Programma 8 Gezondheid en duurzaamheid

Wat willen we bereiken?

Op basis van de in 2020 uitgevoerde stresstest (wateroverlast) en het doorrekenen van het rioolstelsel is het inzicht in mogelijke wateroverlastlocaties vergroot. Dit inzicht wordt gebruikt om bij ruimtelijke initiatieven en rioolvervangingen een plan uit te werken om de risico’s op wateroverlast zoveel als mogelijk te beperken. We zetten in op een robuust systeem met behulp van een klimaat adaptief ontwerp en beheer.

Wat gaan we daarvoor doen?

In het afwegingskader bij ieder ruimtelijk initiatief en iedere vervangingsopgave van riolering wordt klimaatadaptatie meegenomen. Overigens kunnen klimaat adaptieve maatregelen niet alleen binnen de riolering worden gevonden. Dit betekent een integrale aanpak van de gehele openbare ruimte. Daarnaast zijn ook de ondernemers, inwoners, de woningcorporatie en het waterschap belangrijk in dit vraagstuk. We zetten in op communicatie over bewustwording van (zichtbare) klimaatverandering en zoeken actief samenwerking met derden.

De komende jaren benutten we om wijken in Ridderkerk meer klimaatbestendig te maken. Wat betreft het afvalwatersysteem wordt gemengde riolering vervangen en een aparte hemelwaterriolering aangebracht. Het hemelwaterriool brengt het regenwater direct naar het oppervlaktewater. Dit zogenaamde "afkoppelen van verharding" zorgt voor verlaging van proceskosten. Het regenwater wordt niet meer naar de rioolwaterzuivering getransporteerd. Daarnaast is het zuiveren van het afvalwater efficiënter, omdat de zuivering minder relatief schoon water te verwerken krijgt. Verder zetten we in, waar het kan, op het bergen van regenwater, meer groen in het openbaar gebied en minder verstening.

Bij ruimtelijke plannen wordt onderzocht waar en hoeveel verharding van het riool afgekoppeld kan worden. Op deze wijze wordt 'werk met werk' gemaakt. Daarnaast zijn we gestart met de voorbereiding van een aantal grote integrale projecten waar riolering een onderdeel van is. De komende jaren komen die projecten in uitvoering. Het gaat hier om de volgende locaties: Bloemenbuurt, Rivierenbuurt Bolnes, Wijken West en Centrum en het centrumgebied van Ridderkerk.

Wat willen we bereiken?

De VANG-doelstellingen blijven belangrijk (VANG staat voor Van Afval Naar Grondstof). We willen zo veel mogelijk grondstoffen scheiden en zo min mogelijk restafval overhouden. Daarbij streven we ernaar de kosten voor de bewoners te beperken.

Wat gaan we daarvoor doen?

We optimaliseren het systeem van afvalinzameling en gaan bijplaatsingen tegen. We communiceren actief met onze bewoners om hen te stimuleren hun afval zo goed mogelijk te scheiden en de hoeveelheid afval te beperken.

Wat willen we bereiken?

Energietransitie
Klimaatverandering is een belangrijke uitdaging voor onze generatie. In het landelijke coalitieakkoord is het doel voor 2030 aangescherpt naar 55% CO2 reductie in 2030. Om dit doel te behalen, is afgesproken om het beleid te richten op een (nog) hogere opgave, wat neerkomt op circa 60% in 2030. Hiervoor is een aanvullend klimaat- en transitiefonds van € 35 miljard voor de komende 10 jaar beschikbaar.

De uitvoering van het nationale Klimaatakkoord is een verantwoordelijkheid van vele partijen. Inwoners, bedrijven en organisaties moeten allemaal hun inzet leveren. Een sleutelrol is echter weggelegd voor decentrale overheden. Decentrale overheden staan voor een groot deel van de uitvoering aan de lat. Door het Klimaatakkoord krijgen decentrale overheden nieuwe taken of moeten bestaande taken worden geïntensiveerd. Er moet veel gebeuren. De actuele politieke ontwikkelingen en de wens om sneller onafhankelijk te worden onderstrepen bovendien het belang om te versnellen.

Milieubeheer
We willen graag dat alle Ridderkerkers gezond kunnen leven. We vertalen dit naar actiepunten die bijdragen aan een goede, gezonde en duurzame leefwijze én leefomgeving. Daarbij hebben we aandacht voor zowel ruimtelijke als maatschappelijke aspecten. Volksgezondheid en Milieu raken elkaar hierbij.

Wat gaan we daarvoor doen?

