Programma 7 Sociaal domein

Opvang Oekraïners (voordeel € 175.260)/Opvang Oekraïne locatie Wooncompas (voordeel € 217.815)
De raming is gebaseerd op het voorgaande jaar. In 2024 zijn er minder kosten gemaakt voor het gereedmaken van de opvangplekken.

Ouderenwerk (voordeel € 201.978)
Vanuit de specifieke uitkering Integraal Zorgakkoord (IZA) 2024 zijn incidenteel de Toch Thuis subsidie voor Aafje (€ 130.000) en de subsidie Geheugenpaleis (€ 57.570) betaald, aangezien de IZA middelen niet naar 2025 meegenomen konden worden. Normaliter worden deze subsidies uit het budget Ouderenwerk betaald. Daarnaast zijn kleinere subsidies op dit budget in 2024 niet aangevraagd (€ 4.500). Voor de overige circa € 10.000 was in 2024 geen bestemming.

Wmo algemene voorzieningen (voordeel € 485.650)
In 2024 is er enkel voor € 150.000 innovatiesubsidie verleend aan Stichting Bram. Het overschot is het gevolg van het beperkte aantal subsidieaanvragen voor innovatie. De beschikbare innovatiegelden lopen tot 2026.

Overige verschillen kleiner dan € 100.000 (voordeel € 378.006)

Toeslagenaffaire ondersteuning gedupeerden SPUK (voordeel € 1.212.764)
Wij ontvangen van het Rijk naast vergoedingen voor werkelijke uitgaven ook normbedragen. Hier staan geen directe uitgaven tegenover. Het restant van de normbedragen over de afgelopen jaren valt vrij en zorgt voor het voordeel.

Inzet in Wijkteams (voordeel € 447.850)
Het voordeel is deels afkomstig van fors verzuim door ziekte en zwangerschapsverloven en door verloop van medewerkers van de verschillende moederorganisaties (externe partners) binnen het wijkteam. Zeker binnen deze beroepsgroep merken we de gevolgen van de krapte op de arbeidsmarkt, wat tevens een landelijk probleem is. Hierdoor is lang niet altijd mogelijk een zieke medewerker te vervangen. Verder zien we dat het een tijd duurt voordat de plek van een vertrokken medewerker wordt opgevuld. Dit zorgt voor een overschot op dit onderdeel.
Daarnaast is er voor 2024 een bedrag van € 267.000 toegevoegd aan dit budget voor het wegwerken van de wachtlijsten op de toegang Jeugd. Hier is in 2024 slechts deels op ingezet, maar heeft nog niet geleid tot een forse daling op de wachtlijst. Voorgesteld wordt dan ook om dit bedrag door te schuiven naar 2025, zodat de wachtlijsten toegang jeugd in 2025 omlaag gaan.
Tenslotte zijn er ook incidentele DUVO-middelen beschikbaar gesteld van € 124.000 voor de versterking van Veilig Thuis, die in dit budget zijn opgenomen.

Opdracht J - Uitvoeringskosten (voordeel € 321.654)
Zie toelichting bij Jeugdhulp lokaal en regionaal ingekocht.

Toerekening personeelslasten naar programma's (voordeel € 247.247)
Dit is een wettelijke en budgettair neutrale verdeling van de personeelskosten naar de verschillende taakvelden, zodat per taakveld de totale kosten zichtbaar zijn.

Overige verschillen kleiner dan € 100.000 (voordeel € 83.301)

Wet BUIG uitkeringen (nadeel € 445.278)
De gemeente Ridderkerk kampt al jaren met een structureel tekort op het BUIG-budget, met uitzondering van het jaar 2020. In 2022 en 2023 voldeed Ridderkerk aan de voorwaarden om gebruik te maken van de Vangnetregeling, waarvan wij dan ook gebruik hebben gemaakt. In 2024 heeft de gemeente Ridderkerk echter geen recht op de Vangnetregeling, omdat het tekort onder de 7,5% ligt.
De financiering van het Rijk aan de gemeente Ridderkerk is gebaseerd op het objectieve verdeelmodel. Hierbij wordt rekening gehouden met de bevolkingssamenstelling en specifieke kenmerken van de inwoners, in combinatie met de economische situatie (zoals de kans op werk) binnen de arbeidsmarktregio. De gemeente Ridderkerk is een nadeelgemeente binnen de verdeling van het BUIG-budget. Dit komt doordat het objectieve verdeelmodel onvoldoende rekening houdt met de specifieke lokale omstandigheden. Ridderkerk kent namelijk een relatief groot aandeel inwoners met multi-problematiek (zie RIB: Uitkeringsbestand team Participatie, 2024-097116) en een groeiend aantal gehuisveste statushouders wat leidt tot hogere uitkeringslasten. Door hun inburgeringsverplichtingen zijn de statushouders niet direct bemiddelbaar naar werk. Daarnaast zien wij een toename van inwoners met een grote afstand tot de arbeidsmarkt die zich in Ridderkerk vestigen.
De verhoging van het wettelijk minimumloon in 2024 heeft geen directe financiële impact gehad op het BUIG-budget. De gemeenten zijn hiervoor door het Rijk gecompenseerd.

