Toelichtingen

Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling

Inleiding

De jaarrekening is opgesteld met inachtneming van de voorschriften zoals opgenomen in het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) en de verordening ex artikel 212 Gemeentewet, waarin door de gemeenteraad op 15 februari 2024 de uitgangspunten voor het financiële beleid, alsmede de regels voor het financiële beheer en voor de inrichting van de financiële organisatie zijn vastgesteld.

Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening

De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten.
De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.
Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als baat genomen op het moment waarop het dividend betaalbaar wordt gesteld.
De algemene uitkering gemeentefonds is opgenomen conform de in het jaar 2023 laatst gepubliceerde accresmelding in de decembercirculaire van 2023.
De wetgever heeft bepaald dat het vaststellen van de eigen bijdragen in het Sociaal Domein de bevoegdheid is van Centraal Administratie Kantoor en niet die van de gemeente. De gemeente heeft voor deze opbrengst daardoor geen juistheid op persoonsniveau kunnen vaststellen. Over de hoogte en omvang van deze post in de jaarstukken is dan ook geen zekerheid verkregen.
Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Door het formele verbod op het opnemen van voorzieningen of schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume, worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt. Dit is bijvoorbeeld de ziektekostenpremie voor gepensioneerden en overlopende vakantiegeld- en verlofaanspraken. Voor arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van een jaarlijks vergelijkbaar volume worden geen voorzieningen getroffen of op een ander wijze een verplichting opgenomen.
Doordat de verplichtingen voor wethouderpensioenen wel sterk kunnen fluctueren en dit een periode langer dan vier jaar betreft is voor deze verplichtingen wel een voorziening gevormd.
Kosten van geldleningen worden rechtstreeks ten laste van de exploitatie gebracht.
Gebeurtenissen die na balansdatum bekend zijn geworden zijn in de jaarrekening verwerkt.

Rechtmatigheidverantwoording

Het normenkader wat is gebruikt voor het voorwaardencriterium is op 7 juli 2023 door de raad vastgesteld. De overige bepalingen die ten grondslag liggen aan de totstandkoming van de rechtmatigheidsverantwoording zijn opgenomen in de kadernota rechtmatigheid 2023 van de commissie BBV van november 2023, de Financiële verordening gemeente Ridderkerk 2024 en de Controleverordening 2023.

Balans

Vaste activa

Algemeen
De raad heeft op 16 september 2021 de Nota activabeleid vastgesteld. Het beleid dat hierin beschreven is, is van toepassing op alle investeringen waarvoor vanaf 2021 voor het eerst uitgaven zijn gedaan.
Financiële vaste activa worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Overige vaste activa worden geactiveerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs, verminderd met de afschrijvingen en waardeverminderingen die naar verwachting duurzaam zijn. Er wordt geen rekening gehouden met een eventuele restwaarde.

Investeringen worden geactiveerd vanaf een bedrag van € 25.000 en een minimale gebruiksduur van drie jaar. Investeringen kleiner dan € 25.000 en met een kortere gebruiksduur dan drie jaar worden rechtstreeks ten laste van de exploitatie gebracht.

Bijdragen van derden die in directe relatie met een vast actief staan worden op de aanschafwaarde van dat actief in mindering gebracht; een eventueel restant wordt afgeschreven.
Voor de investeringen waarvoor in 2020 en voorgaande jaren uitgaven zijn gedaan blijft het beleid gelden van de nota van 26 mei 2016.

Afschrijvingen
De afschrijvingen zijn gebaseerd op de verwachte economische levensduur. Nieuwe vaste activa die in 2021 voor het eerst afschrijvingslasten geven, worden afgeschreven volgens de afschrijvingstabel van de Nota activabeleid 2021. De afschrijving van nieuwe vaste activa begint op 1 januari van het jaar volgend op het jaar waarin het actief in gebruik is genomen.

Alle vaste activa worden lineair afgeschreven, uitgezonderd de bouw van het gemeentehuis en de parkeergarage onder het gemeentehuis die annuïtair worden afgeschreven.

Op grond en waardepapieren wordt niet afgeschreven, behalve grond onder activa in de openbare ruimte met maatschappelijk nut die wordt afgeschreven overeenkomstig die activa.

Op vaste activa waarop in 2020 of eerdere jaren al is afgeschreven blijven de oude afschrijvingsregels van toepassing.

Samenvatting afschrijvingstermijnen

Activum	Termijn in jaren
Onderzoek- en ontwikkeling	5
Gronden en terreinen	0 - 20
Bedrijfsgebouwen	10 - 50
Grond-, weg- en waterbouwkundige werken	10 - 60
Vervoermiddelen	5 - 8
Machines, apparaten en installaties	4 - 15
Overige materiële vaste activa	5 - 15

Immateriële vaste activa
De immateriële vaste activa zijn tegen nominale waarde op de balans opgenomen.

Materiële vaste activa met economisch nut
Bij de waardering wordt in voorkomende gevallen rekening gehouden met een bijzondere vermindering van de waarde, indien deze naar verwachting duurzaam is.

Financiële vaste activa
Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen in bv’s of nv’s worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs van de aandelen.

Vlottende activa

Voorraden
De als onderhanden werken opgenomen bouwgronden zijn gewaardeerd tegen de vervaardigingsprijs dan wel de lagere marktwaarde. Winsten uit grondexploitaties worden alleen genomen indien en voor zover die met voldoende mate van betrouwbaarheid als gerealiseerd aangemerkt kunnen worden. Zolang daar geen sprake van is worden verkregen verkoopopbrengsten op de vervaardigingskosten in mindering gebracht.

Producten die gereed zijn, worden gewaardeerd tegen de kostprijs of tegen de marktwaarde indien de marktwaarde lager is dan de kostprijs. Dat laatste doet zich vooral voor indien voorraden incourant worden.

Vorderingen
Vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor openstaande vorderingen wordt een voorziening in mindering gebracht op basis van de geschatte inningskansen.

Liquide middelen en overlopende activa
De liquide middelen en overlopende activa worden gewaardeerd tegen nominale waarde.

Vaste passiva

Eigen vermogen
De reserves zijn tegen nominale waarde op de balans opgenomen. De onderhoudsreserves zijn gebaseerd op een meerjarenraming van het uit te voeren groot onderhoud.

Voorzieningen
De voorzieningen zijn tegen nominale waarde op de balans opgenomen. Wanneer voorzieningen tegen contante waarde zijn gewaardeerd is dit bij de toelichting op de desbetreffende voorziening vermeld.

Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer
Vaste schulden worden gewaardeerd tegen nominale waarde verminderd met gedane aflossingen.

Vlottende passiva

Vlottende schulden en overlopende passiva
Vlottende passiva zijn tegen nominale waarde op de balans vermeld.

Gewaarborgde geldleningen

Voor zover leningen door de gemeente gewaarborgd zijn, is buiten de balanstelling het totaalbedrag van de gewaarborgde schuldrestanten per einde boekjaar opgenomen. De waardering vindt plaats tegen de nominale waarde onder verminderingen van de gedane aflossingen en voor het rentepercentage van de gewaarborgde lening.

Toelichting op de balans per 31 december

Activa

Vaste activa

Hieronder een specificatie van de vaste activa, onderverdeeld naar immateriële vaste activa met een maatschappelijk nut, materiële vaste activa met een economisch nut en een maatschappelijk nut en financiële vaste activa.

In de kolom Bijdragen van derden zijn de bedragen van derden opgenomen die direct gerelateerd zijn aan de investering.

Omschrijving	Oorspronkelijk bedrag van de uitgaven begin 2023	Investeringen	Desinvesteringen	Bijdragen van derden	Oorspronkelijk bedrag van de uitgaven eind 2023	Totaal van afschrijvingen/aflossingen begin 2023	Afwaarderingen	Afschrijvingen	Aflossingen	Boekwaarde begin 2023	Boekwaarde eind 2023
Kosten onderzoek en ontwikkeling	491.234	574.732			1.065.966	4.941		30.746		486.293	1.030.279
Financieel: Bijdrage aan activa in eigendom van derden	68.067	0			68.067	57.857		568		10.210	9.642
Totaal: Immateriële vaste activa met maatschappelijk nut	559.301	574.732	0	0	1.134.033	62.798	0	31.314	0	496.503	1.039.921
Materieel economisch nut: Gronden en terreinen eigendom	14.909.123	194.134		36.260	15.066.997	3.412.298		445.345		11.496.825	11.209.354
Materieel economisch nut: Gronden en terreinen erfpacht	296.905	15.506.670			15.803.575	256.941				39.964	15.546.634
Materieel economisch nut: Woningen	220.120				220.120	100.932		6.273		119.188	112.915
Materieel economisch nut: Bedrijfsgebouwen	86.618.894	6.448.734		676.302	92.391.326	21.368.329		1.916.738		65.250.565	69.106.259
Materieel economisch nut: Machines, apparaten en installaties	14.311.096	2.661.687		325.489	16.647.294	7.502.370		1.065.769		6.808.726	8.079.155
Materieel economisch nut: Grond-, weg- en waterbouwkundige werken	22.097.970	242.985			22.340.955	8.353.524		536.001		13.744.446	13.451.430
Materieel economisch nut: overig materieel	7.207.754	567.640		48.681	7.726.713	2.487.466		454.551		4.720.288	4.784.696
Totaal: Materiële vaste activa met economisch nut	145.661.862	25.621.850	0	1.086.732	170.196.980	43.481.860	0	4.424.677	0	102.180.002	122.290.443
Materieel maatschappelijk nut: Gronden en terreinen eigendom	1.246.103	6.545			1.252.648	84.389		70.586		1.161.714	1.097.673
Materieel maatschappelijk nut: Machines, apparaten en installaties	1.100.570	711.586			1.812.156	71.655		54.667		1.028.915	1.685.834
Materieel maatschappelijk nut: Grond-, weg- en waterbouwkundige werken	13.981.370	2.324.345		365.321	15.940.394	2.873.069		555.091		11.108.301	12.512.234
Materieel maatschappelijk nut: Overig materieel	5.004.960	850.971			5.855.931	1.289.018		196.183		3.715.942	4.370.730
Totaal: Materiële vaste activa met maatschappelijk nut	21.333.003	3.893.447	0	365.321	24.861.129	4.318.131	0	876.527	0	17.014.872	19.666.471
Financieel: Effecten	2.259.724				2.259.724	0				2.259.724	2.259.724
Financieel: Kapitaalverstrekking aan deelnemingen	1.255.878				1.255.878	1				1.255.877	1.255.877
Financieel: Overige langlopende leningen	2.860.819	1.344.262	275.792		3.929.289	159.363				2.701.456	3.769.926
Totaal: Financiële vaste activa	6.376.421	1.344.262	275.792	0	7.444.891	159.364	0	0	0	6.217.057	7.285.527
Totaal	173.930.587	31.434.291	275.792	1.452.053	203.637.033	48.022.153	0	5.332.518	0	125.908.434	150.282.362

