B. Risico's en kansen

Participatiewet in Balans
De wet Participatiewet in Balans richt zich op het versterken van de participatie van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en op het bieden van een toereikend en zeker bestaansminimum. De wet introduceert maatregelen die inkomenszekerheid bieden, werk en inkomen flexibeler combineren en de zelfredzaamheid van de doelgroep vergroten. De verwachting is dat de wet per 1 januari 2026 in werking treedt.
Gemeente Ridderkerk ontvangt, net als andere gemeenten, middelen van het Rijk voor de uitvoering van deze wet. De precieze hoogte van deze middelen is nog onbekend, maar ze zijn bedoeld om zowel werkgelegenheid te bevorderen als inkomensondersteuning te bieden. Ridderkerk zet zich in om deze middelen effectief in te zetten, in samenwerking met regionale partners, om de beoogde doelen te realiseren.

Wet van School naar Duurzaam Werk
De wet van School naar Duurzaam Werk heeft als doel jongeren te begeleiden naar duurzaam werk of terug naar school. Deze wet bevordert een nauwe samenwerking tussen gemeenten, onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven, zodat jongeren de juiste ondersteuning krijgen bij hun overgang van school naar werk. De verwachting is dat de wet per 1 januari 2026 in werking treedt. 
Gemeente Ridderkerk werkt samen met regionale partners aan de implementatie van deze wet. Hierbij wordt ingezet op maatwerktrajecten die jongeren helpen hun weg naar de arbeidsmarkt te vinden of hun opleiding succesvol af te ronden. De gemeente zorgt ervoor dat jongeren de juiste begeleiding krijgen om hun duurzame inzetbaarheid te vergroten, zodat ze met goede perspectieven de arbeidsmarkt betreden of hun opleiding voortzetten.
Gemeenten ontvangen middelen van het Rijk voor de uitvoering van deze wet. De precieze hoogte van deze middelen per gemeente is nog onbekend, maar ze zijn bedoeld om de begeleiding en ondersteuning van jongeren binnen deze wet zo effectief mogelijk vorm te geven.

Transformatieplannen Integraal Zorgakkoord (IZA)
In regionaal verband worden ter uitvoering van het Regioplan IZA twee transformatieplannen voorbereid.

1. Transformatieplan Versterken zelf- en samenredzaamheid (Ouder wordende samenleving).
2. Transformatieplan Mentale Gezondheidsnetwerken (Mentale gezondheid).

In beide plannen wordt de gemeente als belangrijke partner gezien. Dit biedt voor 2026 en 2027 kansen om met de (tijdelijke) transformatiemiddelen die aan het plan gekoppeld zijn te investeren in zorg, welzijn en preventie. Of gemeenten, waaronder de gemeente Ridderkerk, de transformatieplannen gaan ondertekenen is afhankelijk van de balans tussen de beoogde extra taken en de middelen die daarvoor beschikbaar komen. Met de regio zetten we ons in om daarvoor een realistisch evenwicht te vinden. Een evenwicht wat enerzijds recht doet aan de belangrijke positie van het sociaal domein in de transformatie, maar anderzijds realistisch is over de financiële werkelijkheid waar gemeenten mee te maken hebben.

SPUK GALA 
Het wijzigen van de SPUK GALA of de (gedeeltelijke) keuze voor een alternatieve financiering (inclusief een korting van 10% bij overdracht naar het Gemeentefonds) zou tot financiële gevolgen kunnen leiden rond het verlengen van bestaande productafspraken onder andere met Facet. Nu houden we in onze Begroting nog geen rekening met deze verlenging en zijn vanaf 2026 meerjarig geen lasten en baten opgenomen. Verlenging van de afspraken of wel voortzetten van ongewijzigd beleid zonder dekking zoals die er nu is, kan dan leiden tot extra lasten van circa € 2 ton nadelig. We verwachten rond de zomer meer duidelijkheid te hebben rond de financiering vanuit het Rijk. Dit zal dan in de begroting worden meegenomen.

Beschermd Wonen
Op 1 januari 2026 wordt het woonplaatsbeginsel Beschermd Wonen en het objectief verdeelmodel ingevoerd, nadat dit in 2024 en 2025 is uitgesteld. Dit is de start van de doordecentralisatie. Hiermee wordt de gemeente verantwoordelijk voor Beschermd Wonen van eigen inwoners. De gemeente ontvangt hiervoor financiële middelen vanuit het Rijk; de hoogte hiervan is nog niet bekend. Het inhoudelijke aspect van de doordecentralisatie is reeds in 2022 geïmplementeerd binnen de Gemeenschappelijke Regeling Beschermd Wonen regio Rotterdam.