Programma 4. Economische zaken

Ridderkerk heeft een levendige lokale economie. Het ondernemersklimaat is belangrijk en dat dragen we uit. Waar mogelijk bevorderen we het continueren en de uitbreiding van werkgelegenheid. De samenwerking met ondernemers gebeurt op basis van vertrouwen. We hebben aandacht voor starters en zelfstandigen zonder personeel (ZZP’ers). Er wordt naar gestreefd de financiële en administratieve lasten voor ondernemers niet toe te laten nemen en deze lasten worden, waar naar redelijkheid mogelijk, verminderd. Er is overleg tussen overheid, onderwijs en arbeidsmarkt, zodat onderwijs en arbeidsmarkt beter aansluiten. Zo kan worden ingespeeld op kansen en ontwikkelingen. Ook zoeken we samenwerking in de regio.

Economische ontwikkeling
De Nederlandse economie groeide in 2019 opnieuw. Consumenten hadden meer te besteden, al werd die bestedingsruimte deels tenietgedaan door nieuwe heffingen vanuit de Rijksoverheid. De werkloosheid bleef laag en het aantal vacatures per werkzoekende steeg. Er was krapte op de arbeidsmarkt. Onzekerheden maakten de ondernemers wel voorzichtig over de toekomst. Bijvoorbeeld over de gevolgen van de Brexit en de internationale handelsoorlog.

Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen
Voor startende ondernemers hebben we het maandelijkse Ondernemersloket gehouden. Het bedrijvenloket is gedurende 2019 iedere derde woensdag van de maand georganiseerd. Hiervan is in beperkte mate gebruik gemaakt. Het merendeel van de ondernemers en starters weet de bedrijfscontactfunctionarissen via mail en telefoon al goed te vinden. Om die reden is besloten het Ondernemersloket na 2019 niet voort te zetten.

Economische ontwikkeling
Er zijn binnen Economie een zevental economische speerpunten benoemd voor Ridderkerk:

1. Vitale en veilige bedrijventerreinen: Ridderkerk scoort op basis van de Peiling Ondernemersklimaat boven het landelijk gemiddelde op onder andere ondernemersklimaat, vestigingsklimaat en het gevoerde beleid. Op bedrijventerreinen vonden leegstaande panden relatief snel een nieuwe gebruiker. Bedrijventerrein Cornelisland was medio 2019 zo goed als uitverkocht en op bedrijventerrein Nieuw Reijerwaard was ruim de helft van de beschikbare percelen gereserveerd.
2. Vitale detailhandelsstructuur: Het kernwinkelgebied bestaat uit de drie wijkwinkelcentra en het winkelhart. De drie wijkwinkelcentra kenden nauwelijks leegstand. Voor het centrum zijn in 2019 de grote lijnen van het Ontwikkelperspectief Centrum grotendeels opgesteld.
3. Startende bedrijven en ZZP-bedrijven: Begin 2019 was de gemeente betrokken bij de BAR-ondernemersprijzen. Ook was in geheel 2019 het Ondernemersloket geopend.
4. Lokaal netwerk: Een belangrijk resultaat was de succesvolle primeur van het Ridderkerkse Ondernemersevent ‘Sint Joris en de Zaak’. Hier waren ruim 250 Ridderkerkse ondernemers aanwezig.
5. Agro/Foodcluster: Er is een integraal gebiedsperspectief en ontwikkelagenda Dutch Fresh Port opgesteld. Dutch Fresh Port betreft de bedrijventerreinen Barendrecht Oost, Verenambacht en Nieuw Reijerwaard. Het doel is om dit gebied door te ontwikkelen tot een blijvend aantrekkelijke en duurzame vestigingslocatie voor bedrijven gerelateerd aan Agri, Vers, Food (AVF) en logistiek.
6. Innovatie: Eind 2019 hebben Barendrecht, Albrandswaard en Ridderkerk een subsidie gekregen van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat voor het driejarige programma 'Innovatie High Five' om vernieuwing in het bedrijfsleven te stimuleren. Het afgelopen jaar is op economisch vlak de relatie met diverse partners in het innovatie ecosysteem versterkt, bijvoorbeeld met innovationQuarter, RotterdamPartners, fieldlabs, YesDelft en de provincie.
7. Arbeidsmarkt/werk/onderwijs: Er is een verbeterde samenwerking tussen het onderwijs en bedrijfsleven.