Materiële vaste activa economisch nut met/zonder tariefheffing

Omschrijving	Oorspronkelijk bedrag van de uitgaven begin 2023	Investeringen	Desinvesteringen	Bijdragen van derden	Oorspronkelijk bedrag van de uitgaven eind 2023	Totaal van afschrijvingen/aflossingen begin 2023	Afwaarderingen	Afschrijvingen	Aflossingen	Boekwaarde begin 2023	Boekwaarde eind 2023
Materieel economisch nut zonder tariefheffing	121.127.887	9.867.299		1.086.732	129.908.454	35.292.293		3.548.842		85.835.594	91.067.320
Materieel economisch nut met tariefheffing	24.533.975	15.754.551			40.288.526	8.189.567		875.835		16.344.408	31.223.123
Totaal: Materiële vaste activa met economisch nut	145.661.862	25.621.850	0	1.086.732	170.196.980	43.481.860	0	4.424.677	0	102.180.002	122.290.443

Materiële vaste activa maatschappelijk nut voor 2017/vanaf 2017

Omschrijving	Oorspronkelijk bedrag van de uitgaven begin 2023	Investeringen	Desinvesteringen	Bijdragen van derden	Oorspronkelijk bedrag van de uitgaven eind 2023	Totaal van afschrijvingen/aflossingen begin 2023	Afwaarderingen	Afschrijvingen	Aflossingen	Boekwaarde begin 2023	Boekwaarde eind 2023
Materieel maatschappelijk nut voor 2017	6.429.548				6.429.548	3.501.544		348.046		2.928.004	2.579.958
Materieel maatschappelijk nut vanaf 2017	14.903.455	3.893.447		365.321	18.431.581	816.587		528.481		14.086.868	17.086.513
Totaal: Materiële vaste activa met maatschappelijk nut	21.333.003	3.893.447	0	365.321	24.861.129	4.318.131	0	876.527	0	17.014.872	19.666.471

Vlottende activa

Voorraden - onderhanden werk, waaronder bouwgronden in exploitatie

Dit betreft de boekwaarden van de grondexploitaties Het Zand/Driehoek 't Zand en Cornelisland. Voor de grondexploitatie Cornelisland is een winstneming geboekt van € 2,2 miljoen. Voor grondexploitatie Het Zand/Driehoek 't Zand moet de eerder gevormde verliesvoorziening worden verhoogd. De toevoeging aan de voorziening is € 509.900. De voorziening is daarmee € 673.300.

Specificaties voorraden

Bouwgronden in exploitatie	Boekwaarde begin 2023	Investeringen 2023	Opbrengsten 2023	Winstuitname 2023	Boekwaarde eind 2023	Voorziening verlieslatende grexen	Balanswaarde eind 2023	Prognose afsluitingsjaar
Cornelisland	-5.543.337	-2.018.408		2.203.093	-1.321.836		-1.321.836	2025
Het Zand/Driehoek 't Zand	-1.445.348	-1.119.256	1.385.975		-1.712.067	-673.303	-2.385.370	2025
Totaal	-6.988.684	-3.137.664	1.385.975	2.203.093	-3.033.903	-673.303	-3.707.205

Prognoses	Boekwaarde eind 2023	Resterende kosten	Resterende opbrengsten	Geraamd eindresultaat
Het Zand/Driehoek 't Zand	-1.712.067	-2.401.371	16.000	673.304
Cornelisland	-1.321.836	-2.272.852	2.430.000	-1.478.984
Prunuslaan	0	-509.071	910.000	-400.929

Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan 1 jaar

Op de nominale waarden van de vorderingen zijn de voorzieningen voor oninbare vorderingen in mindering gebracht. Hierbij is een onderscheid gemaakt tussen voorzieningen voor oninbaarheid inzake algemene vorderingen, vorderingen sociale zaken en vorderingen met betrekking tot belastingen, rioolheffing en afvalstoffenheffing. De omvang van deze voorzieningen is per balansdatum 31 december 2023 bepaald overeenkomstig de richtlijnen in artikel 17 van de Financiële verordening 2024 gemeente Ridderkerk.

Uitzettingen	Saldo eind 2023	Voorziening oninbaarheid	Gecorrigeerd saldo eind 2023	Gecorrigeerd saldo eind 2022
RC verhouding met niet financiële instellingen	811.951		811.951	340.086
Uitzettingen in 's Rijksschatkist	3.588.886		3.588.886	12.021.733
Vorderingen op openbare lichamen	18.894.547		18.894.547	17.467.860
Overige vorderingen	2.514.040	771.474	1.742.566	3.996.159
Overige uitzettingen	615.658		615.658	635.109
Totaal	26.425.082	771.474	25.653.608	34.460.947

Toelichting
De vorderingen op openbare lichamen betreffen nog te ontvangen compensabele btw 2023 en diverse vorderingen op ministeries en andere overheden. De BCF-declaratie bedraagt € 15.341.972. Deze wordt op 1 juli 2024 uitgekeerd. De overige debiteuren worden berekend op basis van ouderdom. De stand van de voorziening per 31 december 2023 bedraagt € 771.474. De overige uitzettingen betreffen vorderingen Sociaal Domein.

Rekening courant verhoudingen

Rekening courant verhouding met Stimuleringsfonds Volkshuisvesting	Saldo begin 2023	Verstrekken nieuwe leningen	Aflossingen	Afromen rekening courant	Rente baten	Beheer kosten	Saldo eind 2023
Startersleningen - oud	103.919		64.892	145.000	25.292	2.927	46.176
Startersleningen - nieuw	20.492	703.572	65.502	-975.251	18.853	7.983	368.543
Blijversleningen	60.181			60.251	70		0
Duurzaamheidregelingen	68.988	615.370	145.333	-790.000	13.612	7.252	395.311
Stimuleringsfonds Verzilverlening	86.506	25.320		60.000	926	191	1.921
Totaal	340.086	1.344.262	275.727	-1.500.000	58.753	18.353	811.951

Liquide middelen

Liquide middelen is een verzamelnaam voor al het geld dat de gemeente heeft. Zowel in de kas als op de bankrekeningen van de gemeente.

Liquide middelen	Saldo begin 2023	Saldo eind 2023
Kassaldi	8.666	21.920
Banksaldi	409.126	412.225
Totaal	417.792	434.145

Schatkistbankieren

Schatkistbankieren houdt in dat de tegoeden van decentrale overheden worden aangehouden in de Nederlandse schatkist. Het drempelbedrag bepaalt tot welke bedrag de gemeente een positief banksaldo voor het betalingsverkeer op eigen bankrekening mogen aanhouden. Dat drempelbedrag bedraagt 2,0% van het begrotingstotaal (bij een begrotingstotaal tot € 500 miljoen).

Drempelbedrag schatkistbankieren Ridderkerk	kwartaal 1	kwartaal 2	kwartaal 3	kwartaal 4
Op dagbasis buiten de Rijks schatkist gehouden middelen	354.847	358.458	382.601	384.054
Drempelbedrag	2.738.500	2.738.500	2.738.500	2.738.500
Ruimte onder drempelbedrag	2.383.653	2.380.042	2.355.899	2.354.446
Overschrijding van het drempelbedrag	0	0	0	0

EMU-saldo

De commissie BBV heeft een gestandaardiseerde berekening opgesteld voor het berekenen van het EMU-saldo. De berekening van het EMU-saldo is geen telling van de bedragen uit onderstaande tabel. De formule voor de berekening is: 1-2+3-4-5.

