorp Stad en Land.

Voor een breed gedragen draagvlak hebben we nader onderzoek laten doen van de cultuurhistorische waarde van meerdere panden en gebieden.

Voor de zorgvuldige omgang met archeologie werkten we samen met Bureau Oudheidkundig Onderzoek Rotterdam (BOOR) voor alle taken bij archeologische beleidsondersteuning.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

  • We hebben diverse acties uitgevoerd rondom de Cultuur Historische Waardenkaarten.
  • Er zijn rapporten gemaakt over de cultuurhistorische waarde van bijvoorbeeld Smit Slikkerveer en de Johannes Postschool in Rijsoord.
  • Wij hebben initiatieven ontwikkeld om de aandacht voor erfgoed te vergroten. Bijvoorbeeld: de ontwikkeling van een app met een cultuurhistorische route.
  • Er zijn in 2021 vijf zeer hooggewaardeerde panden aangewezen als gemeentelijk monument. Eind 2021 zijn 21 panden voorlopig aangewezen als gemeentelijk monument.
  • Ruimtelijke ontwikkelingen hebben we getoetst aan het erfgoedbeleid, de monumentenverordening en de archeologieverordening.
  • We hebben de subsidieregeling uitgevoerd en ondersteunden daarmee instandhouding van gemeentelijke monumenten en initiatieven op het gebied van erfgoed.
  • We werkten aan het herzien van wet- en regelgeving van bijvoorbeeld de Erfgoedverordening in verband met het aansluiten op de Omgevingswet.
  • We zijn gestart en in gesprek gegaan met alle betrokken partijen voor de Kerkenvisie.

Media

Terug naar navigatie - Media

Wat hebben we bereikt?

De Bibliotheek AanZet organiseert in de drie vestigingen in Ridderkerk met verschillende culturele, educatieve en sociale partners activiteiten voor onder andere leesbevordering, educatie, culturele vorming, ontwikkelen van basisvaardigheden en sociale cohesie.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

In het gemeentehuis heeft de bibliotheek, samen met de andere culturele en maatschappelijke organisaties die reeds in het gemeentehuis gehuisvest zijn, dan wel in Ridderkerk werkzaam zijn, een laagdrempelige plek gecreëerd, middenin de samenleving van Ridderkerk. Een plek waar iedereen zich welkom en thuis voelt en waar men elkaar kan ontmoeten. Een plek waar de bezoekers niet alleen hun (hulp)vraag kunnen stellen, maar waar zij ook worden geïnspireerd en gestimuleerd om zich verder te ontwikkelen. Vanuit het samenwerkingsplan (juli 2021) wordt verder gewerkt aan een gezamenlijke programmering.
Ook voor de aanpak van laaggeletterdheid is veel aandacht vanuit het Taalpunt in het gemeentehuis. Het Taalpunt is nu het centrale punt binnen de gemeente waar zowel inwoners als professionals terecht kunnen voor advies en vragen over taal, rekenen en digitale vaardigheden.

Deze trend is ook ingezet in de vestigingen in Slikkerveer en Bolnes. Ook hier wordt in samenwerking met verschillende culturele en maatschappelijke partners doelgroepgerichte activiteiten georganiseerd. Programmering, jeugd, jongeren, ouderen en de aanpak van laaggeletterdheid blijven belangrijke drijvers achter het werk van Bibliotheek AanZet in Bolnes en Slikkerveer.
Deze vestigingen bevinden zich in het transitieproces ‘van collectie naar connectie’ dat verder uitgerold wordt in 2022 in de vorm van self-service.

Openbaar groen en (openlucht)recreatie

Terug naar navigatie - Openbaar groen en (openlucht)recreatie

Wat hebben we bereikt?

Er is in 2021 een start gemaakt met de extra verdieping van de Groenvisie: de Visie op Ecologie. In deze visie wordt bepaald welke speciale dier- en plantensoorten er voorkomen en hoe we die het best kunnen helpen. Ook is er steeds meer overleg over ecologie met alle partijen in de gemeente die een stuk groen beheren. Met deze visie in de hand wordt ook meegedacht met nieuwe bouwprojecten. De Visie op Ecologie wordt in 2022 ter vaststelling voorgelegd aan de gemeenteraad.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

In 2021 is goed gebruik gemaakt van de actie 'gratis bomen' en de subsidieregeling 'Vergroenen Particuliere Tuinen Ridderkerk 2021-2024'. Naast de aanschaf van regentonnen, het verwijderen van tegels en vergroenen van de tuin zijn veel aanvragen voor sedumdaken gehonoreerd. Van de drie geplande Tiny Forests zijn er twee in 2021 aangelegd. Eén bij OBS de Botter en één bij Kinderopvang SKR- De Noord.

