Programma 8 Gezondheid en duurzaamheid

Bij herinrichtingen en ruimtelijke initiatieven worden ontwerpen gemaakt waarbij de ambities uit de Groenvisie en de strategie Klimaatadaptatie zoveel als mogelijk worden geïntegreerd. Bij rioolvervangingen zetten we in op het ontvlechten van het afvalwatersysteem, waardoor de afvoer van regenwater naar de rioolwaterzuiveringsinrichting wordt beperkt. Verder zetten we in, waar het kan, op het bergen van regenwater, meer groen in het openbaar gebied en minder verstening.

We hebben integrale ontwerpen gemaakt voor het gebied rondom de Donckselaan, de Rivierenbuurt in Bolnes en de wijken West en Centrum. In 2023 is de riolering vervangen in de Oudelandseweg en Goudsbloemstraat, De Blaak en Nikkelstraat. De straten zijn robuust ingericht en het regenwaterwater in deze straten wordt direct naar het oppervlaktewater afgevoerd. Door middel van externe sturing van de rioolgemalen wordt de capaciteit van het afvalwatersysteem optimaal benut.

Per 1 januari 2023 wordt er niet meer gewerkt met een variabel tarief voor lediging van een minicontainer voor PMD+restafval of klepbeweging van een (ondergrondse) container voor PMD+rest. De (ondergrondse) verzamelcontainers voor papier/karton zijn voor alle inwoners met een afvalpas toegankelijk gemaakt, zodat zij eventuele overschotten van papier/karton gemakkelijk kwijt kunnen.

Begin 2023 is de nieuwe app BAR Afvalbeheer online gegaan. Hierin kunnen inwoners gemakkelijk inzien waar en wanneer ze hun afval kunnen aanbieden. Ook heeft de app een afvalscheidingswijzer. Daarnaast is ook het afvalserviceportaal geïntroduceerd, waarin inwoners gemakkelijk hun afvalzaken kunnen regelen. Het afvalaanbiedstation van HVC in Hendrik-Ido-Ambacht heeft de openingstijden verruimd. Een aantal grondstoffen kan nu ook in de avonduren gebracht worden.

Het hele jaar door is er een sociale mediacampagne geweest met tips en wetenswaardigheden. De afvalcoaches van BAR Afvalbeheer hebben op meerdere markten gestaan. Bij hoogbouwwoningen zijn gft(e)-mandjes uitgedeeld. Via de afvalcoaches zijn contacten met woningbouwverenigingen geoptimaliseerd. Elke werkdag wordt er langs de hotspotroute gereden, zodat de hotspots gemonitord blijven en afval snel wordt opgehaald. Hierbij zijn meerdere afdelingen betrokken.
Vanuit zowel HVC als vanuit de gemeente Ridderkerk is er een communicatiecampagne geweest om inwoners te informeren over de verruimde openingstijden van het afvalaanbiedstation.

Energietransitie
In 2023 is er weer een stap gezet naar een CO2-neutrale samenleving in 2050. Hierbij lag de focus op besparing van energie en opwekking van duurzame elektriciteit. Een extra aandachtspunt hierbij is de inzet op het nemen van duurzame maatregelen om de energierekening te verlagen.

Milieubeheer
Op basis van het Uitvoeringsprogramma van de Klimaatvisie Ridderkerk is milieuwinst behaald. Het aantal geluidgehinderden is teruggebracht. Er is een bijdrage geleverd aan verbetering van de luchtkwaliteit. En er is een bijdrage geleverd aan verbetering van de bodemkwaliteit.

Klimaatadaptatie
We hebben samen met partners een Lokaal Hitteplan vastgesteld. Daarnaast zijn we de wijk Oost in geweest en hebben we de wijkvereniging gefaciliteerd in het organiseren van een wijksafari hitte.

Energietransitie
In 2023 is er een aantal acties uitgevoerd die bijdragen aan de energietransitie. Bewoners, VvE’s en ondernemers zijn door adviezen en subsidies ondersteund om energie te besparen en/of duurzaam op te wekken. Hierdoor is er ook bijgedragen aan de doelstelling om E-, F-, G-labels te verbeteren voor 2030.