Energietransitie
In 2023 wordt verder gewerkt aan de opgaven langs vijf thema's, zoals in de Klimaatvisie Ridderkerk beschreven. In 2023 zijn we meer en meer in het proces van de overstap van beleidsvorming en voorbereiding naar uitvoering, zoals op het gebied van energiearmoede. De acties die worden uitgevoerd zijn bijvoorbeeld:

• Het inzetten van de Specifieke uitkering verlagen energierekening (SPUK-maatregel) om huishoudens die te maken hebben met energiearmoede en zich in een kwetsbare positie bevinden te ondersteunen bij het nemen van maatregelen om de energierekening te verlagen.
• Het uitrollen van het zakelijke energieloket Ridderkerk, waar ondernemers en maatschappelijke organisaties terecht kunnen voor het verduurzamen van hun vastgoed, waar zij vragen kunnen stellen en een afspraak kunnen inplannen voor een gratis persoonlijk intakegesprek op locatie.
• Het gemeentelijk vastgoed wordt verder verduurzaamd, door onder andere zonnepanelen op geschikte daken te realiseren.
• We zetten in op duurzaam, circulair en klimaatadaptief bouwen in de gemeente.
• We richten campagnes op over energiebesparing en gezonde en duurzame voeding.
• We voeren het plan uit om woningen met een energielabel E, F of G te verbeteren voor 2030 door onder andere persoonlijke benadering en prestatieafspraken met woningcorporaties.

Milieubeheer
We werken vanuit ons milieubeleid aan een gezonde leefomgeving voor onze inwoners. We zetten ons in om verdere reductie van de geluidsoverlast te realiseren en onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om de luchtkwaliteit te verbeteren. In het bijzonder zetten we in op het afronden van de realisatie van de geluidafschermende voorziening in West.

• Verminderen van het aantal geluidgehinderden door onder andere:
  • Het afronden van de sanering van woningen van de B-lijst (geluidsbelasting tussen 60 en 64 decibel).
  • Uitvoeren van acties uit het Actieplan Geluid.
  • Opstellen nieuw Actieplan Geluid.
  • Afronden van de geluidsafschermende voorziening langs de A15/A16 in West.
• Verbeteren van luchtkwaliteit
  • Onder andere door het uitvoeren van acties uit het actieplan Luchtkwaliteit zoals de campagnes Houtstook (winter) en BBQ (zomer).
  • Met het programma van de MRDH en YES!Delft kan iedereen dagelijks via een app de luchtkwaliteit meten. Hiermee vergroten we de bewustwording, houding en gedrag. Denk hierbij aan autorijden en het stoken van hout.
• Verlagen van risico’s binnen de gemeente bij de productie, het vervoer, de opslag en het gebruik van gevaarlijke stoffen
  • Onder andere door het borgen van de maatregelen uit de Visie Externe Veiligheid en het uitvoeren hiervan.
• Beheersen van de gemeentelijke bodemproblematiek.
• Binnen onze mogelijkheden dragen we bij aan het behoud van een goede drinkwaterkwaliteit. Dit doen we door onder andere het uitvoeren van de maatregelen uit het uitvoeringsprogramma gebiedsdossiers drinkwaterwinning en lobbyen bij andere bevoegde gezagen.

Riolering planmatig onderhoud
Door hogere kosten van rioolvervangingen in 2022 is de toevoeging aan de voorziening vervanging riolering incidenteel hoger. De hogere kosten worden gedekt door een onttrekking aan de voorziening beklemde middelen riolering.

Overige gemalen
Hogere energiekosten geraamd voor 2023 en verder.

Baten rioolrecht
De hogere lasten vertalen zich ook in hogere baten vanwege het uitgangspunt van 100% kostendekkendheid.

Inzameling huishoudelijk afval
Vanaf 2023 is, conform de 1e Tussenrapportage 2021, rekening gehouden met lagere verwerkingskosten van restafval en hogere verwerkingskosten van GFT.

Voor loon- en prijsindexatie is uitgegaan van loonstijging conform cao en een prijsstijging van 1,5%. In de meerjarenbegroting is hier geen rekening mee gehouden. Daarnaast is er de afgelopen tijd een pilot geweest voor de aanpak van de bijplaatsingen van afval. We hebben nog een grote uitdaging voor ons liggen om de hoeveelheid restafval verder terug te dringen. Op basis van de jaarrekening 2021 van N.V. BAR-Afvalbeheer is de kostenverdeling tussen de gemeenten aangepast, op basis van de daadwerkelijke urenbesteding van de drie gemeenten. Dit levert een voordeel op voor Ridderkerk. De gerechtelijke procedure met betrekking tot de quasi-inbesteding van het huishoudelijk PMD/Restafval duurt voort en verwacht wordt dat er een hoger beroep komt. Tenslotte vervalt binnen de begroting van de NV de inning van de afvalstoffenheffing.

