Paragraaf 3 Onderhoud kapitaalgoederen

Kerncijfers

• 3.187 led-armaturen
• 5.345 conventionele armaturen
• 5.345 lampen
• 8.373 lichtmasten

Beheer
Naast de gemeente zijn ook andere beheerders verantwoordelijk voor de openbare ruimte met openbare verlichting. Zoals bijvoorbeeld de wegen met verlichting in eigendom van het Waterschap Hollandse Delta. De lichtmasten worden gemiddeld elke vier jaar visueel geïnspecteerd tijdens de lampvervanging en bij het schoonmaken van led-armaturen. Eventuele stabiliteits-/sterktemetingen van lichtmasten vinden plaats wanneer lichtmasten 40 jaar of ouder zijn. Onveilige situaties, vaak gemeld door burgers en bedrijven, worden veelal direct opgelost. Armaturen hebben een theoretische levensverwachting van bijna 25 jaar.

Vooruitblik
Op 24 februari 2023 is de EU-richtlijn ingegaan, die de productie van fluorescentie PL/TL-lampen verbiedt. Het verbod op de productie en import van fluorescentielampen is het gevolg van de RoHS-richtlijn. Deze Europese regelgeving beperkt het gebruik van bepaalde gevaarlijke stoffen in elektrische en elektronische apparatuur, zoals kwik in fluorescentielampen. De richtlijn heeft ook gevolgen voor de PL/TL-lamp. De productie van de PL/TL-lampen is op 24 augustus 2023 gestopt. Op dit moment kan er bij de fabrikant geen PL/TL-lampen meer worden ingekocht. In de periode 2024 tot en met 2028 worden de armaturen met deze lamp vervangen door led-armaturen.
Naar verwachting stopt de productie van de gasontladingslampen in 2026. In de periode 2024 tot en met 2028 worden de armaturen met deze lamp ook vervangen door led-armaturen.

Budget

Kerncijfers

• 69 fiets-/voetbruggen
• 23 verkeersbruggen/viaducten
• 156 overige kunstwerken

Beheer
Onder de categorie civiele kunstwerken vallen bruggen, tunnels, viaducten, duikers, damwanden, kademuren, steigers en dijktrappen. Een civiel kunstwerk wordt elke vijf jaar uitgebreid geïnspecteerd volgens de CUR 117 aanbeveling categorie B2 (toestandsinspectie), B5 (herstel advies) en C2 (meerjarenonderhoudsplanning en budgetraming). Houten bruggen en kunstwerken, die meer onderhoud vragen, worden in de tussenliggende periode een aantal keer visueel geschouwd. Op basis van de inspectieresultaten worden de jaarlijkse onderhouds- en vervangingsmaatregelen bepaald. Deze maatregelen kunnen variëren van klein onderhoud tot grootschalige vervangingen.

Vooruitblik
In 2024 wordt 30% van alle kunstwerken geïnspecteerd. Het klein onderhoud zal zich voornamelijk toespitsen op schoonmaken, conserveren en het repareren van kleine schades. In het eerst kwartaal van 2024 wordt het groot onderhoud van het ponton aan De Schans uitgevoerd. De voorbereidingen voor het herstel van de damwanden aan de Boelewerf/Werfkade lopen door in 2024. 

Budget

Kerncijfers

• 18.450 bomen
• 280.838 m2 cultuurbeplanting
• 1.435.232 m2 gras
• 8.894 m2 haag
• 351.547 m2 natuurlijke beplanting

Beheer
De gemeente beheert de recreatiegebieden de Gorzen, Ridderhaven en het Reijerpark. De Grienden en de Crezeepolder zijn in beheer bij de Stichting Zuid-Hollands Landschap. De Donckse Velden, het Oosterpark en de Wevershoek zijn in beheer bij het Natuur- en Recreatieschap IJsselmonde. Het Donckse Bos valt onder de Stichting Het Huys ten Donck. Voor het Waalbos is een beheerovereenkomst afgesloten met Staatsbosbeheer. De surfbocht bij het Waalbos is in beheer van het Natuur- en Recreatieschap IJsselmonde (NRIJ). Er vindt nog overleg plaats over de toekomst van het NRIJ.