	Omschrijving
		Volgens realisatie 2022	Volgens realisatie 2023	Volgens meerjarenraming in begroting 2024

1.	Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking uit reserves (zie BBV, artikel 17c)	1.460.493	144.637	2.127.600

2.	Mutatie (im)materiële vaste activa	12.239.469	23.305.457	35.243.800

3.	Mutatie voorzieningen	62.208	670.389	-790.300

4.	Mutatie voorraden (incl. bouwgronden in exploitatie)	-2.569.926	3.444.871	163.400

5.	Verwachte boekwinst bij verkoop effecten en verwachte boekwinst bij verkoop (im)materiële vaste activa	0	0	0

Berekend EMU-saldo		-8.146.842	-25.935.302	-34.069.900

Overlopende activa

Overlopende activa	Saldo begin 2023	Saldo eind 2023
Van Europese en Nederlandse overheden nog te ontvangen voorschotbedragen die ontstaan door voorfinanciering op uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel ontvangen van
Het Rijk	178.045	0
Overige Nederlandse overheidslichamen	648.005	759.185
Overige nog te ontvangen bedragen en de vooruitbetaalde bedragen	5.969.000	8.951.037
Totaal	6.795.050	9.710.222

Nog te ontvangen bedragen met bestedingsverplichting

Van Europese en Nederlandse overheden nog te ontvangen bedragen met bestedingsverplichting	Saldo begin 2023	Ontvangsten	Naar vooruit ontvangen	Nog te ontvangen	Saldo eind 2023
Metropool Regio, subsidie buurtbus lijn 601	0			83.874	83.874
Metropool Regio, BDU snelfietsroute F15	165.500	165.500			0
Landschapstafel, bijdrage snelfietsroute F15	100.000	100.000			0
Provincie ZH, bijdrage snelfietsroute F15	323.251	15.000			308.251
Gem. Nissewaard - SPUK IZA	0			236.024	236.024
COA - Asielboot	30.619				30.619
MRDH subsidie bushaltes	28.635			71.782	100.417
Totaal	648.005	280.500	0	391.680	759.185

Overige nog te ontvangen bedragen en vooruitbetaalde bedragen

De overige nog te ontvangen bedragen en vooruitbetaalde bedragen kunnen als volgt gespecificeerd worden:

Overige nog te ontvangen bedragen en de vooruitbetaalde bedragen	Saldo begin 2023	Saldo eind 2023
Vooruitbetaalde marktinitiatieven	197.437	93.171
Opvang vluchtelingen Oekraïne	3.649.197	3.882.275
Diverse WABO-leges	620.491	1.646.500
Nedvang	224.791
SPUK Sport		829.432
Toeslagenaffaire		1.213.335
GRJR - raming minder jeugdkosten	288.110	85.000
Afrekening BAR-bijdrage 2023		481.572
Overige overlopende activa	988.974	719.752
Totaal	5.969.000	8.951.037

Passiva

Vaste passiva

Eigen vermogen

Opbouw eigen vermogen

Het in de balans opgenomen eigen vermogen bestaat uit de algemene reserve en de bestemmingsreserves. De bestemmingsreserves zijn verbijzonderd in onderhoudsreserves, afschrijvingsreserves en overige bestemmingsreserves. Het verloop van deze reserves is in het onderstaande overzicht weergegeven.

Omschrijving	Saldo begin 2023	Stortingen	Onttrekkingen	Vrijval	Bestemming resultaat 2022	Saldo eind 2023
Algemene reserve	32.758.257	47.300	-3.638.130		6.822.197	35.989.624
Totaal algemene reserve	32.758.257	47.300	-3.638.130	0	6.822.197	35.989.624
Baggeren haven	912.913	32.700				945.613
Verhardingen	4.177.307	1.123.600	-1.601.229			3.699.679
Groot onderhoud sportaccommodaties	1.373.420	250.000	-265.490			1.357.930
Groot onderhoud gebouwen	4.098.052	512.100	-626.489			3.983.663
Totaal onderhoudsreserves	10.561.692	1.918.400	-2.493.208	0	0	9.986.884
Kapitaallasten (herwaardering)	367.865		-37.189			330.676
Uitbreiding Vredehof	99.943		-33.314			66.629
Bouw Voorn 10 - WAC Drievliet	112.417		-11.242			101.175
Begraafplaats Vredehof	105.900		-7.060			98.840
Rouwcentrum	61.310		-15.327			45.983
Herbouw de Piramide	288.720		-12.030			276.690
Ds. Kerstenschool gebouw	410.312		-14.654			395.658
Kunstgrasveld Rijsoord	17.340		-5.780			11.560
Parkeergarage gemeentehuis	2.224.843		-58.384			2.166.459
Jongerencentrum PC Hooftstraat	456.595		-71.526			385.069
Fietsroute Molensteeg, Benedenrijweg, St. Jorisstraat	23.009		-2.876			20.133
Blok- en buurtspeelterreinen 2010, 2011	26.231		-18.750			7.481
Uitbreiding Farelcollege	216.651		-7.471			209.181
Snelfietsroute F15	98.800					98.800
Perm. Lucht-/geluidmeetpunt Nieuw Reijerwaard	63.913		-10.652			53.261
Geluidswal Drievliet	270.035		-15.002			255.033
Bereikbaarheid sportpark Reijerpark	347.420		-19.301			328.119
Geluidsscherm West A15/A16	2.291.300					2.291.300
Incidentele en toekomstige investeringen	22.500.000					22.500.000
Overrente	4.834.672		-887.100			3.947.572
Uitvoering Waalvisie	475.000					475.000
Totaal afschrijvingsreserves	35.292.276	0	-1.227.658	0	0	34.064.617
Beeldende kunst	9.763	5.000				14.763
Innovatiefonds Sociaal domein	1.589.133		-55.168			1.533.965
Ondergronds brengen hoogspanningsleidingen	794.272					794.272
Actualisatie Integraal Accommodatieplan	1.335.915					1.335.915
Vpb grondexploitaties	74.500				207.000	281.500
Groenvisie	685.540	8.700	-322.314			371.926
Werken vanuit ecologie	0	803.500	-75.841			727.659
Warmtevisie (Klimaatgelden)	3.254.222		-100.230			3.153.993
Bodemonderzoek Wooncompas	450.000					450.000
Afbouw dekking GREXEN	473.100		-189.500			283.600
Bestemming afvalstoffenheffing	847.713		-232.000			615.713
Totaal overige bestemmingsreserves	9.514.158	817.200	-975.053	0	207.000	9.563.305
Totaal reserves	88.126.383	2.782.900	-8.334.049	0	7.029.197	89.604.431

Toelichting op de reserves en mutaties

Inleiding

Bestedingsoverzichten
De raad heeft als voorwaarde gesteld dat het (bestedings)doel van een bestemmingsreserve wordt vastgelegd bij de vorming van de reserve en de reserve wordt onderbouwd met een bestedingsplan dat naar zijn aard een incidenteel karakter heeft.

In de toelichting per reserve is informatie opgenomen over:

Het doel, aard en reden.
De mutaties in het jaar 2023.

Er is geen informatie gegeven over de meerjarenraming van de besteding van reserves. De begroting is hiervoor het aangewezen instrument.

Doorlichting reserves
Het doel van het doorlichten van reserves is om tijdig zicht te krijgen op stille overschotten of stille tekorten. In een aantal gevallen ligt de omvang van een reserve en de wijze waarop deze wordt ingezet vast en zullen er geen ontwikkelingen zijn die dat nog beïnvloeden. In die gevallen kan er geen stil tekort of een stille reserve ontstaan en is een doorlichting niet aan de orde. Ook als een reserve het karakter heeft van een algemeen dekkingsmiddel voor onvoorziene toekomstige gebeurtenissen is het onmogelijk om een doorlichting op te stellen. Waar een doorlichting om genoemde redenen niet aan de orde is, is geen uitgebreide toelichting gegeven.

Afschrijvingsreserves investeringen met economisch nut
In het verleden zijn investeringen met een langdurig en algemeen nut ineens afgeschreven ten laste van de reserves. Om bij de begroting het bestuur een beter inzicht in de lasten en baten van gemeentelijke activiteiten te geven, is in 1992 besloten tot een heractiveringsoperatie. Omdat extra afschrijvingen het inzicht verstoren, zijn extra afschrijvingen teruggedraaid en zijn daartegenover heractiveringsreserves gevormd, tegenwoordige afschrijvingsreserves genoemd.
Ook wanneer van nieuwe investeringen is besloten om deze ten laste van de reserves te brengen, wordt daartoe een afzonderlijke afschrijvingsreserve gevormd.
De onttrekkingen aan een afschrijvingsreserve volgen de afschrijving van het actief waarvoor de reserve is ingesteld.

Op te heffen en te vormen reserves

De volgende reserve wordt eind 2023 opgeheven, het saldo wordt toegevoegd aan de Algemene reserve:

Reserve Ondergronds brengen hoogspanningsleiding

Algemene reserve

Doel, aard en reden van deze reserve
De algemene reserve is voor het laatst herzien in de door de raad vastgestelde Nota reserves en voorzieningen 2021-2024.
Daarin staat dat de algemene reserve dient om middelen zonder bestemming achter de hand te hebben die als dekkingsmiddel kunnen worden ingezet. Dit kan gaan om onverwachte tekorten, ruimte voor nieuw beleid en het opvangen van risico’s die zijn beschreven in de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing. De raad heeft in 2021 bepaald dat de ondergrens van de Algemene reserve € 20 miljoen blijft.

