Paragraaf 1 Lokale heffingen

In deze paragraaf staat informatie over gemeentelijke belastingen en heffingen, inclusief beleid, opbrengstramingen, tarieven, kwijtscheldingsbeleid en lokale lastendruk voor de periode 2026-2029.

Inflatiecorrectie
In de Kaderbrief Begroting 2026 zijn de uitgangspunten voor de begroting van 2026 opgenomen. Voor belastingen en heffingen wordt een inflatiecorrectie van 2,4% toegepast.

Gemeenten kennen gebonden heffingen, zoals de afvalstoffenheffing, rioolheffing, lijkbezorgingsrechten, marktgelden en leges. Deze heffingen mogen wettelijk maximaal 100% kostendekkend zijn. Dit houdt in dat de opbrengsten niet meer mogen zijn dan de kosten. De kosten bestaan onder andere uit toegerekende kosten, btw, overhead, perceptiekosten en de kosten van oninbare vorderingen.

Hierna treft u een overzicht aan van in de begroting geraamde opbrengsten van de ongebonden en de gebonden heffingen.

Ongebonden heffingen zijn belastingen die door de gemeente vrij zijn te besteden en worden beschouwd als algemene middelen. Er is geen maximum aan de opbrengsten en zij hoeven niet kostendekkend te zijn.

Gebonden heffingen zijn belastingen voor een specifiek doel verband houdend met collectieve voorzieningen. De heffingen zijn maximaal kostendekkend; de baten mogen niet meer zijn dan de specifieke lasten.

Benchmark woonlasten
Voor de benchmark gebruiken we de publicaties van het Centrum voor Onderzoek naar de Economie van de Lagere Overheden (COELO), de zogenaamde Atlas lokale lasten. De gemeentelijke woonlasten bestaan uit de uitgaven van burgers aan onroerendezaakbelastingen (OZB), afvalstoffenheffing en rioolheffing. Een vergelijking van de gemeentelijke woonlasten maakt de onderlinge verschillen in woonlasten tussen Ridderkerk en omliggende gemeenten inzichtelijk. Deze vergelijking is in deze paragraaf opgenomen. Het overzicht vergelijkt de tarieven van de OZB, afvalstoffenheffing en rioolheffing per gemeente, evenals het cumulatieve bedrag van de onroerendezaakbelastingen, de afvalstoffenheffing en de rioolheffing per gemeente.

In deze paragraaf zijn kostenonderbouwingen voor de berekening van de verschillende heffingen opgenomen. Deze geven inzicht in hoe de geraamde baten c.q. opbrengsten en de geraamde lasten met elkaar in verhouding staan. Het dekkingspercentage van het betreffende taakveld wordt hiermee weergegeven.

De raad stelt in december de definitieve tarieven vast.

De geraamde OZB-opbrengst wordt bepaald door de totale waarde van de onroerende zaken in het lopende belastingjaar te vermenigvuldigen met het OZB-tarief. Er wordt hierbij rekening gehouden met een geschatte waardeontwikkeling van de WOZ-waarde en areaaluitbreiding. Hierbij geldt dat een waardestijging of –daling niet leidt tot extra OZB-opbrengst. Dit wordt bereikt door bij de tarievenberekening een waardestijging te dempen door middel van een evenredige tariefsverlaging.

Financiering ondernemersfonds middels opslag OZB-tarief niet-woningen
Er worden voorbereidingen getroffen om met ingang van 2026 een ondernemersfonds in Ridderkerk op te richten. Dit fonds is bedoeld om lokale ondernemers te ondersteunen. In dit verband verwijzen we naar het raadsvoorstel voor de oprichting van het ondernemersfonds.

De financiering van het fonds zal plaatsvinden door een opslag op het OZB-tarief voor niet-woningen. Zodra de omvang van deze opslag bekend is, zal deze worden verwerkt bij de vaststelling van de belastingverordeningen en -tarieven in december.

Op basis van het voorgaande en door SVHW aangeleverde WOZ-waardeontwikkeling zien de OZB-tarieven voor 2026 (exclusief opslag ondernemersfonds) er als volgt uit:

Afvalstoffenheffing wordt geheven om de kosten te betalen die de gemeente maakt voor het (laten) inzamelen en verwerken van huishoudelijk afval. Voor de afvalstoffenheffing hanteren wij kostendekkende tarieven in combinatie met een inzet van de daarvoor gevormde voorziening.