De kwaliteit van het bomenbestand wordt bewaakt door middel van boomveiligheidscontrole-onderzoeken. Uit deze 3-jaarlijkse controles volgen de maatregelen die genomen moeten worden om het bomenbestand vitaal en veilig te houden. In sommige gevallen is het nodig om bomen te kappen. In veel gevallen kan worden volstaan met snoeionderhoud.

Vooruitblik
In 2024 worden met name de acties voortvloeiend uit de Groenvisie en Werken vanuit Ecologie zichtbaar in de buitenruimte. Dit is te zien aan betere en met name in omvang grotere groeiplaatsen voor bomen, de inrichting qua soort van bomen en de beplanting. Er wordt gewerkt aan beter groen dat klimaatbestendig is. Meer aandacht voor biodiversiteit en ander onderhoud van gazons. Er wordt bijna 10 hectare gazon naar kruidenrijk gras omgevormd. Ook start er een proef met een rondtrekkende schaapskudde.

Het te onderhouden areaal wordt in 2024 uitgebreid met Cornelisland, De Oude Boomgaert en de nieuwe gedeeltes van Het Zand.

Budget

Kerncijfers

• 38.272 m2 kunstmatige valondergrond
• 175 speelplekken
• 817 speeltoestellen

Beheer
De gemiddelde levensduur van speeltoestellen is twaalf tot vijftien jaar. Hierbij is geen rekening gehouden met vandalisme, wel met slijtage door veelvuldig gebruik en speelschade. De speelvoorzieningen worden vervangen aan de hand van een flexibel vervangschema waarbij de budgetten voor vervanging beschikbaar zijn in het theoretische vervangingsjaar. Het moment van werkelijke vervanging van een toestel wordt mede bepaald door de technische staat van het toestel. Geprobeerd wordt om speellocaties zoveel mogelijk in zijn geheel te renoveren. Dit biedt opties om de nieuwe inrichting beter aan te laten sluiten op vraag en gebruik. De werkelijke gebruikers worden zoveel mogelijk bij de nieuwe inrichting betrokken. Door middel van enquêtes waarin de bewoners en in het bijzonder de kinderen hun voorkeur voor speeltoestellen en andere wensen voor de speelplek door kunnen geven. Al deze gegevens worden gebruikt voor het maken van een nieuwe inrichting van de speelplek.

Vooruitblik
De speeltoestellen worden jaarlijks vier keer op veiligheid geïnspecteerd. Aan de hand van de resultaten van de laatste veiligheidsinspectie van het jaar wordt de planning voor 2024 gemaakt. Naast veiligheid kunnen sterk gewijzigde demografische gegevens in een wijk of het einde van de levensduur van de speeltoestellen een aanleiding zijn om een speelplek in de planning voor herinrichting op te nemen. Tijdens de voorbereidingen voor de herinrichting van een speelplek worden de gebruikers en buurtbewoners bij het proces betrokken. Eerst wordt de mogelijkheid geboden ideeën kenbaar te maken. Daarna worden op basis van de meest realistische ideeën twee ontwerpen met speeltoestellen gemaakt. Tenslotte kan iedereen, maar bij voorkeur de kinderen, hieruit een keuze maken. Het ontwerp met de meeste stemmen wordt aangelegd.