Mutaties Algemene reserve

Stortingen
Bestemmen jaarresultaat 2022	6.822.197
Restsubsidie MRDH voor buslijnen 608 en 609	47.300
Totaal stortingen	6.869.497
Onttrekkingen
Dekking BAR-bijdrage, frictie- en projectkosten ontvlechting	-652.400
Dekking BAR-bijdrage, implementatie nieuwe wet Inburgering	-22.400
Dekking BAR-bijdrage, implementatie Omgevingswet	-121.200
Dekking BAR-bijdrage, leidraad inrichting openbare ruimte (LIOR)	-11.200
Dekking BAR-bijdrage optimaliseren fiscale beheersing	-12.600
Dekking BAR-bijdrage uitvoeringskosten einde lening inburgeringplicht (ELIP)	-14.000
Dekking uitvoering Mobiliteitsplan	-4.320
Dekking verkeerstellingen	-40.000
Dekking maatregelen sluipverkeer Rijsoord	-10.495
Dekking inventaris museumschool Rijsoord	-495.000
Dekking onderzoek bestemming voormalig schoolgebouw Rijksstraatweg 102	-25.000
Dekking toevoeging aan reserve visie op ecologie	-685.500
Dekking restantbudget rekenkamer	-3.600
Dekking nota communicatie	-8.045
Dekking nieuw participatiebeleid	-30.000
Dekking oeverconstructie park Maasdonck	-391.856
Dekking subsidieregeling cultuur voor iedereen	-30.400
Dekking huur en uitvoeringskosten tijdelijke huisvesting De Noord	-211.600
Dekking uitvoeringskosten TOZO	-61.900
Dekking aanpak eenzaamheid Ridderkerk	-8.500
Dekking uitvoeringskosten éénmalige energietoeslag	-67.774
Dekking huisvesting, inrichting, ICT, verbouwkosten project leerwerkbedrijf	-161.070
Dekking pilot opkopen schulden jongeren	-82.700
Dekking plan van aanpak om (duurzame) arbeidsparticipatie van uitkeringsgerechtigden te vergroten	-15.000
Dekking opstellen BasisGeluidEmissie en opstellen programma	-30.000
Dekking ontwikkelen toetsingskader beeldkwaliteit centrum	-4.070
Dekking voor afbouw dividendinkomsten	-437.500
Totaal onttrekkingen	-3.638.130
Saldo mutaties algemene reserve	3.231.368

Onderhoudsreserves

Reserve Onderhoud en baggeren haven

Doel, aard en reden van deze reserve
De reserve is ingesteld in 2008. De reserve dient om periodiek de haven te kunnen baggeren. De reserve valt onder programma 3 Verkeer, vervoer en wegen.

Toelichting op de stortingen en onttrekkingen in 2023
De storting in de reserve bedraagt, conform de begroting 2023, € 32.700.

Reserve Onderhoud verhardingen

Doel, aard en reden van deze reserve
Ook deze reserve is ingesteld in 2008. De reserve dient ter egalisatie van de grilligheid van de uitgaven op het gebied van onderhoud en/of vervanging van elementen- en asfaltverhardingen van wegen, straten en pleinen. De omvang wordt berekend in het MJOP. De reserve valt onder programma 3 Verkeer, vervoer en wegen.

Toelichting op de stortingen en onttrekkingen in 2023
De storting in de reserve is, conform de begroting 2023 na wijziging, € 1.123.600. De onttrekking aan de reserve ter dekking van groot onderhoud aan verhardingen is € 1.601.229.

Reserve Groot onderhoud sportaccommodaties

Doel, aard en reden van deze reserve
De reserve heeft als doel fluctuaties op te vangen in de begroting groot onderhoud van de sportaccommodaties. De reserve valt onder programma 9 Ruimtelijke ontwikkeling, wonen en maatschappelijk vastgoed.

Toelichting op de stortingen en onttrekkingen in 2023
Conform de raming is € 250.000 in de reserve gestort. Ter dekking van groot onderhoud aan sportaccommodaties wordt € 265.490 aan de reserve onttrokken.

Reserve Groot onderhoud gebouwen

Doel, aard en reden van deze reserve
De reserve heeft als doel fluctuaties op te vangen in de begroting groot onderhoud van de gebouwen. De reserve valt onder programma 9 Ruimtelijke ontwikkeling, wonen en maatschappelijk vastgoed.

Toelichting op de stortingen en onttrekkingen in 2023
Op grond van de begroting 2023 wordt € 512.100 in de reserve gestort. Ter dekking van groot onderhoud aan diverse gebouwen wordt € 626.489 aan de reserve onttrokken.

Bestemmingsreserves

Reserve Beeldende kunst

Doel, aard en reden van deze reserve
De reserve dient voor dekking van de kosten van kunstopdrachten c.q. kunstaankopen.
De reserve wordt inmiddels wegens bezuinigingen niet meer jaarlijks gevoed. Aanwending zal plaatsvinden met de aankoop van een kunstwerk op het Koningsplein na de oplevering van de laatste woningen in het Centrumplan. Daarna wordt de reserve opgeheven. De reserve valt onder programma 6 Cultuur, sport en groen.

Toelichting op de stortingen en onttrekkingen in 2023
Conform het amendement jaarlijkse storting in de reserve voor aankopen beeldende kunst wordt € 5.000 in de reserve gestort.

Reserve Innovatiefonds Sociaal Domein

Doel, aard en reden van deze reserve
Om de leer- en experimenteerruimte te faciliteren is deze reserve bij de begroting 2020 ingesteld. Doordat de samenleving complex is geworden en ook steeds complexe wordt, vraagt ‘mee kunnen doen’ meer van eigen vaardigheden, zelfredzaamheid en regie van de mensen. Binnen het sociaal domein hebben we te maken met de uitdaging om met schaarse financiële middelen en meer burgerkracht sociale vraagstukken adequaat op te lossen. Dit lukt alleen als we een transformatie van het zorg-, ondersteunings- en welzijnssysteem weten te realiseren. De reserve valt onder programma 7 Sociaal domein.

Toelichting op de stortingen en onttrekkingen in 2023
Ter dekking van de subsidie geheugenpaleis en voor kosten inzake de pilot opkopen schulden van jongeren wordt € 55.168 aan de reserve onttrokken.

Reserve Ondergronds brengen hoogspanningsleidingen

Doel, aard en reden van deze reserve
De reserve is ingesteld bij raadsbesluit van 10 september 2015. Doel is de dekking van het aandeel van de gemeente in het ondergronds brengen van een hoogspanningsleiding bij Oostendam. De reserve valt onder programma 9 Ruimtelijke ontwikkeling, wonen en maatschappelijk vastgoed.

Toelichting op de stortingen en onttrekkingen in 2023
Er zijn geen middelen onttrokken of toegevoegd aan deze reserve. De reserve wordt opgeheven.

Reserve Actualisatie integraal accommodatieplan

Doel, aard en reden van deze reserve
De reserve heeft als doel de kosten te dekken voor het optimaliseren van het maatschappelijk vastgoed van de gemeente Ridderkerk.

Toelichting op de stortingen en onttrekkingen in 2023
Er zijn geen middelen onttrokken of toegevoegd aan deze reserve.

Reserve Vpb grondexploitaties

Doel, aard en reden van deze reserve
Deze reserve is ingesteld bij de 2e Tussenrapportage 2018 en heeft als doel om verwachte vennootschapsbelasting op grondexploitaties te kunnen dekken. De reserve valt buiten de programma's.

Toelichting op de stortingen en onttrekkingen in 2023
Bij de vaststelling van de jaarrekening 2022 is besloten om uit de resultaatbestemming € 207.000 aan de reserve toe te voegen.

Reserve Groenvisie

Doel, aard en reden van deze reserve
Doel is om het uitvoeringsprogramma Groenvisie uit te voeren dat leidend is in alle projecten en bij het dagelijks beheer en onderhoud van het groen. Jaarlijks worden de resultaten gemonitord door een ecoloog. De reserve valt onder programma 6 Cultuur, sport en groen.

Toelichting op de stortingen en onttrekkingen in 2023
Conform de begroting 2023 wordt € 8.700 aan de reserve toegevoegd. Ter dekking van kosten voor de Groenvisie wordt € 204.314 aan de reserve onttrokken. Er wordt € 118.000 overgeheveld naar de reserve werken vanuit ecologie. Hiervoor wordt aan de reserve groenvisie onttrokken.

Reserve werken vanuit ecologie

Doel, aard en reden van deze reserve
Doel van de reserve is om de maatregelen en acties uit het rapport ‘Werken vanuit Ecologie’ uit te voeren. Het rapport is een uitwerking van de in 2020 vastgestelde Groenvisie. Het geeft invulling aan de ambitie “de grote variatie aan samenhangende natuur in onze gemeente zorgt voor een rijke biodiversiteit” dat leidend is in alle projecten en bij het dagelijks beheer en onderhoud van het groen. Eind 2024 en 2026 worden de voortgang en resultaten van de acties uit ‘Werken vanuit ecologie’ geëvalueerd. De reserve valt onder programma 6 Cultuur, sport en groen.

Toelichting op de stortingen en onttrekkingen in 2023
Conform de 1e tussenrapportage 2023 wordt, door onttrekkingen aan de algemene reserve en de reserve Groenvisie, € 803.500 aan de reserve toegevoegd. Ter dekking van lasten met betrekking tot werken vanuit ecologie wordt € 75.841 aan de reserve onttrokken.

Reserve Warmtevisie (Klimaatgelden)

Doel, aard en reden van deze reserve
Doel van de reserve is om uitvoering te geven aan de opdrachten omtrent de klimaatvisie, zodra deze door de raad is vastgesteld. Thema’s daarbij zijn de warmtevisie, klimaatplannen, circulaire economie en voedsel. De reserve valt onder programma 8 Gezondheid en duurzaamheid.