Economische ontwikkeling

1. Vitale en veilige bedrijventerreinen: In 2019 is de peiling Ondernemersklimaat gehouden. Uiteindelijk hebben 160 respondenten de enquête ingevuld. De resultaten zijn gepubliceerd op de website Waarstaatjegemeente.nl.
2. Vitale detailhandelsstructuur: Gedurende het jaar is er gewerkt aan het Ontwikkelperspectief Centrum. Hiervoor zijn stakeholdersavonden gehouden en is in opdracht een Leefstijlen-onderzoek uitgevoerd voor Ridderkerk. Daarnaast heeft meerdere keren het Centrumoverleg plaatsgevonden. Tevens is er actief gewerkt aan een de visie op een toekomstig ontwerp van het Dillenburgplein.
3. Startende bedrijven en ZZP-bedrijven: Voor startende ondernemers hebben we het maandelijkse Ondernemersloket gehouden. Daarnaast hebben we actief deelgenomen aan de BAR-ondernemersprijzen.
4. Lokaal netwerk: Individuele bedrijven weten via de gebruikelijke kanalen de bedrijfscontactfunctionarissen te vinden. De gemeente communiceerde het gehele jaar haar ondernemersnieuws via de maandelijkse Nieuwsbrief Ondernemend Ridderkerk. Ook is er tweemaal een breed Horecaoverleg georganiseerd, waarbij diverse aandachtspunten direct zijn opgepakt. Ook zijn er verschillende Ondernemerslunches georganiseerd met uiteenlopende onderwerpen. Zoals bijvoorbeeld ondermijning, verduurzaming en digitalisering. Op 23 april vond het grootschalige Ridderkerkse Ondernemerevenement ‘Sint Joris en de Zaak’ plaats voor ongeveer 250 ondernemers.
5. Agro/Foodcluster: In het afgelopen jaar is Dutch Fresh Port gestart en is de samenwerking in Dutch Fresh Port (DFP) verder versterkt. Het gebiedsperspectief van DFP is vastgesteld en de belangrijkste bouwstenen van dit perspectief zijn samen met ondernemers vertaald in een uitvoeringsprogramma. DFP is tevens aangesloten op de agenda van de Greenport Westland Oostland, bijvoorbeeld bij de Human Capital Agenda en trekt samen op met andere Greenports inzake een slimme energie-infrastructuur (smart grid).
   In 2019 heeft een delegatie Nieuw Reijerwaard vertegenwoordigd op Fruit Logistica in Berlijn.
6. Innovatie: Begin 2019 was de gemeente betrokken bij de BAR-ondernemersprijzen. Eind 2019 hebben Barendrecht, Albrandswaard en Ridderkerk een subsidie gekregen van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat voor het driejarige programma 'Innovatie High Five', bedoeld om vernieuwing in het bedrijfsleven te stimuleren. Daarmee koppelen we de ondernemers aan kansen in het programma van de MRDH en InnovationQuarter, zoals fieldlabs, campussen en andere innovatie broedplaatsen.
7. Arbeidsmarkt/werk/onderwijs: Via bedrijfsbezoeken en evenementen zijn de collega’s van het Werkgeversservicepunt aan het bedrijfsleven gekoppeld en vice versa.

Toelichting begrotingsrechtmatigheid
De lasten van dit programma zijn overschreden met € 249.000. De oorzaken hiervan zijn de afrekening over de jaren 2016 tot en met 2018 voor de omzetheffing van het benzinestation met het waterschap en bouwkundige aanpassingen aan een gebouw aan de Noordstraat. Beide budgetafwijkingen vallen onder de categorie Kostenoverschrijdingen betreffende activiteiten die passen binnen het bestaande beleid en ten onrechte niet tijdig aan de raad zijn gerapporteerd genoemd in het Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2015-2019.
Een andere oorzaak is de procentuele verdeling van de BAR-bijdrage over de taakvelden. Deze verdeling is over het geheel budgettair neutraal.