Minimabeleid (nadeel € 230.811)
Het tekort op het minimabudget komt grotendeels door de sterk gestegen uitgaven op de individuele bijzondere bijstand. Deze uitgaven zijn gestegen door het aantal statushouders dat in Ridderkerk is komen wonen. Ook zijn er meer maatwerkbesluiten toegepast ten laste van de bijzondere bijstand (wordt niet geregistreerd). Verder worden huishoudens gecompenseerd die te maken hebben met de 'Alleenverdienersproblematiek'. Deze laatste tekorten worden gedekt door de algemene uitkering, maar konden door het late verschijnen van de september- en decembercirculaire niet meer begroot worden in de 2e Tussenrapportage 2024.

Schuldhulpverlening (voordeel € 171.721)
Voor de pilot 'Opkopen schulden jongeren' is een overschot van ongeveer € 70.700. Het project is van start gegaan in het tweede deel van 2023 en loopt door tot 1 januari 2026. Het overschot dat bedoeld is voor de pilot schuiven we door naar het volgende jaar. Vanuit het Rijk is er extra geld beschikbaar gesteld om de uitvoering en preventie steviger in te zetten. Dit bedrag is structureel aan het preventiebudget toegevoegd. Sinds 2024 is structureel extra capaciteit ingezet op de uitvoering van schuldhulpverlening en preventie (24 uur per week). In 2024 is dit ten laste gegaan van het budget pilot 'Opkopen schulden jongeren'. In 2024 lag de prioriteit bij de individuele schuldhulpverleningstrajecten. Er zijn geen andere preventieprojecten in 2024 uitgevoerd (€ 100.300).

Overige verschillen kleiner dan € 100.000 (nadeel € 43.138)

Overige verschillen kleiner dan € 100.000 (voordeel € 15.752)

Re-integratieprojecten (voordeel € 127.548)
Het voordeel ontstaat doordat de eerste helft van het jaar 2024 vooral in het teken stond van het analyseren van het bestand en het in kaart brengen van passende trajecten (zie RIB: Uitkeringsbestand team Participatie, 2024-097116). In de tweede helft van het jaar 2024 is gestart met het gericht inkopen van re-integratieactiviteiten, waardoor er minder budget nodig was dan oorspronkelijk begroot.

Overige verschillen kleiner dan € 100.000 (voordeel € 123.628)

Overige verschillen kleiner dan € 100.000 (nadeel € 32.996)

Overige verschillen kleiner dan € 100.000 (voordeel € 113.305)

Overige verschillen kleiner dan € 100.000 (nadeel € 47.871)

WMO Dagbesteding (voordeel € 126.354)
Bij het vaststellen van de begroting 2024 is rekening gehouden met een grotere impact van de tariefwijziging per 1 oktober 2023. De indexatie was fors, maar deze is te hoog ingeschat. Daarnaast is er een afname in cliënten waar te nemen.

Overige verschillen kleiner dan € 100.000 (voordeel € 18.400)

Overige verschillen kleiner dan € 100.000 (voordeel € 30.817)

We maken een onderscheid in jeugdhulp. Zo kennen we lokale en regionale ingekochte jeugdhulp. De lokale jeugdhulp is ingedeeld in percelen en regionale jeugdhulp in opdrachten. Daarnaast wordt jeugdhulp ingekocht via maatwerkovereenkomsten en gefinancierd via PGB.

De lokale jeugdhulp is verdeeld in percelen toegekend aan de volgende taakvelden:

• 6.72A Jeugdzorg begeleiding
• 6.72B Jeugdhulp behandeling
• 6.72C Jeugdhulp dagbesteding

De regionale jeugdhulp is verdeeld in opdrachten toegekend aan de volgende taakvelden:

• 6.2 Toegang en eerstelijnsvoorzieningen
• 6.72B Jeugdhulp behandeling
• 6.72C Jeugdhulp dagbesteding
• 6.73A Pleegzorg
• 6.73C Jeugdhulp met verblijf overig
• 6.74B Jeugdhulp crisis/LTA/GGZ-verblijf
• 6.82A Jeugdbescherming
• 6.82B Jeugdreclassering

Voor de leesbaarheid worden de toelichtingen voor lokale jeugdhulp en regionale jeugdhulp hieronder gebundeld weergegeven. De lokale jeugdhulp PGB en lokale jeugdhulp maatwerkovereenkomsten zijn aparte onderdelen van lokale jeugdhulp.