Toelichting op de stortingen en onttrekkingen in 2023
Ter dekking van uitgekeerde subsidies aan maatschappelijke organisaties met hoge energierekening wordt € 100.230 aan de reserve onttrokken.

Reserve bodemonderzoek Wooncompas

Doel, aard en reden van deze reserve
De reserve heeft tot doel om de declaraties te kunnen dekken die voorvloeien uit de aanwezigheid van bodemverontreiniging bij woningen overgedragen aan Wooncompas. De reserve valt onder programma 8 Gezondheid en duurzaamheid.

Toelichting op de stortingen en onttrekkingen in 2023
Er zijn geen middelen onttrokken of toegevoegd aan deze reserve.

Bestemmingsreserve Afbouw dekking grondexploitaties

Doel, aard en reden van deze reserve
De reserve heeft tot doel om de afbouw van de dekking van de kosten voor grondexploitaties te kunnen dekken. De reserve valt onder programma 9 Ruimtelijke ontwikkeling, wonen en maatschappelijk vastgoed.

Toelichting op de stortingen en onttrekkingen in 2023
Conform de begroting 2023 wordt € 189.500 aan de reserve onttrokken.

Bestemmingsreserve Afvalstoffenheffing

Doel, aard en reden van deze reserve
Het doel van deze reserve is het gefaseerd invoeren van tariefstijgingen tot 2025 als gevolg van sterke kostenstijgingen. De reserve valt onder programma 8 Gezondheid en duurzaamheid.

Toelichting op de stortingen en onttrekkingen in 2023
Conform de begroting 2023 wordt € 232.000 aan de reserve onttrokken.

Voorzieningen

Opbouw voorzieningen

Inleiding

Methode van waarderen
De voorzieningen zijn voor hun nominale waarde op de balans opgenomen. De in de voorziening onderhoud graven gestorte afkoopsommen zijn gebaseerd op een oneigenlijke annuïteit waarbij de jaarlijkse aanwending groeit met inflatie. De contante waarde hiervan is op de balans opgenomen.

Nota reserves en voorzieningen 2021-2024
De raad heeft op 11 februari 2021 de Nota reserves en voorzieningen 2021-2024 vastgesteld. Bij het opstellen van de balans per ultimo 2022 is het beleid van deze nota toegepast.

Bestedingsoverzichten
In de toelichting per voorziening is informatie opgenomen over:

Het doel, aard en reden.
De mutaties in het jaar 2023.

Er is geen informatie gegeven over de meerjarenraming van de besteding van voorzieningen. De begroting is hiervoor het aangewezen instrument.

Doorlichten voorzieningen
Het doel van het doorlichten van voorzieningen is om tijdig zicht te krijgen op stille overschotten of stille tekorten. In een aantal gevallen ligt de omvang van een voorziening en de wijze waarop deze wordt ingezet vast en zullen er geen ontwikkelingen zijn die dat nog beïnvloeden. In die gevallen kan er geen stil tekort of een stille reserve ontstaan en is een doorlichting niet aan de orde. In het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten is bepaald dat alle voorzieningen toereikend moeten zijn voor de achterliggende verplichtingen. Daarom moeten in principe alle voorzieningen bij de jaarrekening worden doorgelicht.

Op te heffen voorzieningen
De volgende reserve wordt eind 2023 opgeheven, de werkzaamheden zijn uitgevoerd en er is geen saldo op de voorziening.

Voorziening inrichting openbaar gebied Windmolen 110

Omschrijving	Saldo begin 2023	Stortingen	Onttrekkingen	Vrijval	Bestemming resultaat 2022	Saldo eind 2023
Wethouderspensioenen	2.846.733	491.316	-177.290			3.160.759
Wachtgelden vm wethouders	449.778		-127.131	-137.042		185.606
Afwikkelkosten Centrumplan	32.600					32.600
Inrichting gebied Windmolen 110	20.702		-20.702			0
Totaal voorzieningen voor verplichtingen en risico 's	3.349.814	491.316	-325.122	-137.042	0	3.378.966
Onderhoud graven 10/20 jaar derden	4.218.227	579.566	-665.967			4.131.826
Vervanging riolering	0	924.604	-924.604			0
Beklemde middelen riolering	6.524.948	727.637				7.252.585
Totaal voorzieningen middelen derden met bestedingsverplichting	10.743.175	2.231.807	-1.590.571	0	0	11.384.412
Totaal voorzieningen	14.092.989	2.723.123	-1.915.693	-137.042	0	14.763.377

Overzicht investeringen direct ten laste van de voorziening Riolering

Omschrijving	Begroting 2023	Begroting 2023 na wijziging	Werkelijke uitgaven 2023	Verschil 2023
Kleine projecten - rioolrenovatie	125.000	125.000	0	125.000
Riolering Blaak	80.000	80.000	-105.969	-25.969
Riolering Bloemenbuurt	400.000	400.000	-340.483	59.517
Riolering West-Centrum	360.000	360.000	-43.774	316.226
Riolering Bolnes	300.000	300.000	-23.368	276.632
Riolering n.t.b. (wegbeheer/ruimtelijke ontwikkeling)	809.700	809.700	-411.011	398.689
Totaal generaal	2.074.700	2.074.700	-924.604	1.150.096

Toelichtingen

Kleine projecten - rioolrenovatie
Op basis van rioolinspecties is geconcludeerd dat een grote rioolrenovatie niet nodig was. Wel zijn kleine reparaties uitgevoerd, maar deze zijn verantwoord op het dagelijks onderhoud.

Riolering Blaak
Tijdens de uitvoering van het werk zijn zaken geconstateerd waardoor het ontwerp aangepast moest worden. Dit is van invloed geweest op de uitvoeringskosten.

Riolering Bloemenbuurt
Fase 1 (Goudsbloemstraat-Oudelandseweg) is bijna volledig uitgevoerd. Enkele werkzaamheden worden opgepakt in fase 2 (Bloemenstraat). De werkzaamheden zijn binnen budget gebleven.

Riolering West-Centrum
In het project West-Centrum is vertraging in de voorbereiding ontstaan. Hier zijn extra onderzoeken uitgevoerd met betrekking tot bodemdaling en klimaatadaptatie. De uitkomsten van deze onderzoeken zijn bepalend voor het definitieve ontwerp. Daarnaast ontstaat er vertraging in de werkzaamheden door de afstemming met en uitvoering door de nutsbedrijven. Er is extra overleg nodig met de bewoners in verband met de parkeerdruk in relatie met het ontwerp. Daarvoor is een klankboard groep opgericht.

Riolering Bolnes
De herstructurering van Rivierenbuurt Zuid (Fase 1) is voorbereid en aanbesteed. Uitvoering vindt plaats in 2024. Aanbesteding heeft laat plaats gevonden in 2023 door afstemming kabels en leidingen. Aannemer zou in december 2023 starten. Ten gevolge van knelpunten met leverantie van materialen is de uitvoering pas gestart in januari 2024.

Riolering n.t.b. (wegbeheer/ruimtelijke ontwikkeling)
Hier vallen verschillende rioolvervangingsprojecten onder, waaronder afwikkeling vervanging Klaas Katerstraat, Westmolendijk, Lagendijk/Rijksstraatweg, Noordenweg, Donkersloot, Donckselaan en Markstraat-Dintelstraat. Diverse projecten hebben vertraging opgelopen ten gevolge van een wijziging in prioritering in relatie tot de ontvlechting van de BAR-organisatie. Desondanks zijn de projecten Donckselaan en Markstraat-Dintelstraat wel voorbereid. De uitvoering vindt plaats in 2024. Het grootste aandeel in dit totaalbedrag betreft de rioolvervanging in de Nikkelstraat.

Algemeen
Ten opzichte van de begroting 2023 (circa € 2,0 miljoen) is slechts circa € 925.000 besteed. Naast de specifiek genoemde argumenten per project hebben het integreren van de ambities uit de groenvisie, klimaatadaptatie, duurzaamheid, bodemdalingsaspecten en ruimtelijke plannen van derden en de ontvlechting van de BAR-organisatie de voortgang in de ambitieuze rioolplanning vertraagd.

Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's

Voorziening wethouderspensioenen

Doel, aard en reden van deze voorziening
De voorziening is ingesteld bij de jaarrekening 2004.
Deze voorziening dient om toekomstige pensioenuitkeringen (concrete verplichtingen) aan (voormalige) wethouders te verstrekken c.q. om opgebouwde rechten te kunnen betalen wanneer deze worden opgevraagd voordat de pensioengerechtigde leeftijd wordt bereikt. De voorziening valt onder programma 1 Bestuur en (overheids)participatie.

Toelichting op de stortingen en onttrekkingen in 2023
De uitgaven voor wethouderspensioenen ad € 177.290 ten laste van de voorziening hebben betrekking op pensioenlasten van voormalig bestuurders.
De pensioenoverdracht van een wethouder is in 2023 aan de voorziening toegevoegd. Verder blijkt uit contante waarde berekening, dat door de toegepaste rekenrente en door opgenomen indexatie in de waarde-berekeningen extra in de voorziening moet worden gestort. De totale storting bedraagt € 491.316.