Budget

Kerncijfers

• 588.386 m2 asfalt
• 1.763.947 m2 bestrating
• 942 m goot
• 21.096 kolken
• 53.651 m2 overige verharding

Beheer
Naast landelijk geldende uitgangspunten voor onderhoud aan wegen is rekening gehouden met de vastgestelde kwaliteitsniveaus. Het onderhoudsprogramma wordt gemaakt op basis van de inspectie, onderzoeken, levensduur, uitstraling (kwaliteitsniveau) en binnenstedelijke ontwikkelingen. Bij asfaltwerken dient vertraging van het noodzakelijk onderhoud voorkomen te worden in verband met kapitaalvernietiging. Stellen wij het onderhoud aan het asfalt te lang uit? Dan zijn zwaardere of duurdere maatregelen nodig. Elementenverharding kent geen kapitaalvernietiging. Bij uitstel loopt enkel de beeldkwaliteit terug. Naast planmatig (groot) onderhoud vindt er dagelijks (klein) onderhoud plaats. Waar planmatig onderhoud gericht is op het in goede staat brengen, is dagelijks onderhoud gericht op het in goede staat houden, bijvoorbeeld plaatselijk herstel van verzakte bestrating. Binnen het dagelijks onderhoud worden de gevaarlijke situaties direct verholpen. Waar de veiligheid in het geding is, wordt dus direct onderhoud gepleegd. Dit kan bijvoorbeeld een spoelgat in de weg of losse tegels door boomwortels zijn.

Vooruitblik
In 2024 wordt de verharding vervangen binnen de volgende projecten:

• Herinrichting Bloemenbuurt fase 2
• Herinrichting Rivierenbuurt fase 2
• Herinrichting West-Centrum fase 1
• Herinrichting Pruimendijk Oostendam

In 2024 wordt de voorbereiding gestart voor het vervangen van de volgende straten:

• Rijksstraatweg tussen de Noldijk en Voorweg
• Middenmolendijk tussen de Donkerslootweg en Hugo de Groothof

Groot onderhoud vindt plaats op onder andere de Ruwaardstraat tussen de Prinses Margrietstraat en de Brederodestraat, en de Klooslaan tussen de Merodelaan en de Perkstraat.

De kwaliteitsverbetering van de elementenverharding wordt in 2024 voortgezet. De weginspectie, in combinatie met beeldkwaliteitschouw, is daarbij leidend. Verhardingen op het kwaliteitsniveau C en D krijgen prioriteit.

Budget

Kerncijfers

• 294 km riolering
• 50 km drukriolering en persleidingen
• 22.000 rioolaansluitingen
• 48 rioolgemalen
• 119 drukrioleringspompen
• 2 tunnelgemalen
• 3 oppervlaktegemalen
• 9 bergbezinkvoorzieningen
• 2 bergingsriolen

Beheer

Riolering is van belang voor de volksgezondheid, de kwaliteit van de leefomgeving, de bodem en het grond- en oppervlaktewater. De gemeente is verantwoordelijk voor de inzameling van het stedelijk afvalwater en hemelwater (dat een particulier niet redelijkerwijs zelf kan verwerken). We proberen eventuele nadelige gevolgen van de grondwaterstand te beperken. Het beleid ten aanzien van het beheer en onderhoud van riolering is verankerd in het Programma Stedelijk Water 2023-2027 (PSW), dat op 25 mei 2023 door de raad is vastgesteld.
De kosten worden gedekt binnen de rioolheffing. De kosten zijn opgedeeld in twee stromen:

1. Het beheer- en onderhoud, exploitatiekosten.
2. Vervangingsinvesteringen, die betrekking hebben op alle onderdelen van de (afval)waterketen.

Klimaatverandering betekent dat de extremen groter worden: er valt meer regen in kortere tijd en de temperaturen zijn extremer. We spelen in op klimaatverandering. Bij nieuwbouwprojecten of herontwikkelingen worden openbare ruimten zo ontworpen dat pieken in neerslag goed opgevangen kunnen worden.