Omschrijving	Bedrag afwijking
0.2 Burgerzaken
Lasten	-116.300
Baten	-400
Nadelig  saldo € 116.700

Doorberekening BAR-bijdrage naar programma’s en taakvelden - Nadeel € 139.500

Kleine verschillen onder de rapportagegrens van € 25.000 - Voordeel € 22.800

Omschrijving	Bedrag afwijking
0.3 Beheer overige gebouwen en gronden
Lasten	48.300
Baten	13.400
Voordelig saldo € 61.700

Depot de Gorzen - Voordeel € 48.400
Er was voor dit jaar een bedrag voor planmatig onderhoud begroot (€ 34.800; vervanging romneyloods). Door drukte op de markt wordt het planmatig onderhoud vanaf half januari 2020 uitgevoerd. Voor 2019 zal geen aanwending plaats gaan vinden uit de reserve groot onderhoud gebouwen. De kosten zullen via de
1e Tussenrapportage 2020 worden geraamd, met tevens dan de aanwending uit de bestemmingsreserve. Per saldo budgetneutraal. Het restant van € 13.600 vloeit voort uit het nauwelijks besteed hebben van kosten voor dagelijks onderhoud. Dit in relatie ook met de vervanging van de Romneyloods. In het vierde kwartaal 2019 zijn alle reguliere vastgoedbudgetten onderzocht en geactualiseerd.

Omzetheffing benzinestations - Nadeel € 52.100
Op basis van een overeenkomst met het waterschap Hollandse Delta ontvangt het waterschap, als beheerder van de openbare weg, jaarlijks een omzetheffing van het benzinestation aan de Rotterdamseweg.
Over de jaren 2016 tot en met 2018 heeft geen afrekening plaatsgevonden over de hoeveelheid motorbrandstoffen. De afrekening heeft in 2019 alsnog plaatsgevonden.

Overige gebouwen - Nadeel € 60.600
In 2019 zijn bouwkundige aanpassingen uitgevoerd (waaronder geluidsdicht maken) en zijn installaties aangebracht om het culturele centrum aan de Noordstraat 56 opnieuw in verhuur te kunnen brengen. De totale kosten waren € 33.000. Dit was niet begroot. Er is een nadeel op kapitaallasten ontstaan van € 29.500 door een verschuiving van lasten van onderwijs naar overige gebouwen. Het restant betreft diverse kleine afwijkingen. Per saldo € 60.600 nadeel. In het vierde kwartaal 2019 zijn alle reguliere vastgoedbudgetten onderzocht en geactualiseerd.

Doorberekening BAR-bijdrage naar programma’s en taakvelden - Voordeel € 130.400

Kleine verschillen onder de rapportagegrens van € 25.000 - Nadeel € 4.400

Omschrijving	Bedrag afwijking
3.1 Economische ontwikkeling
Lasten	-129.600
Baten	186.200
Voordelig saldo € 56.600

Doorberekening BAR-bijdrage naar programma’s en taakvelden - Voordeel € 25.300

Kleine verschillen onder de rapportagegrens van € 25.000 - Voordeel € 31.300

Omschrijving	Bedrag afwijking
3.3 Bedrijfsloket en -regeling
Lasten	4.400
Baten	-1.600
Voordelig saldo € 2.800

Kleine verschillen onder de rapportagegrens van € 25.000 - Voordeel € 2.800

Omschrijving	Bedrag afwijking
8.1 Ruimtelijke ordening
Lasten	-700
Baten	18.300
Voordelig saldo € 17.600

Kleine verschillen onder de rapportagegrens van € 25.000 - Voordeel € 17.600

Omschrijving	Bedrag afwijking
0.10 Mutaties reserves
Lasten	0
Baten	-696.700
Nadelig saldo € 696.700

De werkelijke onttrekking uit de reserve groot onderhoud gebouwen is € 696.700 lager dan oorspronkelijk was begroot. Voor ongeveer € 400.000 heeft dit te maken met kosten voor het schilderwerk en de vervanging van de vloerbedekking. Hiervoor zijn investeringskredieten beschikbaar gesteld. De geraamde onttrekking van € 392.800 hoeft dan ook niet plaats te vinden. De geraamde onttrekking van € 34.800 wegens groot onderhoud aan de Romneyloods (depot de Gorzen) is eveneens niet nodig. Dit vindt plaats in 2020. Het restant betreft overig groot onderhoud aan het gemeentehuis wat wel was geraamd, maar wat op een later tijdstip plaats zal vinden.