Voorziening wachtgelden vm. wethouders

Doel, aard en reden van deze voorziening
Voor het wachtgeld van de wethouders is op basis van het wettelijk kader zoals opgenomen in het BBV, de gemeente verplicht om een voorziening te vormen voor verplichtingen waarvan de omvang per 31 december redelijk in te schatten is. De gerelateerde kosten die in de volgende begrotingsjaren zullen worden gemaakt komen ten laste van deze voorziening. Om die reden is de gemeente verplicht om de kosten van het wachtgeld niet via de exploitatiekosten te nemen maar via een voorziening. De voorziening valt onder programma 1 Bestuur en (overheids)participatie.

Toelichting op de stortingen en onttrekkingen in 2023
De uitgaven voor voormalig wethouders ten laste van de voorziening bedragen voor 2023 € 127.131. Op grond van de prognose tot en met 2025 voor wachtgeldverplichtingen, kan vooralsnog € 137.042 uit de voorziening vrijvallen.

Voorziening Afwikkelkosten Centrumplan

Doel, aard en reden van deze voorziening
Er zijn afrondende werkzaamheden in de grondexploitatie van het Centrumplan, waarvoor de benodigde budgetten die hiervoor nodig zijn middels deze voorziening beschikbaar zijn. De voorziening valt onder programma 9 Ruimtelijke ontwikkeling, wonen en maatschappelijk vastgoed.

Toelichting op de stortingen en onttrekkingen in 2023
Er zijn geen middelen onttrokken of toegevoegd aan deze voorziening.

Voorziening Inrichting gebied Windmolen 110

Doel, aard en reden van deze voorziening
Vorming van de voorziening voor de inrichting van het gebied rond Windmolen 110. De voorziening valt onder programma 9 Ruimtelijke ontwikkeling, wonen en maatschappelijk vastgoed.

Toelichting op de stortingen en onttrekkingen in 2023
De uitgaven ten laste van de voorziening bedragen € 20.702. Hiermee is het volledige bedrag van de voorziening besteed en de voorziening wordt opgeheven.

Voorzieningen voor middelen derden waarvan de bestemming gebonden is

Voorziening Onderhoud graven 10/20 jaar

Doel, aard en reden van deze voorziening
De voorziening dient om toekomstige verplichtingen ten aanzien van onderhoud aan graven te kunnen blijven bekostigen. De voorziening valt onder programma 8 Gezondheid en duurzaamheid.

Toelichting op de stortingen en onttrekkingen in 2023
De storting in de voorziening van € 579.566 bestaat met name uit in 2023 ontvangen afkoopsommen voor toekomstig onderhoud aan graven en de bespaarde rente over het saldo van de voorziening per 1 januari 2023 (contante waarde). De onttrekking aan de voorziening van € 665.967 is ter dekking van de onderhoudslasten van de begraafplaatsen.

Voorziening Vervanging riolering

Doel, aard en reden van deze voorziening
De voorziening is ingesteld bij het GRP-V en dient ter dekking van de vervangingskosten van rioleringen. De dotatie aan de voorziening is afhankelijk van de werkelijke uitgaven. De voorziening valt onder programma 8 Gezondheid en duurzaamheid.

Toelichting op de stortingen en onttrekkingen in 2023
De storting in de voorziening ad € 924.604 is ter dekking van de uitgaven voor rioolvervangingen.

Voorziening Beklemde middelen riolering

Doel, aard en reden van de voorziening
Doel van deze voorziening is dat door de inzet ervan de tarieven zo laag mogelijk kunnen blijven. In 2018 is het GRP vastgesteld. Daarbij is over een periode van 40 jaar een doorrekening gemaakt van de noodzakelijke onttrekkingen en stortingen aan deze voorziening. De voorziening valt onder programma 8 Gezondheid en duurzaamheid.

Toelichting op de stortingen en onttrekkingen in 2023
Het voordelig resultaat op riolering ad € 727.637 is aan de voorziening beklemde middelen riolering toegevoegd.

Vaste schuld met een rentetypische looptijd van 1 jaar of langer

Onderhandse leningen van binnenlandse banken en overige financiële instellingen

Onze langlopende leningen vallen onder de noemer Onderhandse leningen.

Overzicht langlopende leningen	Saldo begin 2023	Nieuwe leningen	Reguliere aflossingen	Saldo eind 2023
Langlopende leningen	32.090.894	0	3.753.780	28.337.114

Waarborgsommen

Waarborgsommen	Saldo begin 2023	Vermeerderingen	Aflossing	Saldo eind 2023
Ontvangen waarborgsommen	13.040			13.040

Vlottende passiva

Netto-vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan 1 jaar

Overige schulden

De openstaande crediteuren ad. € 7.063.129 zijn eind februari 2024 volledig voldaan.

Overige schulden	Saldo begin 2023	Saldo eind 2023
Overige kasgeldleningen		22.000.000
Crediteuren (semi) overheid	7.626.745	7.063.129
Totaal	7.626.745	29.063.129

Overlopende passiva

Overlopende passiva	Saldo begin 2023	Saldo eind 2023
Verplichtingen die in het begrotingsjaar zijn opgebouwd en in een volgend begrotingsjaar tot betaling komen	6.298.213	6.827.234
Van het Rijk vooruit ontvangen bedragen met bestedingsverplichting	3.969.930	5.806.875
Van Europese en Nederlandse overheden vooruit ontvangen bedragen met bestedingsverplichting	1.134.792	870.771
Overige overlopende passiva	47.964	1.391.707
Totaal	11.450.899	14.896.587

Verplichtingen die in het begrotingsjaar zijn opgebouwd en in een volgend begrotingsjaar tot betaling komen

De verplichtingen die in het begrotingsjaar zijn opgebouwd en in een volgend begrotingsjaar tot betaling komen, kunnen als volgt gespecificeerd worden.

Specificatie verplichtingen die in het begrotingsjaar zijn opgebouwd en in een volgend begrotingsjaar tot betaling komen	Saldo begin 2023	Saldo eind 2023
VWS - regeling specifieke uitkering stimulering sport	493.767
Diverse aanbieders - inzet in wijkteams	437.705	474.380
BNG - transitorische rente langlopende leningen	431.560	381.430
GR Jeugdhulp Rijnmond		1.052.021
Diverse aanbieders WMO, jeugd en mantelzorg	1.431.970	1.589.058
Vooruitontvangen marktinitiatieven	121.686	273.172
Onderhoud openbare ruimte	447.289	867.670
Sportservice Ridderkerk BV	353.378	511.100
BAR-organisatie	947.477	474.403
Belastingcrediteuren definitieve aanslag afvalstoffenheffingen	444.356
GRNR - OZB 2019 - 2022	518.400
Overige nog te betalen	670.625	1.204.000
Totaal	6.298.213	6.827.234

Van het Rijk vooruit ontvangen bedragen met bestedingsverplichting

Van het Rijk vooruit ontvangen bedragen met bestedingsverplichting	Saldo begin 2023	Lasten	Baten	Correctie/ terugbetalen	Saldo eind 2023
Onderwijsachterstandenbeleid (OAB) vanaf 2019	1.624.659	-1.735.746	2.107.180		1.996.093
Inhalen COVID-19 gerelateerde onderwijs-vertragingen (NPO)	418.781	-252.067	242.795		409.509
Ministerie BZK, specifieke uitkering RRE(W)	325.659	-17.549			308.110
Ministerie Fin, uitkering toeslagenproblematiek	0	-1.217.226	1.809.434	-115.585	476.623
Ministerie SZW, SPUK onderwijsroute		-40.242	123.298	4.360	87.416
Ministerie VWS, Regeling sportakkoord	520.464	-26.697		-493.767	0
Ministerie VWS, Preventieakkoord	4.214	-29.095	30.000		5.119
Ministerie VWS, Gezonde leefstijlinterventie	0			13.244	13.244
SPUK Inburgering (SiSa)	295.120	-77.544	516.078	-4.360	729.294
SUVIS21 Rehobothschool Verl.Kerkweg	46.065			-46.065	0
Tijdelijke onderwijshuisvesting Oekraïners	60.000	-28.268	60.000		91.732
SPUK energiearmoede	674.968	-496.363	351.506		530.111
SPUK Nationaal Isolatie Programma (NIP)		-11.698	340.829		329.131
SPUK BREED Hoofdthema G/SB		-614.802	861.081		246.279
SPUK IDO					0
SPUK BREED Hoofdthema S/B/C		-11.989	40.706		28.717
SPUK BREED Hoofdthema OO		-7.828	35.696		27.868
SPUK CDOKE		-908.560	865.807	68.435	25.682
SPUK MEOZ		-567.064	1.069.011		501.947
Totaal	3.969.930	-6.042.738	8.453.421	-573.738	5.806.875

Van Nederlandse overheden vooruit ontvangen bedragen met bestedingsverplichting

Van Nederlandse overheden vooruit ontvangen bedragen met bestedingsverplichting	Saldo begin 2023	Lasten	Baten	Naar nog te ontvangen / correctie	Saldo eind 2023
Rotterdam - professionaliseren vastgoedmonitor	0	-7.359	10.000		2.641
Metropoolregio - verbeteren verkeersveiligheid	896.914	-147.284	76.500		826.130
SPUK Naleving controle toegangsbewijzen COVID	132.878	-132.878			0
Rotterdam - Project jong vermogen	105.000	-63.000			42.000
Totaal	1.134.792	-350.521	86.500	0	870.771

Overige vooruitontvangen bedragen die ten bate van volgende begrotingsjaren komen