Vooruitblik

Het belangrijkste aandachtspunt voor de komende periode is klimaatadaptatie. Bij het ontwerp van een nieuw rioolstelsel wordt getoetst met zwaardere buien en moet een ruime berging aanwezig zijn in de openbare ruimte, zodat overlast in woningen en winkels wordt voorkomen. Dit doen we in samenspraak met onze inwoners, ondernemers en woningbouwverenigingen. De gemeente heeft hierbij een stimulerende rol, bijvoorbeeld in het vergroenen van tuinen en het afkoppelen van daken. We vervangen riolering wijkgericht en volgen een integrale aanpak.
In 2024 maken we een start met het vervangen van riolering in de wijken West en Centrum en in de Rivierenbuurt in Bolnes. In het gebied rondom de Donckselaan koppelen we de openbare verharding van het riool af, waardoor hemelwater direct naar het oppervlaktewater wordt gebracht. De rioleringswerkzaamheden aan de Markstraat en Dintelstraat worden afgerond. We gaan verder met het vervangen van het riool in de Bloemenbuurt in een volgende fase. De afvoerstructuur vanuit de Kerkepolder (omgeving Noordenweg) wordt verbeterd. We gaan starten met herinrichting van het Centrumgebied (Ridderhof en Jorisplein). Binnen dit project koppelen we verharding af van het gemengde rioolstelsel.

Budget

Kerncijfers

• 40.433 m natuurlijke oever 
• 14.148 m natuurvriendelijke oever
• 27.283 m oeverbeschoeiing 
• 338.614 m2 watergangen

Beheer
Het waterschap is verantwoordelijk voor de waterkwaliteit en de waterkwantiteit van al het water in de gemeente. Daarbij onderhoudt het waterschap de hoofdwatergangen. Het overige water wordt grotendeels door de gemeente onderhouden. Maar ook Rijkswaterstaat, de provincie, diverse natuurorganisaties en particulieren zijn deels verantwoordelijk voor het onderhoud van sommige watergangen.
Het waterschap controleert of het onderhoud naar behoren wordt uitgevoerd. Zo mogen er bijvoorbeeld niet te veel bagger of waterplanten aanwezig zijn in het water. Het beleid van het waterschap is daarom sterk richtinggevend voor het waterbeheer van de gemeente. Op basis van metingen van de baggeraanwas op de waterbodem bepalen we welke watergangen worden gebaggerd.
Het waterschap baggert zelf de hoofdwatergangen. Is de aanliggende grond van de gemeente, dan zijn wij verplicht deze bagger te ontvangen. De gemeente betaalt dan ook voor het transporteren en afvoer ervan.
Beschoeiingen worden op basis van inspecties vervangen. Daarbij is veiligheid vaak doorslaggevend. Voordat over wordt gegaan tot vervanging wordt onderzocht of het mogelijk is een natuurlijke oever te maken. Dan is geen nieuwe beschoeiing nodig en krijgt de flora en fauna een kans beter tot ontwikkeling te komen. Bij oeverbeschoeiing is er aandacht voor het plaatsen en in stand houden van eendentrappen. 

Vooruitblik
In Ridderkerk zal in 2024 vermoedelijk een aantal watergangen worden gebaggerd, vaak naar aanleiding van de resultaten uit steekproeven en meldingen van inwoners. Het waterschap heeft nog geen inzicht in het baggerwerk. In alle watergangen zal maaionderhoud plaatsvinden. Riet en waterplanten worden zo veel mogelijk verwijderd, vaak zal gefaseerd worden gemaaid of blijven er delen staan. Hierbij is ook extra aandacht voor vislocaties. Door de lange warme zomers zijn er wel vaker problemen bij het (maai)onderhoud en door blauwalg in verband met de hoge watertemperatuur. Op een beperkt aantal locaties zal beschoeiing worden vervangen.

Budget

Kerncijfers
655 verzamelcontainers, waarvan 44 voor glas, 137 voor oud papier/karton, 251 voor gft en 223 voor PMD+restafval.

Beheer
In de huidige situatie is het onderhoud, de reiniging en de garantie van de ondergrondse containers geborgd in een onderhoudsovereenkomst van de gemeente met de leverancier. Het betreft in totaal 655 containers voor restafval, papier/karton, gft en glas. De (ondergrondse) container is onderdeel van de openbare ruimte (onroerende goederen) en komt als investering ten laste van de gemeente. De N.V. BAR Afvalbeheer faciliteert de gemeente in de aanschaf, plaatsing en het onderhoud van de ondergrondse containers.