• SPUK: verlaging energierekening
  In 2023 is verder ingezet op het thema Energiearmoede. Energiecoaches bieden inwoners extra ondersteuning bij het nemen van duurzame maatregelen. Er is uitvoering gegeven aan onder andere een CV-optimalisatie campagne, het aanbieden van een subsidie voor doe-het-zelvers en het benutten van natuurlijke momenten zoals flyers verstrekken via makelaars.
  Het project waterzijdig inregelen en CV-optimalisatie bij woningcorporaties is opgestart en hebben naar verwachting een effect van 10 tot 20% energiebesparing. Voor VvE’s zijn tien adviezen voor CV-optimalisatie afgegeven die door een aantal VvE’s al zijn opgepakt.
  Een energieadviesgesprek van een energiecoach kon door bewoners worden aangevraagd. Naast bekendmaking via sociale media, de gemeentewebsite en de nieuwsbrief zijn energiecoaches ook zelf actief langs de deuren geweest om hulp aan te bieden. Bij een bezoek neemt de energiecoach een Energiebox met besparende maatregelen mee.
  Bij de subsidie voor doe-het-zelvers komt een energieadviseur op huisbezoek en kijkt per woning waar de meeste isolatiepotentie zit. De inwoner krijgt dan een adviesrapport en een groene bon die bij een bouwmarkt of de WoonWijzerWinkel ingeleverd kan worden voor isolatiemateriaal naar keuze. Deze subsidie wordt ook deels uit de SPUK Lokale Aanpak Isolatie bekostigd.
  Tijdens een actie in de winter van 2023 zijn warmhouddekens uitgedeeld bij de voedselbank.
• SPUK: Lokale Aanpak Isolatie
  Dijkwoningen zijn vaak lastig te verduurzamen door hun unieke bouw. Om bewoners van dijkwoningen te ontzorgen, hebben wij een partij geselecteerd die voor dijkwoningen een verduurzamingsadvies kan geven en een inkoopactie organiseert. Dat betekent dat de maatregelen die worden geadviseerd ook gekoppeld worden aan een leverancier waar de materialen collectief worden ingekocht.
  Vanuit de SPUK Lokale Aanpak Isolatie bekostigen wij ook een actie waarbij een partij, SimpelSubsidie, bewoners ondersteunt bij het aanvragen van de ISDE subsidie. Vanuit de WoonWijzerWinkel wordt hier ook op gewezen.
• Zakelijk Energieloket
  Via het Zakelijk Energieloket worden ondernemers en maatschappelijke organisaties ondersteund met verduurzaming. Zij organiseren acties en geven advies.
• VvE-loket
  Om VvE's te helpen met het verduurzamen van hun panden is een VvE-loket opgezet. Hier is het hele jaar door een helpdesk beschikbaar om vragen van VvE's te beantwoorden.
  Samen met VvE Belang is ingezet op het activeren van VvE's om te gaan verduurzamen. Hiervoor is een informatieavond georganiseerd, gevolgd door een cursus van drie dagdelen. Hier is volop gebruik van gemaakt.
• Campagnes
  Er zijn verschillende campagnes gevoerd om duurzaam gedrag te stimuleren en mensen te verbinden. Daaronder vallen onder andere de DuurzaamWonen Beurs en de workshop inductie koken.

Milieubeheer
We werkten vanuit de Klimaatvisie aan een gezonde leefomgeving voor onze inwoners. We hebben ons ingezet om verdere reductie van het geluid van de A15, A16 en de Rotterdamseweg te realiseren.

• Verminderen van het aantal geluidgehinderden. In 2023 hebben we:
  
  • De geluidsanering wegverkeerslawaai (zogenaamde B-lijst) voor woningen langs de Rijksstraatweg opgestart.
  • Een start gemaakt met het herzien van het Actieplan geluid in een nieuw gecombineerd Programma Geluid & Lucht. Hiervoor hebben we een enquête gehouden onder onze inwoners. De evaluatie over het voorgaande Actieplan Geluid 2019-2023 is uitgevoerd. En er zijn ten behoeve van het Programma drie tijdelijke geluid meetpunten opgehangen.
  • Voorbereidingen getroffen voor de realisatie van het scherm bij Ridderkerk Oosterpark, langs de A15.
• Verbeteren van luchtkwaliteit. In 2023 zijn:
  