Overige vooruitontvangen bedragen die ten baten van volgende begrotingsjaren komen	Saldo begin 2023	Saldo eind 2023
Diverse debiteuren	9.560	383.077
Tussenrekening KBG	18.627	274
Publiekszaken pinbetalingen	3.453	2.842
Parkeerbelastingen	16.324	1.327
OZB 2019 - 2022 verrekening Ridderkerk - GR Nieuw Reijerwaard		999.000
Tussenrekening salarissen		5.187
Totaal	47.964	1.391.707

Overige niet uit de balans blijkende verplichtingen met borgstellingen en garanties

Staat van gewaarborgde geldleningen

Oorspronkelijk bedrag van de geldlening	Doel van de geldlening	Naam van de geldnemer	Nummer raadsbesluit	Rentepercentage	Restant begin 2023	Totaalbedrag van de aflossing	Restant eind 2023 totaal	Leningvorm en einddatum
6.150.587	Herfinanciering lening Bouw 81 woningen Mauritshoek	Stichting Wooncompas	25-05-1998, nr. 15	5,495	434.400	-434.400	0	annuïtair tot 1-7-2023
299.495	Bouw Sporthal Reijerpark	Stichting sporthal Reijerpark	24-02-1998, nr. 986	3,2	93.900	-14.500	79.400	annuïtair tot 1-5-2028
10.000.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Wooncompas	b.en w. 17-12-2002	5,159	3.409.200	-615.000	2.794.200	annuïtair tot 1-11-2027
10.000.000	Aankoop woningen, winkels en kantoorpand Vlietplein	Stichting Wooncompas	b.en w. 2-12-2003	4,88	2.050.900	-651.300	1.399.600	annuïtair tot 12-3-2025
10.000.000	Aankoop woningen, winkels en kantoorpand Vlietplein	Stichting Wooncompas	b.en w. 2-12-2003	5,075	5.428.300	-380.600	5.047.700	annuïtair tot 12-9-2033
10.000.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Wooncompas	b.en w. 10-5-2005	4,29	10.000.000	0	10.000.000	fixe-lening tot 14-6-2030
10.000.000	Herfinanciering 3 leningen	Stichting Wooncompas	b.en w. 23-8-2005	3,985	10.000.000	0	10.000.000	fixe-lening tot 2-1-2032
7.500.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Wooncompas	b.en w. 25-4-2006	4,364	7.500.000	0	7.500.000	fixe-lening tot 28-4-2026
7.500.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Wooncompas	b.en w. 25-4-2006	4,414	7.500.000	0	7.500.000	fixe-lening tot 28-4-2036
200.000	bouw clubhuis	Korfbal Combinatie Ridderkerk	b.en w. 28-2-2017	1,750	146.700	-13.300	133.400	lineair tot 2-1-2038
200.000	bouw clubhuis	Korfbal Combinatie Ridderkerk	b.en w. 28-2-2017	2,300	173.300	-6.700	166.600	lineair tot 2-1-2048
					46.736.700	-2.115.800	44.620.900

Indirecte garantstellingen Waarborgfonds Sociale Woningbouw

Oorspronkelijk bedrag van de geldlening	Doel van de geldlening	Naam van de geldnemer	Datum ondertekening of storting	Rentepercentage	Restant begin 2023	Totaalbedrag van de aflossing	Restant eind 2023 totaal	Maximaal risico schade gemeente 25%	Leningvorm
6.155.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Wooncompas	13-11-1997	3,81	2.677.300	-255.000	2.422.300	605.575	Annuïteit
10.797.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Wooncompas	13-11-1997	3,915	4.556.800	-507.500	4.049.300	1.012.325	Annuïteit
7.504.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Wooncompas	13-11-1997	3,25	3.402.800	-328.700	3.074.100	768.525	Annuïteit
3.170.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Wooncompas	13-11-1997	4,86	1.938.500	-104.700	1.833.800	458.425	Annuïteit
4.495.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Wooncompas	8-10-2003	3,10	3.129.900	-108.000	3.021.900	755.475	Annuïteit
5.000.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Wooncompas	1-10-2007	4,724	5.000.000	0	5.000.000	1.250.000	fixe-lening
5.000.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Wooncompas	1-10-2007	4,708	5.000.000	0	5.000.000	1.250.000	fixe-lening
5.000.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Wooncompas	1-7-2008	4,708	5.000.000	0	5.000.000	1.250.000	fixe-lening
5.000.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Wooncompas	1-7-2008	4,724	5.000.000	0	5.000.000	1.250.000	fixe-lening
10.000.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Wooncompas	22-1-2008	4,77	10.000.000	0	10.000.000	2.500.000	fixe-lening
10.186.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Wooncompas	18-5-2010	3,77	4.049.300	-443.100	3.606.200	901.550	Annuïteit
10.000.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Wooncompas	20-12-2010	3,44	10.000.000	0	10.000.000	2.500.000	fixe-lening
10.000.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Wooncompas	15-8-2012	3,95	10.000.000	0	10.000.000	2.500.000	fixe-lening
5.000.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Wooncompas	15-3-2013	3,75	5.000.000	0	5.000.000	1.250.000	fixe-lening
7.000.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Wooncompas	15-3-2013	1,65	7.000.000	0	7.000.000	1.750.000	fixe-lening
7.000.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Wooncompas	15-3-2013	1,65	7.000.000	0	7.000.000	1.750.000	fixe-lening
4.000.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Wooncompas	15-5-2016	1,82	4.000.000	0	4.000.000	1.000.000	fixe-lening
4.000.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Wooncompas	15-5-2015	1,84	4.000.000	0	4.000.000	1.000.000	fixe-lening
4.000.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Wooncompas	15-5-2016	1,86	4.000.000	0	4.000.000	1.000.000	fixe-lening
4.000.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Wooncompas	28-9-2016	1,47	4.000.000	0	4.000.000	1.000.000	fixe-lening
2.000.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Wooncompas	15-5-2017	2,10	5.000.000	0	5.000.000	1.250.000	fixe-lening
3.000.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Wooncompas	30-3-2017	2,04	5.000.000	0	5.000.000	1.250.000	fixe-lening
5.000.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Wooncompas	13-4-2017	2,07	2.000.000	0	2.000.000	500.000	fixe-lening
5.000.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Wooncompas	27-9-2017	1,76	3.000.000	0	3.000.000	750.000	fixe-lening
5.000.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Wooncompas	16-10-2017	1,79	5.000.000	0	5.000.000	1.250.000	fixe-lening
5.000.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Wooncompas	14-9-2018	1,80	5.000.000	0	5.000.000	1.250.000	fixe-lening
8.000.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Wooncompas	25-6-2019	1,25	8.000.000	0	8.000.000	2.000.000	fixe-lening
7.000.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Wooncompas	20-9-2019	0,43	7.000.000	0	7.000.000	1.750.000	fixe-lening
5.000.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Wooncompas	28-12-2020	0,27	5.000.000	0	5.000.000	1.250.000	fixe-lening
5.000.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Wooncompas	28-12-2020	0,26	5.000.000	0	5.000.000	1.250.000	fixe-lening
7.512.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Wooncompas	>1-8-2021		5.545.000	-63.000	5.482.000	1.370.500	fixe-lening
22.390.000	Bedrijfsfinanciering	Stichting Vestia	>1-8-2021	3,55	9.000	-9.000	0	0	fixe-lening
					160.308.600	-1.819.000	158.489.600	39.622.375

Overzicht van hypotheekgaranties inzake eigenwoningbezit

Naam van de geldgever	Restant begin 2023	Restant einde 2023	Bedrag opgebouwde waarden 2023	Gewaarborgd eind 2023
ING	332.345	189.330		189.330
Rabobank Eindhoven	12.985	2.878		2.878
Rabobank Ridderkerk	82.192	8.390		8.390
Stater	723.331	553.706	386.012	167.694
Totaal	1.150.853	754.304	386.012	368.292

Toelichting op het overzicht van baten en lasten

Analyse afwijkingen tussen begroting en jaarstukken

De analyse van de afwijkingen op de baten en lasten vindt u terug in de afzonderlijke programma's. Bij de Staat van investeringen is de analyse van de afwijkingen op de investeringen opgenomen. In de paragraaf Bedrijfsvoering is een samenvatting te vinden van alle afwijkingen groter dan de rapportagegrens wanneer de verantwoordingsgrens is overschreden.

Overzicht aanwending bedrag onvoorzien

Onvoorzien

Er heeft dit jaar geen mutatie voorgedaan waarvoor het bedrag voor onvoorziene posten is aangesproken.

Onvoorzien		Primitieve begroting 2023	Begroting 2023 na wijziging	Realisatie 2023
692200 Onvoorzien		-25.000	-25.000	0
Totaal		-25.000	-25.000	0

Overzicht incidentele baten en lasten

In het volgend overzicht staan de baten en lasten die naar de aard van de raming (soort of de eigenschap van een begrotingspost) éénmalig zijn en € 50.000 of meer bedragen.

Het overzicht incidentele baten en lasten is gebaseerd op de notitie structurele en incidentele baten en lasten van augustus 2018 en de verduidelijking structurele en incidentele baten en lasten van de toezichthouders van de twaalf provincies, waarin nieuwe criteria voor het onderscheid in structurele en incidentele mutaties zijn gegeven. Onder incidentele mutaties vallen ook lasten en baten die over een langere periode van jaren lopen, maar wel eindig zijn.