Kerncijfers
De gemeente Ridderkerk bezit een eigen haven aan de rivier De Noord. Twee delen zijn te onderscheiden. Aan de noordzijde een industriehaven met twee watergebonden bedrijven en een
passantensteiger. Aan de zuidzijde een recreatiehaven met twee jachthavens. Behalve de passantensteiger worden de overige delen verhuurd.

Beheer
Binnen het groot onderhoud (reserve) wordt nu nog gerekend met het eens in de vijf jaar baggeren van de haven. Als gevolg van onder andere toename van scheepsbewegingen bij De Noord, onzekerheden over de aanwas van baggerslib en verplaatsing van baggerslib binnen de haven, is er de komende jaren meer behoefte aan monitoring door dieptemetingen. Doelstelling hiervan is het in 2024 structureel kunnen prognosticeren van de hoeveelheid baggerslib en de baggerfrequentie.

De aanwezige constructies worden incidenteel vervangen. Hier worden geen structurele middelen voor gereserveerd. Indien nodig wordt extra budget aangevraagd.

Vooruitblik
Intentie is om onze eigen haven meer toekomstbesteding te maken. Hiervoor ondernemen we de volgende acties:

• De huurcontracten worden in 2024 opnieuw bekeken en verlengd waar nodig.
• Monitoring (dieptemeting) van baggerslib wordt in 2024 voortgezet.
• Als gevolg van de monitoring wordt een lange termijnplanning voor het baggeren opgesteld.
• Met de jachthavens worden afspraken gemaakt over de verdeling van de baggerkosten
• Het verder uitbreiden van voorzieningen voor onze passantensteiger wordt onderzocht.

Budget

Kerncijfers
Op 31 december 2022 had de gemeente 52 accommodaties in eigendom. Dit zijn:

• Het gemeentehuis en de voormalige gemeentewerf.
• (Voormalige) onderwijsgebouwen.
• Binnensportaccommodaties (gymzalen/sporthallen).
• Sportcomplexen.
• Peuterspeelzaal en kinderdagverblijven.
• Wijkcentra.
• Een rouwcentrum.
• Enkele bedrijfsruimten.
• Enkele woningen.

Beheer

In 2023 is het MJOP gebouwen opgesteld. In het MJOP zijn de kwaliteitscriteria voor de gebouwen die van strategisch belang zijn vastgesteld. De algemene conditie van onze gebouwen is tussen 5 (matig) tot 3 (voldoende).
Op basis van het beleid passen wij duurzaam beheer toe en voldoen we aan de Arbo- en veiligheidsvoorschriften. In 2024 zal het MJOP sportaccommodaties worden opgeleverd.

Onderwijsgebouwen
Jaarlijks stelt de gemeente een jaarprogramma vast op basis van aanvragen door schoolbesturen. In dit jaarprogramma zijn alle uitbreidingen en nieuwbouw van schoolgebouwen opgenomen, inclusief de financiële consequenties daarvan. De aanvragen voor het jaarprogramma worden getoetst aan Verordening Voorzieningen Huisvesting Onderwijs Ridderkerk 2021.

Sport- en Welzijnsaccommodaties
Voor een aantal gebouwen als gymzalen P.C. Hoofdstraat, Da Costalaan en recreatiecentrum de Fakkel wordt alleen hoogstnoodzakelijk onderhoud uitgevoerd in verband met planontwikkelingen.

Rouwcentrum
Bij de begraafplaats Vredehof bevindt zich een rouwcentrum voor rouwbezoeken en uitvaartplechtigheden. Het rouwcentrum wordt gebruikt voor diensten voorafgaande aan een begrafenis op Vredehof en Rusthof, maar ook als wordt gekozen voor crematie of elders begraven is de aula geschikt voor een plechtigheid vooraf.

Vooruitblik

Naar verwachting zullen de projecten Sporthal Drievliet in 2023 en De Noord in 2024 worden opgeleverd. Er zal dan ook een nieuwe MJOP worden vastgesteld. Dit heeft als consequentie dat de onderhoudsreserve per die datum zal worden verhoogd.

Budget