Het aanbod GFT is lager dan waarmee is gerekend in de begroting, dit wordt veroorzaakt doordat in het restafval nog veel GFT zit.

De raming van de verwerkingskosten restafval is aangesloten op de werkelijke kosten 2022. De daling van de hoeveelheid restafval, door de invoering van het variabel tarief, is tot heden minder groot dan verwacht in de begroting. In 2022 is dit gecompenseerd door een hogere opbrengst van het variabel tarief door meer aanbod van het restafval. Hierbij wordt opgemerkt dat in de eerste vijf maanden van 2022 de hoeveelheid restafval is gedaald met 26% ten opzichte van 2021.

Daarnaast zal er ook een voordeel zijn op oud papier door het hogere tarief.

Baten reinigingsrecht en Afvalstoffenheffing
De hogere lasten vertalen zich ook in hogere baten. Meerjarig vervalt de onttrekking aan de bestemmingsreserve afvalstoffenheffing.

Bodem
In 2022 is incidenteel budget geraamd voor kosten van bodemsanering van de locatie Ridderkerk Centrum.
In 2023 is budget geraamd voor het herzien van de Bodemkwaliteitskaarten.

Geluid
In 2022 zijn incidentele doorgeschoven prestaties geraamd voor het uitvoeren van verkeerstellingen en het opstellen van de Basisgeluidemissie. Conform de 2e Tussenrapportage 2021 dalen ten opzichte van 2022 in 2023 de geraamde kosten voor herziening verkeerstellingen, geluidsbelastingkaarten, basisemissiekaarten en Actieplan geluid.

Duurzame energietransitie
In 2022 zijn er conform de 1e Tussenrapportage 2022 uren overgeheveld naar de BAR-organisatie. Verder is er een verdeling geweest van het budget naar de verschillende energiethema's.

• In 2022 zijn incidentele onttrekkingen aan de algemene reserve geraamd ter dekking van doorgeschoven prestaties uit 2021 betrekking hebbend op:
  • Verduurzamen bedrijventerrein Donkersloot.
  • Opstellen Basisgeluidemissie.
  • Uitvoeren van verkeerstellingen.
• In 2022 is een incidentele onttrekking aan de reserve Bodemonderzoek Wooncompas geraamd ter dekking van de kosten van bodemonderzoek voor de locatie centrum, fase 1.
• Tot en met 2024 wordt onttrokken aan de reserve Klimaatgelden ter dekking van het opstellen van wijkplannen ingevolge het klimaatakkoord.
• Meerjarig neemt de onttrekking aan de bestemmingsreserve afvalstoffenheffing, ter dekking van het tarief afvalstoffenheffing, af naar 0 in 2024.

Document	Bestaand beleid		Uit te werken beleid	Te herzien beleid	Nieuw te ontwikkelen beleid
	Raad	College
Aansluitregeling Riolering Ridderkerk 2006		X
Actieplan Geluid 2019 - 2023		X		X
BGE (Basis Geluid Emissie, Omgevingswet)		X
Actieplan Luchtkwaliteit 2018 - 2022		X		X
Beleidsplan van Afval naar grondstoffen	X
Beleidsuitgangspunten Bomen en zonnepanelen gemeente Ridderkerk (2016)		X
Bodemkwaliteitskaarten 2019 - 2023		X		X
Bodemkwaliteitskaarten PFAS 2021		X
Convenant tussen het Gemeentebestuur van gemeente Ridderkerk en het Beleidsplatform Natuur, Milieu en Duurzaamheid	X
Geluidbelastingkaarten 2017 - 2022		X		X
Gemeentelijk Rioleringsplan 2018 - 2022	X			X
Klimaatvisie Ridderkerk	X
Nota Bodembeheer 2021	X
Nota Volksgezondheidsbeleid ‘Positieve Gezondheidszorg in Ridderkerk 2014 - 2018’	X			X
Regionale Energie Strategie	X
Uitvoeringsbesluit Afvalstoffenverordening Ridderkerk 2021		X		X
Uitvoeringsprogramma Klimaatvisie Ridderkerk	X
Verduurzaming openbare verlichting - Van lamp naar led (2018)		X
Verordening Afvalstoffenheffing Ridderkerk 2021	X			X
Visie Externe Veiligheid	X
Warmtevisie Ridderkerk ‘de route naar 2050’	X