Verder heeft de gemeente gewerkt aan het omvormen van groenvakken en de aanplant van een gevarieerder soort bomen, óók op plekken waardoor hier nu de hoofdgroenstructuur is hersteld. Daarnaast krijgen nieuw geplante bomen nu meer ruimte, zodat ze ouder en groter kunnen worden. In het Waalbos heeft de gemeente met Staatsbosbeheer meegewerkt aan een in februari 2022 te openen nieuw 'geboortebos' van 6ha en is gestart met het aanbrengen van een 'logeertuin' voor planten en struiken in het Lohmanpark.

Oosterpark
Voor het Oosterpark is bepaald welke zeldzame diersoorten er voorkomen. De bescherming daarvan wordt nu zo goed mogelijk meegenomen in de herinrichting. Uit nieuw onderzoek blijkt dat er ook bomen zijn die verplaatsbaar zijn, wanneer ze moeten wijken voor het te plaatsen geluidsscherm.

Speelbeleid
Spelen in de natuur is onder andere gerealiseerd in de Wevershoek. De herinrichting, met veel aandacht voor zwemmen en spelen, is in 2021 opgeleverd. Het gemeentelijk beleidsplan spelen wordt in 2022 geactualiseerd.

Huys ten Donck
Eind 2021 is de 'Gebiedsvisie Rivieroevers Ridderkerk' vastgesteld. Hierin zijn veel ideeën vormgegeven over de recreatieve en groene functies langs de rivier, waaronder de Voortuyn van Huys ten Donck.

Regionale samenwerking
De Landschapstafel is opgehouden als bron voor cofinanciering voor groene inrichtingsprojecten. De provincie geeft die bijdrage niet meer. Daar staat tegenover dat de Provincie Zuid-Holland via haar ‘werkplan Bos en Bomen 2021-2022’ uitvoering geeft aan de landelijke bossenstrategie. Het Rijk wil 37.000ha bos aanplanten, met name voor CO2- en stikstofopslag. Zuid-Holland neemt daarin een aandeel en helpt gemeenten om bos aan te leggen waar het kan.

De gebieden die beheerd worden door het Natuur- en Recreatieschap IJsselmonde (NRIJ, Donckse Velden, Oosterpark, Wevershoek) krijgen per 2026 waarschijnlijk minder geld van gemeente Rotterdam en provincie Zuid-Holland. Daarom wordt tot die tijd stapsgewijs bezuinigd. In 2021 zijn die plannen verder vormgegeven.

Wat heeft het gekost?

Terug naar navigatie - Wat heeft het gekost?
Exploitatie Begroting 2021 Begroting 2021 na wijziging Realisatie 2021 Verschil
Lasten
5.1:Sportbeleid en activering -1.150.700 -1.158.700 -1.291.941 -133.241
5.3:Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie -825.900 -833.400 -850.429 -17.029
5.4:Musea -111.300 -154.900 -110.029 44.871
5.5:Cultureel erfgoed -72.600 -76.700 -50.663 26.037
5.6:Media -1.190.400 -1.241.000 -1.133.666 107.334
5.7:Openbaar groen en (openlucht) recreatie -5.155.000 -5.477.400 -6.166.425 -689.025
Totaal Lasten -8.505.900 -8.942.100 -9.603.153 -661.053
Baten
5.1:Sportbeleid en activering 0 0 76.225 76.225
5.7:Openbaar groen en (openlucht) recreatie 25.800 25.800 13.587 -12.213
Totaal Baten 25.800 25.800 89.811 64.011
Saldo - Lasten en baten -8.480.100 -8.916.300 -9.513.342 -597.042
Stortingen
0.10:Mutaties reserves -1.273.800 -1.200.000 -1.200.000 0
Totaal Stortingen -1.273.800 -1.200.000 -1.200.000 0
Onttrekkingen
0.10:Mutaties reserves 1.578.800 1.645.800 1.485.276 -160.524
Totaal Onttrekkingen 1.578.800 1.645.800 1.485.276 -160.524
Saldo - Reserves 305.000 445.800 285.276 -160.524

Toelichting 5.1 Sportbeleid en activering

Terug naar navigatie - Toelichting 5.1 Sportbeleid en activering
Omschrijving Bedrag afwijking
5.1 Sportbeleid en activering
Lasten -133.241
Baten 76.225
Nadelig saldo -57.017

Sport(beleid) en Facet (voordeel 36.706)
In 2021 is het niet mogelijk geweest om alle activiteiten te realiseren in verband met de coronamaatregelen. Dat heeft geresulteerd in het genoemde positieve bedrag onderaan de streep.

Toerekening BAR-bijdrage naar programma's (nadeel 93.723)
De toerekening van de BAR-bijdrage naar de programma's wordt toegelicht in de Leeswijzer.

Toelichting 5.3 Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie

Terug naar navigatie - Toelichting 5.3 Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie
Omschrijving Bedrag afwijking
5.3 Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie
Lasten -17.029
Baten 0
Nadelig saldo -17.029

Initiatiefsubsidies (voordeel 25.300)
In verband met de situatie rondom corona en de maatregelen vanuit de Rijksoverheid was het in 2021 bijna onmogelijk om activiteiten te organiseren die in aanmerking komen voor initiatiefsubsidie. De verwachting is dat de afwijking zich beperkt tot het jaar 2021.

