4. Ontwikkelingen met financiële gevolgen

Bedrijfsvoering BAR-organisatie

Verschillende onontkoombare ontwikkelingen, extra wettelijke taken en/of aanscherping van bestaand beleid vragen om uitbreiding van formatie. Hierbij gaat het om de uitwerking van: online dienstverlening en de Wet modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer (Wet Mebv); toename van het aantal dossiers met buitenlandse documenten; de inwerkingtreding van de Wet open overheid (Woo); de ambitie van de gemeente dat toepassing van Social Return on Investment (SRoI) in aanbestedingen bijdraagt aan de uitvoering van de Participatiewet en de toename van het aantal urgentieaanvragen voor woningen.

Accountantsdiensten
Betreft de financiële gevolgen van de aanbesteding accountantsdiensten voor de boekjaren 2022 tot en met 2025. De totale jaarlijkse kosten bedragen € 80.000. Voor de komende jaren is € 45.800 opgenomen in de begroting.

Maatwerkvoorzieningen openbaar vervoer
Van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH) wordt met ingang van 2021 50% subsidie ontvangen. Ook voor bestaande maatwerkvoorzieningen. Dit is minder dan voorheen. Voor de twee bestaande maatwerk buslijnen (buurtbussen) betekent dit een grotere eigen bijdrage dan voorgaande jaren (t/m 2020). Op dit moment wordt onderzocht of een derde maatwerkvoorziening haalbaar is. Ook voor deze lijn moet in de toekomst rekening worden gehouden met een eigen bijdrage.

HalloWerk!
HalloWerk is een platform waarop werkzoekenden en werkgevers elkaar kunnen vinden. Aan de hand van een persoonlijk profiel met onder meer interesses en vaardigen kunnen werkzoekenden aangeven binnen welke van de 5 profielen zij passen. Er zijn 5 profielen te weten; aanpakken, helpen, maken, verkopen en vervoeren. Per branche is er een geschikt profiel zodat werkgevers gericht kunnen zoeken. Vanuit de gemeente wordt er persoonlijke begeleiding geboden. Inmiddels is de pilot HalloWerk ingebed in de reguliere dienstverlening. Dat betekent dat de kosten voor HalloWerk, licentie en personeelskosten structureel gemaakt moeten worden.

Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb)
Door inwerkingtreding van de Wkb en de Omgevingswet in 2022 zullen extra toezichts- en handhavingstaken ontstaan die niet gedekt mogen worden uit de legesopbrengst.

Algemene Uitkering uit het gemeentefonds
Ten aanzien van de algemene uitkering lopen verschillende discussies. Deze gaan over de herijking van de algemene uitkering en de verbetering van de financiële positie als gevolg van te lage bijdragen voor de Jeugdzorg en de WMO maar gaan ook over de kosten van de Omgevingswet en uitvoering van het Klimaatakkoord.

Herijking gemeentefonds
De eerste contouren van de herijking laten voor ons een positief beeld zien. Indicatief gaat het om een voorlopige plus van € 81 per inwoner. Dit zegt echter nog heel weinig over de definitieve uitkomst per 2023. Er zijn nog veel onzekerheden en aandachtspunten:

• Naar aanleiding van de vragen van de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) gaan de fondsbeheerders nogmaals kritisch naar het verdeelmodel kijken.
• Voor één van de verdeelmaatstaven in het sociaal domein is een betere bron beschikbaar. De fondsbeheerders willen overgaan tot een analyse waarbij deze bron (als indicatie voor de gezondheid van de bevolking) wordt betrokken.
• Naar verwachting komt de ROB op zijn vroegst in juni 2021 met haar advies.
• De bestuurlijke consultatie van gemeenten komt vlak vóór of vlak ná de zomer.
• De voorlopige uitkomsten worden geactualiseerd wat naar verwachting zal leiden tot verschuiving in herverdeeleffecten.
• Het volgende kabinet neemt een besluit over de invoering van de nieuwe verdeling per 2023.
• Om gemeenten niet direct met (te) grote herverdeeleffecten te belasten wordt een ingroeipad afgesproken.
• De herverdeeleffecten zijn het gevolg van keuzes, die gedurende het proces zijn gemaakt, in het benaderen van de kosten van gemeenten en het verevenen van eigen inkomsten. In een aantal gevallen leidt het voorstel tot forse nadelige effecten bij gemeenten.

Verbetering financiële positie gemeenten
De financiële positie van gemeenten moet volgens de VNG ook substantieel verbeterd worden voordat een nieuwe verdeling ingevoerd kan worden. Eenvoudig gezegd: 'de koek moet groter' om de kosten van jeugdzorg en WMO te dekken maar om uitvoering te geven aan de Omgevingswet en het Klimaatakkoord. Dit wordt ondersteunt door verschillende rapporten van  gemeenten, de VNG en provincie(s). Vanwege de nog lopende gesprekken over de tekorten van gemeenten op jeugd heeft het kabinet besloten de invoering van de nieuwe verdeling aan het volgende kabinet over te laten. Voorlopig lijkt er nog geen duidelijkheid te komen over een mogelijke verhoging van het gemeentefonds.

Voor 2022 heeft het Rijk voor de Jeugdzorg, net als in 2019, 2020 en 2021, € 300 miljoen beschikbaar gesteld. Daarbovenop is voor 2021, eenmalig, € 613 miljoen beschikbaar gekomen om het grootste leed te verzachten.
Gezien de positieve vooruitzichten met betrekking tot de herijking en het steeds incidenteel toevoegen van budget voor de jeugdzorg achten wij het opportuun rekening te houden met een structurele verhoging van de algemene uitkering van minimaal € 1 miljoen.

Daarbij wordt wel de kanttekening geplaatst dat het huidige demissionaire Kabinet besluitvorming over de herijking en verruiming van de algemene uitkering heeft doorgeschoven naar een volgend Kabinet en er altijd een kans bestaat dat dit anders uitpakt.