Lokale Jeugdhulp (nadeel € 418.330)
Het nadeel voor de lokale jeugdhulp is onder andere het gevolg van het grote aantal indicaties dat in 2023 is afgegeven met een doorlooptijd in 2024.
Het aantal zorgaanvragen voor jeugdhulp met GGZ-behandeling is eveneens toegenomen. Het tekort is vooral zichtbaar in het budget voor diagnose. Door huisartsen wordt frequent doorverwezen. Om dit beter te kunnen monitoren en beheersen, is in Ridderkerk een POH GGZ (Praktijkondersteuner Huisarts GGZ) aangesteld in de drie grootste huisartsenpraktijken. Deze POH GGZ biedt zelf GGZ-hulp, zodat jongeren niet direct naar ingekochte specialistische jeugdhulp doorverwezen worden. Ook zorgt deze POH GGZ dat er passender verwezen wordt wanneer sprake is van een doorverwijzing. De toenemende zorgvraag is een landelijke trend. Steeds meer jongeren hebben te maken met psychische klachten.
Bij de begeleiding in de ambulante zorg is een trend zichtbaar dat de aantallen afnemen. De precieze oorzaak van deze afname is nog niet duidelijk. Verschillende factoren kunnen een rol spelen. Gezien de stijging in het aantal zorgvragen voor jeugdhulp met GGZ-behandeling is het mogelijk dat een verschuiving plaatsvindt in zorgbehoeften van jongeren naar een intensievere vorm van zorg.

Regionale Jeugdhulp (voordeel € 1.619.938)
Op basis van het advies en de prognose van de GRJR is in 2024 twee keer naar boven bijgesteld (in totaal € 2.497.100), namelijk in eerste en tweede tussenrapportage. De kosten (€ 10.114.000) zijn lager uitgevallen dan deze prognose. Vooral binnen de regionaal ingekochte daghulp (opdracht D) en bij Opname (opdracht B) was de toename lager dan geprognotiseerd. Ondanks dat de kosten lager liggen dan de bijgestelde begroting zijn de kosten voor regionale jeugdhulp ten opzichte van 2023 (€ 9.241.000) met ongeveer één miljoen euro gestegen.

Perceel 1: Jeugdhulp begeleiding (nadeel € 120.716)
Zie toelichting bij Jeugdhulp lokaal en regionaal ingekocht.

Overige verschillen kleiner dan € 100.000 (voordeel € 9.146)

Perceel 4: Jeugdhulp behandeling (nadeel € 130.003)
Zie toelichting bij Jeugdhulp lokaal en regionaal ingekocht.

Overige verschillen kleiner dan € 100.000 (nadeel € 75.980)

Perceel 2: Jeugdhulp dagbesteding (nadeel € 138.286)/Opdracht D - Steun, Hulp, Behandeling overdag (daghulp) (voordeel € 401.032)
Zie toelichting bij Jeugdhulp lokaal en regionaal ingekocht.

Overige verschillen kleiner dan € 100.000 (nadeel € 99.511)

Overige verschillen kleiner dan € 100.000 (nadeel € 57.296)

Opdracht B-Weer naar huis(opname)-JH met verblijf (voordeel € 487.169)/Opdracht I-Overige-Buiten regionale plaatsingen (nadeel € 339.786)
Zie toelichting bij Jeugdhulp lokaal en regionaal ingekocht.

Overige verschillen kleiner dan € 100.000 (nadeel € 73.414)

Opdracht I-Overige-Jeugdhulp crisis/LTA/GGZ-verblijf (voordeel € 590.045)
Zie toelichting bij Jeugdhulp lokaal en regionaal ingekocht.

Overige verschillen kleiner dan € 100.000 (voordeel € 27.310)

Overige verschillen kleiner dan € 100.000 (voordeel € 393)

Overige verschillen kleiner dan € 100.000 (voordeel € 62.669)

Opdracht H-Veilig Thuis Rotterdam Rijnmond Jeugdbescherming (voordeel € 261.356)
Zie toelichting bij Jeugdhulp lokaal en regionaal ingekocht.

Overige verschillen kleiner dan € 100.000 (voordeel € 80.790)

Overige verschillen kleiner dan € 100.000 (nadeel € 41.413)

Algemene reserve (nadeel € 307.890)

• Het budget voor het wegwerken van wachtlijsten en uitvoeringsmaatregelen inzake Gemeenschappelijke Regeling Jeugdhulp Rijnmond (GRJR) is niet uitgegeven in 2024 en schuift door naar 2025. Hiermee schuift ook de dekking uit de algemene reserve hiervoor door naar 2025 (nadeel € 267.100).
• De uitgaven voor het project Jong Vermogen, waaronder kosten voor huisvesting, inrichting, automatisering, verbouw en projectleiding van het Leerwerkbedrijf, zijn lager dan oorspronkelijk geraamd. Hierdoor is de benodigde dekking vanuit de algemene reserve ook lager dan voorzien (nadeel € 40.790).

Reserve innovatiefonds sociaal domein (nadeel € 679.900)

• Voor dekking van de pilot opkopen schulden jongeren is in 2024 minder uit de reserve nodig dan geraamd (nadeel € 70.700).
• Omdat er verder geen innovatie-uitgaven zijn geweest, hoeft er voor dekking hiervan ook niet aan de reserve innovatiefonds sociaal domein te worden onttrokken (nadeel € 609.200).