Toerekening BAR-bijdrage naar programma's (nadeel 62.380)
De toerekening van de BAR-bijdrage naar de programma's wordt toegelicht in de Leeswijzer.

Overige verschillen kleiner dan € 25.000 (voordeel 20.051)

Toelichting 5.4 Musea

Terug naar navigatie - Toelichting 5.4 Musea
Omschrijving Bedrag afwijking
5.4 Musea
Lasten 44.871
Baten 0
Voordelig saldo 44.871

Monumenten (voordeel 29.625)
Het volledige bedrag doorschuiven naar 2022 in verband met gereserveerd bedrag voor de kosten van de Kerkenvisie.

Overige verschillen kleiner dan € 25.000 (voordeel 15.246)

Toelichting 5.5 Cultureel erfgoed

Terug naar navigatie - Toelichting 5.5 Cultureel erfgoed
Omschrijving Bedrag afwijking
5.5 Cultureel erfgoed
Lasten 26.037
Baten 0
Voordelig saldo 26.037

Toerekening BAR-bijdrage naar programma's (voordeel 26.037)
De toerekening van de BAR-bijdrage naar de programma's wordt toegelicht in de Leeswijzer.

Toelichting 5.6 Media

Terug naar navigatie - Toelichting 5.6 Media
Omschrijving Bedrag afwijking
5.6 Media
Lasten 107.334
Baten 0
Voordelig saldo 107.334

Bibliotheek (voordeel 70.034)
Door vertraging van het ontwerp en controle of de digitale bewegwijzering geïmplementeerd kon worden, zijn in 2021 alleen de advieskosten betaald. In 2022 willen we de digitale en analoge bewegwijzering gaan bestellen, daarom wordt € 47.620 doorgeschoven naar 2022.

Toerekening BAR-bijdrage naar programma's (voordeel 37.300)
De toerekening van de BAR-bijdrage naar de programma's wordt toegelicht in de Leeswijzer.

Toelichting 5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie

Terug naar navigatie - Toelichting 5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie
Omschrijving Bedrag afwijking
5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie
Lasten -689.025
Baten -12.213
Nadelig saldo -701.238

Dagelijks onderhoud bomen (nadeel 103.447)
Uit de boomveiligheidsinspecties zijn meer maatregelen gekomen dan in voorgaande jaren. De eigen dienst is veelal ingezet om uitval door corona te compenseren. Het was daardoor noodzakelijk om voor de snoeiwerkzaamheden een aannemer in te zetten.

Groenvisie (voordeel 156.070)
Medio 2020 heeft de gemeenteraad in totaal € 1,35 miljoen ter beschikking gesteld voor het uitvoeren van de Groenvisie. Voor 2020 € 150.000 en voor de jaren 2021 tot en met 2024 € 300.000 per jaar. Voor de onderbouwing van deze bedragen is een onderverdeling en inschatting gemaakt. Jaarlijks kan er meer of minder besteed worden. Aangezien de werkzaamheden de komende jaren doorlopen, wordt het budget doorgeschoven naar 2022.

Toerekening BAR-bijdrage naar programma's (nadeel 801.734)
De toerekening van de BAR-bijdrage naar de programma's wordt toegelicht in de Leeswijzer.

Overige verschillen kleiner dan € 25.000 (voordeel 47.873)

Toelichting 0.10 Mutaties reserves

Terug naar navigatie - Toelichting 0.10 Mutaties reserves
Omschrijving Bedrag afwijking
0.10 Mutaties reserves
Stortingen 0
Onttrekkingen -160.524
Nadelig saldo -160.524

Het verschil tussen de geraamde en werkelijke onttrekking aan de reserves kan grotendeels worden verklaard door:

  • Lagere onttrekking aan de reserve Groenvisie ter dekking van aanschaf en vervanging van groen (nadeel € 156.070).

Prestatie-indicatoren

Terug naar navigatie - Prestatie-indicatoren
Nr. Omschrijving Bron Toelichting/Eenheid Waarde
35 Waardering voor de (kwaliteit van de) buitenruimte in Ridderkerk. Burgerpeiling Score 1-5. 3,5
36 Niet-sporters (%). Waarstaatjegemeente.nl % inwoners dat niet sport ten opzichte van het totaal aantal inwoners. 59,1% (2020)
37 Actieve deelname verenigingsleven de afgelopen 12 maanden in Ridderkerk. Burgerpeiling In %. 50,0%
38 Voldoende mogelijkheden voor sportbeoefening in Ridderkerk. Burgerpeiling Aanbod voorzieningen.
• Helemaal eens in %. 60,0%
• Helemaal eens in score 1-5. 3,6
39 Voldoende mogelijkheden voor deelname aan kunst- en cultuureducatie in Ridderkerk. Burgerpeiling Eens in %. 56,0%