Kostenonderbouwing tarieven
Ter onderbouwing van de tarieven voor afvalstoffenheffing wordt hierna een kostenonderbouwing tarieven afvalstoffenheffing gegeven.

Het uitgangspunt van de rioolheffing is om gemeenten in staat te stellen de kosten te betalen die samenhangen met de gemeentelijke watertaken. Het Programma Stedelijk Water (PSW) 2023-2027 is leidend bij de berekening van de tarieven voor de rioolheffing, waarin als uitgangspunt geldt een jaarlijkse stijging van 2% exclusief inflatiecorrectie.

Kostenonderbouwing tarieven
De in de rioolheffing te dekken kosten zijn opgenomen in de kostenonderbouwing van tarieven rioolheffing.

Voor het verlenen van diensten door en/of het gebruik van de faciliteiten van de begraafplaatsen Vredehof en Rusthof worden rechten geheven voor onder andere begraven, onderhoudsrechten en andere lijkbezorgingsrechten.

Kostenonderbouwing tarieven
De in de lijkbezorgingsrechten te dekken kosten zijn als volgt bepaald:

Voor het gebruik of het innemen van een standplaats voor het uitstallen, aanbieden of verkopen van goederen of voorwerpen, op de openbare ruimte of het aangewezen marktterrein, wordt onder de naam van “markt- en standplaatsgelden” een recht geheven. Er is ook de mogelijkheid om gebruik te maken van elektra-aansluitingen. Hiervoor zijn er afzonderlijke tarieven in de verordening markt- en standplaatsgelden opgenomen.

De uit de markt- en standplaatsgelden te dekken totale kosten bedragen:

Parkeerbelasting wordt geheven in het kader van parkeerregulering. Betaling vindt plaats via een geldige parkeervergunning, parkeer-app of bij de parkeerapparatuur zoals de parkeermeter en parkeerautomaat. Als er niet of onvoldoende parkeergeld is betaald, wordt een naheffingsaanslag parkeerbelasting opgelegd. De hoogte van de naheffingsaanslag is wettelijk vastgelegd. De hoogte van de tarieven van de parkeervergunning is vastgelegd in het parkeerbeleid van Ridderkerk.

Onder de naam leges worden rechten geheven voor verstrekte diensten en producten. Een aantal tarieven van leges is wettelijk gemaximeerd zoals het tarief voor paspoorten, aanwezigheidsvergunning speelautomaten of bijvoorbeeld een uittreksel Burgerlijke stand. Voor het overige geldt ook hier dat de tarieven van de leges maximaal kostendekkend mogen zijn.

De kosten en opbrengsten van leges zien er als volgt uit:

Als een inwoner van Ridderkerk moeite heeft om de gemeentelijke belasting te betalen, kan de persoon in aanmerking komen voor kwijtschelding en hoeft een deel van die belasting niet te betalen. De regels voor kwijtschelding blijven hetzelfde in 2026. Voor de afvalstoffenheffing kan 64% van het bedrag kwijtgescholden worden. Voor de rioolheffing is dat 71%. In de begroting zijn de volgende bedragen opgenomen voor de kosten van kwijtschelding:

Tot de woonlasten worden gerekend de OZB, de afvalstoffenheffing en de rioolheffing. De woonlasten vormen het grootste deel van de opbrengst uit de gemeentelijke heffingen en daarmee grotendeels de lokale lastendruk. Hierna worden de woonlasten voor burgers (woningen) en het bedrijfsleven (niet-woningen/bedrijven) inzichtelijk gemaakt.
Om de gemiddelde woonlasten in 2026 te berekenen, wordt uitgegaan van de berekende tarieven en de verwachtte gemiddelde WOZ-waarde in 2026.

De woonlasten van de omliggende gemeenten voor het belastingjaar 2026 zijn nog niet beschikbaar. Om de woonlasten te kunnen vergelijken wordt gebruik gemaakt van de woonlasten van deze gemeenten in 2025. Deze vergelijking maakt de onderlinge verschillen van de woonlasten tussen Ridderkerk en omliggende gemeenten inzichtelijk. Er is hierbij uitgegaan van de woonlasten van een eenpersoonshuishouden en een gezin (meerpersoonshuishouden) met zowel een koopwoning (woningeigenaren) als een huurwoning (huurders).