  • We als gemeente aangesloten bij het Schone Lucht Akkoord (SLA).
  • We gestart met het herzien van het Actieplan Luchtkwaliteit in een nieuw gecombineerd Programma Geluid & Lucht. Hiervoor hebben we een enquête gehouden onder onze inwoners. De evaluatie over het voorgaande Actieplan Luchtkwaliteit 2018-2022 is uitgevoerd.
  • De volgende maatregelen uit het Actieplan Luchtkwaliteit 2018-2022 uitgevoerd, onder andere om meer bewustwording te creëren bij inwoners en gedragsverandering te bewerkstelligen:
    • Een zomer- en wintercampagne over houtstook. In de zomer gericht op barbecue en vuurkorven en in de winter op openhaarden.
    • Sensornetwerk van een meetnet met zes sensoren die de luchtkwaliteit in Ridderkerk meten, voortgezet. De resultaten zijn voor een ieder in te zien met de Caeli-app.
    • Verdere uitbreiding van het publiek laadwerk voor elektrische auto's.
    • Aandacht voor gevoelige bestemmingen bij ruimtelijke plannen.
• Verlagen van risico’s binnen de gemeente bij de productie, het vervoer, de opslag en het gebruik van gevaarlijke stoffen.
  • De ruimtelijk ontwikkelingen zijn getoetst aan de Visie Externe Veiligheid en de daarin opgenomen uitgangspunten. Een aantal voorbeelden zijn de ontwikkeling van Quooker op Nieuw Reijerwaard (vervoer van gevaarlijke stoffen over de snelweg A15/A16 en door ondergrondse hogedruk aardgasleiding), de ontwikkelingen in het Oosterpark (vanwege ligging van een hogedruk aardgasleiding) en Oudelande/Paradijshoeve (hogedruk aardgasleiding)).
  • Het volgen van de ontwikkelingen rond nieuwe hoogspanningsverbinding van Tennet en de ontwikkelingen rond het project Delta Rhine Corridor (ondergrondse buisleidingen en verbindingen).
  • Bestuurlijke en ambtelijke deelname aan overleg Kijfhoek, waarmee het Ridderkerks (veiligheids)belang behartigd is.
• Beheersen van de gemeentelijke bodemproblematiek.
  • Eind 2023 is de geactualiseerde bodemkwaliteitskaart vastgesteld.
  • Op een aantal ontwikkellocaties is onderzoek uitgevoerd naar de bodemkwaliteit om de ontwikkeling mogelijk te maken en is een bodemsanering voorbereid (Ridderhaven - pumptrackbaan) dan wel uitgevoerd (volkstuincomplex Ringdijk - loodproblematiek). Maar ook bij ontwikkelingen door derden als de locaties Nieuw Reijerwaard, Geerpolder en Rembrandtweg fase 2.
  • Chemours is aansprakelijk gesteld vanwege de uitstoot van PFAS en de gevolgen voor onze gemeenten. In 2024 bekijken we hoe we dit een rechtmatig vervolg kunnen geven.
• Bijdragen aan het behoud van een goede drinkwaterkwaliteit.
  
  • We spraken jaarlijks met de stakeholders die verantwoordelijk zijn voor onze drinkwaterkwaliteit tijdens het gebiedsgesprek. Dit zijn de provincie Zuid-Holland, Oasen, Omgevingsdiensten DCMR en Haaglanden en Rijkswaterstaat. De gesprekken waren bedoeld voor kennisoverdracht, lobby, uitdragen van raadsstandpunten en uitvoering van maatregelen.
• Voor alle milieu-onderwerpen is brede inzet geleverd om de komende periode de nieuwe instrumenten onder de Omgevingswet (Omgevingsvisie, Programma en Omgevingsplan) te helpen vormgeven. Om dit te kunnen doen is (en wordt) bestaand beleid omgezet naar ambities en doelen voor in de Omgevingsvisie, aanpak via maatregelen en acties, uitvoering en monitoring in het Programma en concrete regels in het Omgevingsplan. Daarnaast is de toetsing op de aanvragen Omgevingsvergunning, Buitenplanse Omgevingsplan Activiteit (BOPA) en wijziging Omgevingsplan voorbereid. Ook zijn de (interne en externe) mandaten en de (milieu)leges voorbereid en grotendeels vastgesteld.

Klimaatadaptatie
Om dit organiseren is het volgende gebeurd:

• Voor het Lokaal Hitteplan is er contact gezocht met maatschappelijke partners om gezamenlijk in gesprek te gaan over verantwoordelijkheden tijdens hete perioden. Hoe kunnen we elkaar als organisaties daarin ondersteunen. De GGD en het Rode Kruis zijn als kennispartners betrokken geweest om inhoudelijk kennis te verspreiden onder de Ridderkerkse organisaties.
• Samen met inwoners van wijk Oost is het initiatief genomen om een wijksafari Hitte te organiseren. Hiervoor is een samenwerking aan gegaan met het Klimaatverbond die ervaring heeft met het organiseren hiervan.