Omschrijving	Toelichting eenmalige last of baat	Lasten	Baten
Programma 1 Bestuur en (overheids)participatie
BAR-bijdrage	Frictie- en projectkosten BAR	-652.400

	Eenmalige lasten kleiner dan € 50.000	-71.226
	Eenmalige baten kleiner dan € 50.000
	Totaal Programma 1	-723.626	0
Programma 3 Verkeer, vervoer en wegen
Aanleg glasvezelnetwerk	Kosten en degeneratie-inkomsten	-126.278	595.716

	Eenmalige lasten kleiner dan € 50.000
	Eenmalige baten kleiner dan € 50.000
	Totaal Programma 3	-126.278	595.716
Programma 6 Cultuur, sport en groen
Zwembaden	Compensatie energieprijzen Sportservice Ridderkerk 2023	-1.283.335	537.811
Groenvisie	Groenvisie	-204.314

	Eenmalige lasten kleiner dan € 50.000	-61.641
	Eenmalige baten kleiner dan € 50.000		74.156
	Totaal Programma 6	-1.549.290	611.967
Programma 7 Sociaal domein
Opvang Oekraïners	Kosten en vergoeding opvang vluchtelingen uit Oekraïne	-765.506	4.053.382
Opvang Oekraïne locatie Wooncompas	Kosten opvang vluchtelingen uit Oekraïne	-975.289
Toeslagenaffaire	Ondersteuning gedupeerden	-1.215.267	480.514
Minimabeleid	Energietoeslag	-1.433.100

	Eenmalige lasten kleiner dan € 50.000
	Eenmalige baten kleiner dan € 50.000
	Totaal Programma 7	-4.389.162	4.533.896
Programma 8 Gezondheid en duurzaamheid
SPUK Verlaging Energierekening	Tijdelijke regeling ter verkoming van energiearmoede	-496.363	1.026.474
Uitvoering Duurzaamheidsmaatregelen	Compensatie energierekening verenigingen en stichtingen	-100.230

	Eenmalige lasten kleiner dan € 50.000
	Eenmalige baten kleiner dan € 50.000
	Totaal Programma 8	-596.593	1.026.474
Programma 9 Ruimtelijke ontwikkeling, wonen en maatschappelijk vastgoed
	Eenmalige lasten kleiner dan € 50.000	-28.268	28.268
	Eenmalige baten kleiner dan € 50.000
	Totaal Programma 9	-28.268	28.268
Niet in de programma's opgenomen baten en lasten
Algemene uitkering gemeentefonds	Energietoeslag		2.223.169

	Eenmalige lasten kleiner dan € 50.000	-23.367
	Eenmalige baten kleiner dan € 50.000
	Totaal Niet in de programma's opgenomen baten en lasten	-23.367	2.223.169

	Totaal eenmalige lasten en baten programma's	-7.436.583	9.019.490

Omschrijving	Toelichting eenmalige last of baat	Lasten	Baten

Algemene reserve	Dekking BAR-bijdrage, frictie- en projectkosten ontvlechting		652.400
Algemene reserve	Dekking BAR-bijdrage, implementatie omgevingswet		121.200
Algemene reserve	Dekking lasten oeverconstructies Park Maasdonck		391.856
Algemene reserve	Dekking inventaris museumschool Rijsoord		495.000
Algemene reserve	Onttrekking tbv toevoeging reserve werken vanuit ecologie		685.500
Algemene reserve	Dekking uitvoeringskosten TOZO		61.900
Algemene reserve	Dekking uitvoeringskosten rijksregeling eenmalige energietoeslag		67.774
Algemene reserve	Dekking kosten Leerwerkbedrijf		161.070
Algemene reserve	Dekking pilot opkopen schulden jongeren		82.700
Algemene reserve	Dekking huur en uitvoeringskosten tijdelijke huisvesting obs de Noord		211.600
Algemene reserve	Afbouw dividendinkomsten in 8 jaar		437.500
Reserve onderhoud verharding	Storting in reserve onderhoud verharding	-1.123.600
Reserve onderhoud verharding	Onttrekking aan reserve onderhoud verharding ter dekking van planmatig onderhoud		1.601.229
Reserve groot onderhoud sportaccommodaties	Storting in reserve groot onderhoud sportaccommodaties	-250.000
Reserve groot onderhoud sportaccommodaties	Onttrekking aan reserve groot onderhoud sportaccommodaties ter dekking van planmatig onderhoud		265.490
Reserve groot onderhoud gebouwen	Storting in reserve groot onderhoud sportaccommodaties	-512.100
Reserve groot onderhoud gebouwen	Onttrekking aan reserve groot onderhoud gebouwen ter dekking van planmatig onderhoud		626.489
Reserve innovatiefonds sociaal domein	Onttrekking aan reserve innovatiefonds sociaal domein ter dekking van innovatiesubsidies en extra inzet ter voorkoming van problematische schulden		55.168
Reserve Groenvisie	Overheveling naar reserve werken vanuit ecologie		118.000
Reserve Groenvisie	Onttrekking aan reserve Groenvisie ter dekking van uitgaven in het kader van de Groenvisie		204.314
Reserve werken vanuit ecologie	Onttrekking aan de reserve werken vanuit ecologie ter dekking van lasten inzake visie op ecologie		75.841
Reserve werken vanuit ecologie	Toevoeging aan reserve werken vanuit ecologie door onttrekking aan de reserve Groenvisie	-118.000
Reserve werken vanuit ecologie	Toevoeging aan reserve werken vanuit ecologie door onttrekking aan de algemene reserve	-685.500
Reserve Klimaatgelden	Onttrekking aan de reserve klimaatgelden ten behoeve van subsidies voor maatschappelijke organisaties met hoge energierekening		100.230
Reserve afbouw dekking grondexploitaties	Onttrekking conform de begroting aan de reserve afbouw dekking grondexploitaties		189.500
Reserve bestemming afvalstoffenheffing	Onttrekking conform de begroting aan de reserve bestemming afvalstoffenheffing		232.000

	Stortingen in reserves kleiner dan € 50.000	-93.700
	Onttrekkingen aan reserves kleiner dan € 50.000		269.630
	Totaal reservemutaties	-2.782.900	7.106.390

	Totaal alle eenmalige lasten en baten	-10.219.483	16.125.880

Presentatie van het structureel rekeningsaldo		2023
Saldo lasten en baten		144.303
Saldo stortingen en onttrekkingen aan reserves		5.551.149
Rekeningsaldo na bestemming		5.695.452
Waarvan eenmalige lasten en baten (saldo)		5.906.396
Structureel rekeningsaldo		-210.944

Structurele reservemutaties	Toelichting	Lasten 2023	Baten 2023
Afschrijvingsreserves	Totaal onttrekking ter dekking van afschrijvingen		1.227.658
Totaal structurele reservemutaties		0	1.227.658

Toelichting op overzicht incidentele baten en lasten

Programma 1 Bestuur en (overheids)participatie
We hebben een eenmalige donatie gedaan voor de slachtoffers van de aardbeving in Turkije en Syrië.
Het afscheid van de oude en installatie van de nieuwe burgemeester is een specifieke gebeurtenis. Dit feit komt slechts beperkt voor.
De ontvlechting van de BAR-organisatie en de bijbehorende frictie- en projectkosten worden als incidenteel beschouwd en staat los van de jaarlijkse bijdrage aan de BAR-organisatie.
Programma 3 Verkeer, vervoer en wegen
De aanleg van een glasvezelnetwerk is incidenteel van aard. Hier staan incidentele degeneratie-inkomsten tegenover (vergoeding die een gemeente ontvangt voor graafwerkzaamheden in bestaande bestrating).
Programma 6 Cultuur, sport en groen
Specifieke uitkeringen met een incidenteel karakter zijn ontvangen voor het Sportakkoord, Preventieakkoord en Leefstijlinterventies. De hieraan gerelateerde uitgaven zijn ook incidenteel van aard.
Programma 7 Sociaal domein
Specifieke uitkeringen met een incidenteel karakter zijn ontvangen voor opvang vluchtelingen uit Oekraïne. De hieraan gerelateerde uitgaven zijn ook incidenteel van aard.
Programma 8 Gezondheid en duurzaamheid
Specifieke uitkeringen met een incidenteel karakter zijn ontvangen voor de tijdelijke regeling ter voorkoming van energiearmoede. De hieraan gerelateerde uitgaven zijn ook incidenteel van aard.
De eigen compensatie voor de energierekening van verenigingen en stichtingen is incidenteel van aard.
Programma 9 Ruimtelijke ontwikkeling, wonen en maatschappelijk vastgoed
Specifieke uitkeringen met een incidenteel karakter zijn ontvangen voor opvang vluchtelingen uit Oekraïne. De hieraan gerelateerde uitgaven zijn ook incidenteel van aard.
Niet in de programma's opgenomen baten en lasten
De opbouw van de nieuwe Ridderkerkse organisatie en de ontvlechting van de BAR-organisatie en de bijbehorende frictie- en projectkosten worden als incidenteel beschouwd en staat los van de jaarlijkse bijdrage aan de BAR-organisatie.
De ontvangst van het Rijk voor de energietoeslag in de algemene uitkering is tijdelijk van aard en daarom opgenomen in dit overzicht.
Alle reservemutaties, met uitzondering van de onttrekkingen aan afschrijvingsreserves, moeten als incidentele mutaties worden beschouwd.